Jan Chrzciciel św.
Data urodzenia
1
Data śmierci
32
Autor opracowania
Agata Felczyńska
Biogram
Jan Chrzciciel był synem Zachariasza i Elżbiety, krewnej Najświętszej Marii Panny. Urodził się pół roku przed Jezusem. W młodości wyprowadzony przez anioła na pustynię i obdarowany zwierzęcą skórą żył jak pustelnik, a ukończywszy 30 lat, powrócił nad Jordan. Został kaznodzieją głoszącym nadejście Mesjasza i chrzcicielem – ochrzcił również Jezusa. To wydarzenie stało się popularnym tematem przedstawień w sztuce chrześcijańskiej. Nawiązują do niego atrybuty, z którymi bywa przedstawiany: naczynie na wodę chrzcielną i muszla. Jan Chrzciciel naraził się królowi Herodowi, wypominając mu jego nieślubny związek z Herodiadą. Został ścięty w 32 roku w położonej nad Morzem Martwym twierdzy Macheront na prośbę Salome, córki Herodiady, która została podjudzona przez matkę. Przedstawienia głowy na misie nawiązują do śmierci ściętego. W sztukach plastycznych Jan Chrzciciel, jeden z najpowszechniej występujących świętych, zgodnie z tradycyjną konwencją ikonograficzną ukazywany jest jako szczupły mężczyzna z bujnym zarostem, w szacie ze skóry oraz boso. Co ważne, u jego stóp często leży baranek będący nawiązaniem do słów, które święty miał wypowiedzieć: „Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata” (J 1, 29), a które odnosiły się do Chrystusa.
Bibliografia
Marecki Józef, Rotter Lucyna, "Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych", Kraków 2013
Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Dzieła związane z osobą
Chrzest Chrystusa, Parafia Przemienienia Pańskiego, Radocza, obraz
Św. Jan Chrzciciel , Parafia Parafia Św. Wojciecha i Matki Boskiej Bolesnej, Modlnica, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Piotra i św. Pawła, Łapsze Wyżne, obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem, Parafia Św. Piotra i św. Pawła, Łapsze Wyżne, obraz
Św. Jan Chrzciciel i św. Barbara (skrzydło dawnego tryptyku), Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny, Harklowa, obraz
Święta Rodzina ze św. Janem Chrzcicielem i św. Franciszkiem z Asyżu, Kraków, obraz
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Parafia Wszystkich Świętych, Kacwin, rzeźba
Chrzest Jezusa w Jordanie, Parafia Św. Michała Archanioła, Włosienica, płaskorzeźba
Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem, Parafia Parafia Matki Boskiej Śnieżnej, Tokarnia, obraz
Ścięcie św. Jana Chrzciciela, Parafia Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny, Racławice, obraz
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Marcina, Klikuszowa, rzeźba
Chrzcielnica, Parafia Św. Piotra i św. Pawła, Łapsze Wyżne, chrzcielnica
Matka Boska z Dzieciątkiem, św. Barbarą i św. Janem Chrzcicielem, Kraków, obraz
Matka Boska z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem oraz św. Katarzyną Aleksandryjską, Kraków, obraz
Święta Rodzina ze św. Janem Chrzcicielem, Kraków, obraz
Św. Jan Chrzciciel i Trzej Królowie, Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny, Inwałd, feretron
Polichromia ścienna nawy, Parafia Św. Jana Chrzciciela, Orawka, polichromia ścienna
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Andrzeja Apostoła, Osiek, rzeźba
Św. Rodzina ze św. Janem Chrzcicielem, Parafia Św. Marcina, Klikuszowa, obraz
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Jakuba Apostoła, Piekielnik, rzeźba
Głowa św. Jana Chrzciciela, Parafia Św. Jana Chrzciciela, Orawka, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, Biórków Wielki, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Parafia Św. Mikołaja Biskupa, Gorenice, płaskorzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Mikołaja, Biały Kościół, obraz
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Trójcy Przenajświętszej i św. Wawrzyńca, Jordanów, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela, Zembrzyce, obraz
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Narodzenia św. Jana Chrzciciela, Zembrzyce, obraz
Feretron z Matką Boską i Dzieciątkiem oraz św. Janem Chrzcicielem, Parafia Świętej Trójcy, Łopuszna, feretron
Matka Boska Różańcowa oraz św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Mikołaja, Czulice , feretron
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Wszystkich Świętych, Kraków-Nowa Huta (dawniej Górka Kościelnicka), obraz
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Sebastiana, Jurgów, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Katarzyny Aleksandryjskiej, Tenczynek, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Marcina, Podwilk, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Piotra i św. Pawła, Lachowice, obraz
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Bartłomieja Apostoła, Morawica, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Parafia Św. Marcina Apostoła, Krempachy, rzeźba
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny, Sucha Beskidzka, obraz
Święta Rodzina ze św. Janem Chrzcicielem (Matka Boża Dzikowska), Parafia Parafia św. Klemensa , Trzemeśnia, obraz
Rodzina Marii, Kraków, obraz
Matka Boska Dzikowska / Matka Boska Saletyńska, Polanka Wielka, feretron
Lewe skrzydło tryptyku, Parafia Parafia Św. Marcina Apostoła, Krempachy, obraz
Polichromia ścienna prezbiterium, Parafia Św. Jana Chrzciciela, Orawka, polichromia ścienna
Rodzina Marii ze św. Janem Chrzcicielem, Parafia Najświętszej Panny Marii i Dziesięciu Tysięcy Męczenników, Niepołomice, obraz
Polichromia ścienna w kaplicy bocznej, Parafia Parafia Św. Idziego, Giebułtów, polichromia ścienna
Św. Jan Chrzciciel, Parafia Św. Stanisława Biskupa i Męczennika, Frydman, rzeźba
Jak cytować?
Agata Felczyńska, "Jan Chrzciciel św. ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/ludzie/jan-chrzciciel-sw