Rodzina Marii

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
Kraków
Gmina
Kraków
Miejscowość
Kraków
Tagi
malarstwo temperowe malarstwo XVI wieku Rodzina Marii
Miejsce przechowywania
Pałac biskupi
Identyfikator
DZIELO/18678
Kategoria
obraz
Ilość
1
Czas powstania
1516 rok
Technika i materiał
tempera na desce
Wymiary podstawowe
szerokość – 82,5 cm
wysokość – 128 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Obraz Rodziny Marii został wykonany przez warsztat małopolski w 1516 roku. Pochodzi z kościoła w Niegowici, gdzie obecnie znajduje się jego kopia. Dzieło było odnawiane w latach 1638, 1825, 1921.

Opis

Obraz w formie stojącego prostokąta. Kompozycja trójplanowa. Na pierwszym planie, po bokach znajdują się Maria Salome ze św. Janem Ewangelistą oraz św. Elżbieta ze św. Janem Chrzcicielem. Na drugim planie umieszczona grupa z siedzącymi na ławie Matką Boską z Dzieciątkiem i św. Anną. Za nimi, za niską przegrodą stoją od lewej Zebedeusz, św. Józef i św. Joachim, nad nimi unosi się pośród obłoków półpostać Boga Ojca.
W centrum siedzące Maria i św. Anna zwrócone ku sobie. Maria dwiema wyciągniętymi przed siebie rękami przytrzymuje stojące na jej kolanach Dzieciątko. Matka Boska ma owalną twarz z wysokim czołem, małymi oczami, prostym nosem i małymi ustami; okoloną długimi, kręconymi włosami opadającymi na ramiona, z opaską nad czołem. Ubrana jest w różową suknię oraz granatowy płaszcz ze złoconą lamówką zarzucony na ramiona i kolana. Dzieciątko zwrócone jest w trzech czwartych w lewo, dłońmi sięga po owoce, które na półmisku trzyma św. Anna, ma ugięte nóżki. Twarz okrągła o pełnych policzkach z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, o dużych oczach, zadartym nosie i pełnych ustach; okolona krótkimi włosami z lokiem na czole. Ubrane jest w długą, przezroczystą tunikę. Święta Anna lewą ręką trzyma półmisek z owocami, prawą podaje jeden Dzieciątku. Twarz o starczych rysach, dużych oczach skierowanych w dół, prostym nosie i małych ustach. Ubrana jest w zieloną suknię, czerwony płaszcz z żółtą podszewką, zarzucony na ramiona i kolana. Na głowie ma biały welon. Cała trójka ma wokół głów złocone i tłoczone w zaprawie nimby.
W lewym dolnym narożu obrazu siedzi Maria Salome zwrócona w trzech czwartych w lewo, pochylona, lewą ręką przytrzymuje św. Jana Ewangelistę siedzącego na jej kolanach, w prawej, uniesionej trzyma białą różę. Ubrana jest w czerwoną suknię i jasnofioletowy płaszcz z zieloną podszewką, wokół głowy ma białą podwikę, na niej czepiec. Święty Jan ukazany jako niemowle, w pozycji siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo, obiema rękami podtrzymuje kielich, z którego wychodzi wąż. Twarz ma okrągłą, okoloną jasnymi włosami. W partii bioder przepasany jest białą pieluszką. Po prawej stronie obrazu ucięta postać św. Elżbiety, zwrócona w trzech czwartych w prawo, prawą ręką ujmuje twarz stojącego obok św. Jana Chrzciciela. Na jej kolanach leży otwarta księga. Święta ubrana jest w brązową suknię oraz czerwony płaszcz. Na głowie ma biały welon spięty ozdobną opaską z klejnotami. Po jej lewej stronie stoi św. Jan Chrzciciel ukazany jako dziecko, zwrócony w trzech czwartych w lewo, na prawym przedramieniu podtrzymuje baranka i laskę zakończoną krzyżem. Twarz ma trójkątną, o dużych oczach i nosie oraz otwartych ustach, okoloną krótkimi, kręconymi włosami. Ubrany jest w melotę. Na trzecim planie, za przegrodą, od lewej półpostać Zebedeusza, zwróconego w trzech czwartych w lewo, ukazanego jako dojrzały mężczyzna, o dużych oczach i nosie oraz pełnych ustach. Twarz ma okoloną długimi kręconymi brodą i włosami. Ubrany jest w zieloną tunikę, różowy płaszcz, na głowie ma czerwone nakrycie. Po jego lewej stronie półpostać św. Józefa zwróconego w trzech czwartych w lewo, który lewą rękę kładzie na ramieniu św. Joachima. Ukazany jest jako dojrzały mężczyzna, o dużych oczach i nosie oraz pełnych ustach. Twarz ma okoloną kręconą brodą i włosami sięgającymi ramion. Ubrany jest w czarną tunikę z kołnierzykiem, na ramiona ma narzucony brązowy płaszcz. Po jego lewej stronie półpostać św. Joachima zwróconego w trzech czwartych w prawo, z ugiętymi rękami, który tłumaczy coś św. Józefowi. Ukazany jest jako starzec, o dużych oczach i garbatym nosie oraz wąskich ustach. Twarz ma okoloną długą, jasną brodą. Ubrany jest w czerwoną tunikę, zielony płaszcz z żółtą podszewką o rozciętych rękawach oraz nakrycie głowy dekorowane wstęgą z kamieniem.
Ponad św. Józefem i św. Joachimem, wyłania się spośród obłoków niewielkie popiersie Boga Ojca, który lewą ręką podtrzymuje jabłko królewskie, prawą błogosławi. Ukazany jest jako starzec, ubrany w granatową tunikę i różowy płaszcz. Poniżej gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Tło obrazu złocone, z tłoczoną dekoracją o wzorze roślinnym. U dołu obrazu napis „1516 / RENOVATVM / 1638 / RENOVATVM / 1825 / RENOVATVM 1921”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ślady po drewnojadach, ubytki warstwy malarskiej, zwłaszcza na brzegach. Obraz odnawiany w latach 1638, 1825, 1921.

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Rodzina Marii", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/rodzina-marii-4

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności