Św. Jan Chrzciciel

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
proszowicki
Gmina
Koniusza
Miejscowość
Biórków Wielki
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wawrzeńczyce
Parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Tagi
rzeźba XIX wieku św. Jan Chrzciciel
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/00644
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
koniec XIX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 70 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Figura została wykonana przez nieznanego artystę w końcu XIX wieku. Rzeźba pochodzi prawdopodobnie z rozebranego ołtarza bocznego. Na ołtarzu głównym została umieszczona w 2002 roku.

Opis

Rzeźba wolnostojąca, przedstawia św. Jana Chrzciciela, ustawiona na niskim, zielonym cokole na planie kwadratu. Święty ukazany frontalnie, w postawie stojącej z krzyżem o długim drzewcu w prawej dłoni oraz zamkniętą księgą w lewej. Twarz podłużna z długim i wąskim nosem, ze wzrokiem skierowanym w dal, okolona brązową, średniej długości brodą oraz krótkimi włosami, zasłaniającymi uszy. Święty jest ubrany w szatę uszytą ze skóry zwierzęcej, odsłaniającą nagi tors i nogi poniżej kolan. Sylwetka szczupła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Figura przedstawia św. Jana Chrzciciela, pustelnika, proroka, syna Zachariasza i Elżbiety, która była krewną Marii, matki Jezusa. Święty głosił potrzebę nawrócenia oraz przygotowywał drogę na nadejście Mesjasza. W rzeźbie w kościele w Biórkowie Wielkim został ukazany z tradycyjnym atrybutem w postaci krzyża i skóry z wielbłąda, w którą jest odziany. Ten strój nawiązuje do czasu, jaki spędził na pustyni. Szata ta, nazywana melotem jest symbolem pokuty oraz nawrócenia i została opisana w Ewangelii: „Sam zaś Jan nosił odzienie z sierści wielbłądziej i pas skórzany około bioder” (Mt 3, 4). Źródła archiwalne nie ujawniły wykonawcy dzieła. Pewne sprymityzowanie formy rzeźby nie ułatwia datowania zabytku, jednak fakt, że figura stanowi prawie na pewno komplet z umieszczonym w tymże ołtarzu przedstawieniem św. Kazimierza, pozwala datować ją podobnie na koniec XIX wieku. Rzeźba mogła powstać w jakimś lokalnym warsztacie.

Streszczenie

Rzeźba św. Jana Chrzciciela została wykonana przez nieznanego artystę w końcu XIX wieku, a następnie ustawiona nad bramką przy ołtarzu głównym.

Bibliografia

Janicka-Krzywda Urszula , "Patron – atrybut – symbol", Poznań 1993
Zaleski Wincenty, "Święci na każdy dzień", Warszawa 1989

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Św. Jan Chrzciciel", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jan-chrzciciel-6

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności