Filtry
Kategoria
Resetuj

Blog

Nowe materiały na portalu SDM: Kościół Świętej Jadwigi Śląskiej w Waksmundzie

Kościół Świętej Jadwigi Śląskiej w Waksmundzie, zbudowany w 1887 roku, początkowo był jednonawową budowlą z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i wieżą. W obliczu rosnącej liczby wiernych, pod koniec XX wieku zdecydowano o jego rozbudowie. Ksiądz Jan Kapusta, ówczesny proboszcz parafii, zainicjował i koordynował projekt, który opracował Lesław Manecki z Krakowa. Rozbudowę zakończono w 2001 roku. Warto dodać, że w nowej świątyni zachowane są cenne dzieła sztuki z poprzedniej budowli, które przypominają o jej bogatej historii. Historia parafii waksmundzkiej sięga bowiem aż pierwszej połowy XIV wieku. Obecnie w kościele Świętej Jadwigi Śląskiej w Waksmundzie znajduje się ołtarz główny z rzeźbami, wykonany w 1909 roku przez Grzegorza Franciszka Bełtowskiego z Nowego Targu. W zwieńczeniu ołtarza umieszczono obraz „Trójca Święta”, namalowany w tym samym roku przez Stanisława Bochyńskiego. Z wcześniejszego wyposażenia przeniesiono do nowej świątyni XVIII-wieczny obraz przedstawiający św. Jadwigę Śląską, barokową chrzcielnicę oraz renesansową kropielnicę.
Małopolskie zabytki

Nowe materiały na portalu SDM: kościoły Sieprawia i Krzyszkowic

Na portalu Sakralne Dziedzictwo Małopolski sukcesywnie publikujemy kolejne materiały dotyczące małopolskich kościołów w postaci opracowanych przez nasz Zespół kart dzieł sztuki. W ostatnim czasie pojawiło się kilkadziesiąt kart z miejscowości Siepraw i Krzyszkowice, w których znajdują się aż cztery kościoły z interesującym wystrojem i wyposażeniem, datowanym na okres od XIV do XX wieku.
Ikonografia

Matka Boska Gromniczna

2 lutego w kościele katolickim obchodzone jest Święto Ofiarowania Pańskiego i Oczyszczenia Najświętszej Marii Panny, od końca XIV wieku nazywane również świętem Matki Boskiej Gromnicznej. Dzień ten uważany jest za zakończenie okresu Bożego Narodzenia, co sprawia, że z przestrzeni sakralnej i domowej ostatecznie znikają dekoracje świąteczne, choinki i szopki.
Małopolskie zabytki

Proboszcz Andrzej Antałkiewicz i modernizacja kościoła św. Marii Magdaleny w Rabce na przełomie XVIII i XIX wieku

Nietuzinkową postacią ściśle związaną z drewnianym kościołem św. Marii Magdaleny w Rabce był ks. Andrzej Antałkiewicz, który przez 35 lat pełnił urząd plebana tamtejszej parafii. Proboszcz ten zapisał się w historii miasta jako inicjator modernizacji świątyni rabczańskiej, która nadała wnętrzu późnobarokowy i klasycystyczny wygląd, zachowany do dziś w niezmienionej formie.
Z życia Pracowni

Inwentaryzacja krakowskich kościołów. Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie

Studia w Instytucie Historii Sztuki i Kultury na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie to nie tylko przygotowanie teoretyczne, ale również fascynujące zajęcia praktyczne w terenie. Pracownia Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków prowadzi dla studentów historii sztuki i ochrony dóbr kultury praktyki polegające na inwentaryzacji dzieł sztuki w kościołach na terenie Małopolski. W tym roku wspólnie ze studentami kierunku historia sztuki rozpoczęliśmy prace inwentaryzacyjne w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie.
Małopolskie zabytki

Wielkanocna scenografia. O dekoracji grobu Bożego w Kacwinie

Polichromia kościoła św. Sebastiana w Wieliczce autorstwa Włodzimierza Tetmajera; fot. SDM
Małopolscy artyści

2023 rokiem Włodzimierza Tetmajera

26 grudnia 1923 roku zmarł Włodzimierz Przerwa-Tetmajer, malarz i poeta nurtu Młodej Polski, działacz polityczny, brat poety Kazimierza Przerwy-Tetmajera, pierwowzór postaci Gospodarza w „Weselu” Stanisława Wyspiańskiego. W stulecie śmierci artysty rok 2023 ogłoszono Rokiem Tetmajera.

Włodzimierz Sylwester Przerwa-Tetmajer
urodził się w noc sylwestrową 1861 roku w Harklowej k. Nowego Targu. Jego rodzicami byli: Adolf (1812-1892) - marszałek powiatu nowotarskiego i poseł na Sejm Krajowy Galicji oraz Leonia Krobicka (ok. 1830-1862), która zamarła kilka dni po porodzie syna. Ojciec ożenił się po raz drugi i z tego związku urodził się przyrodni brat Kazimierz (1865-1940) – późniejszy poeta i powieściopisarz.
Scena Bożego Narodzenia. Matka Boska ze złożonymi do modlitwy dłońmi, pochyla się nad Dzieciątkiem leżącym w żłobie. Obok, w tle stoi św. Józef. Nad postaciami rozświetlone obłoki z zarysowanymi uskrzydlonymi główkami anielskimi.
Aktualności

Boże Narodzenie 2022

Statuetka i dyplom nagrody Województwa Małopolskiego im. Mariana Korneckiego.
Aktualności

Wyróżnienie w ramach Nagrody im. Mariana Korneckiego dla naszej Pracowni

W dniu 7 listopada tego roku Zespół Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie otrzymał wyróżnienie w ramach Nagrody Województwa Małopolskiego  im. Mariana Korneckiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie ochrony i opieki nad zabytkami architektury drewnianej Małopolski w 2022.
Zdjęcie plakatu konferencji
Aktualności

Konferencja „Sakralne Dziedzictwo Małopolski. Ludzie – Dzieła – Miejscowości”, 26 XI 2022

Zdjęcie przedstawia świętą Otylię oraz klęczącego u jej stóp zakonnika.
Małopolskie zabytki

Kaplica św. Otylii i św. Łucji w Wilkowie

„Wiele zabytkowych świątyń wiejskich w okolicach Krakowa jest powszechnie znanych, odwiedzanych i opisywanych. Są jednak także świątynie, o których – po za społecznością miejscową – prawie nikt nic nie wie, a nawet historycy sztuki ich nie znają, chociaż są to zabytki interesujące, kryjące niekiedy w swych wnętrzach wartościowe dzieła sztuki. Do takich właśnie zabytków zaliczyć można drewnianą kaplicę p.w. śś. Otylii i Łucji w Wilkowie.”
Marian Kornecki, 1994
Dwie kobiety ukazane od tyłu mierzą metrem szerokość owalnego obrazu w stallach kościelnych.
Aktualności

Inwentaryzacja krakowskich kościołów A. D. 2022

W czerwcu 2022 roku zespół Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie powrócił do prac w terenie. Razem ze studentami Instytutu Historii Sztuki i Kultury UPJPII zinwentaryzowaliśmy krakowskie kościoły św. Tomasza oraz Świętego Krzyża. W następstwie prac zgromadzone karty inwentarzowe oraz dokumentacja fotograficzna zabytków trafią do naszej bazy danych. Natomiast wybrane spośród nich obiekty zostaną opracowane naukowo i opublikowane na portalu „Sakralne Dziedzictwo Małopolski”.
Obraz przedstawiający św. Michała Archanioła z kościoła Santa Maria delle Concezione w Rzymie
Małopolskie zabytki

-A tu się namaluje więcej płomieni - czyli o Małopolskich trawestacjach kompozycji Guida Reniego z kościoła Santa Maria delle Concezione w Rzymie.

W obrębie sztuk plastycznych od początku ich istnienia działali artyści wybitni, którzy tworzyli dzieła wyjątkowej klasy – nowatorskie, na wysokim poziomie artystycznym, wytyczające nowe ścieżki oraz, co zupełnie naturalne, artyści przeciętni, którym ograniczone umiejętności oraz wątpliwa kreatywność nie pozwalały na zbyt wiele. Spośród efektów pracy tych pierwszych szereg dzieł z uwagi na nazwisko twórcy, dzięki sposobowi ujęcia tematu ale również np. ze względu na osobę fundatora lub lokalizację wystawiania stał się rozpoznawalny i, jakbyśmy to określili współczesnym językiem – modny.
Jan Breughel, Wiejskie wesele
Aktualności

Nihil obstat - dyspensy małżeńskie w aktach konsystorskich

Małżeństwo w tradycji rzymskiej, germańskiej oraz judeochrześcijańskiej było podstawową instytucją społeczną, mającą przede wszystkim wymiar ekonomiczny i prokreacyjny. Głównym celem związku dwóch osób było powołanie na świat legalnego potomstwa, które miało w przyszłości dziedziczyć dobra po rodzicach, zachowując ich dorobek dla kolejnych pokoleń.
Obraz przedstawiający kobietę w półpostaci, z pochylona głową. Ubraną w białą suknię i płaszcz królewski, z koroną na głowie. W lewej dłoni trzyma liść palmy, prawą przytrzymuje drewniane koło.
Artyści działający w Małopolsce

Malarstwo religijne Petera Michala Bohúňa

Peter Michal Bohúň (1822-1879), narodowy malarz słowacki, w okresie odrodzenia narodowego Słowaków zaangażowany był w działalność społeczno-polityczną oraz kulturalną. Zasłynął przede wszystkim jako twórca litografii przedstawiających typy ludowe z regionów Orawy, Spisza i Liptowa, obrazów historycznych i romantycznych oraz portretów w tzw. typie biedermeierowskim. Najmniej znana pozostaje jedna z gałęzi jego twórczości malarskiej – obrazy o tematyce religijnej.
Kościół w Dębnie Podhalańskim. Widok od strony zachodniej na wysoką wieżę.
Małopolskie zabytki

Kościół w Dębnie Podhalańskim na liście światowego dziedzictwa UNESCO

Zdjęcie plakatu konferencji
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Digitalizacja archiwów kościelnych w Polsce. Szkolenie

Aktualności

Wielkanoc 2022

Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych chcieliśmy życzyć wszystkim czytelnikom naszego portalu zdrowia, spokoju oraz odpoczynku w radosnej atmosferze.

życzy

zespół Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków
Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie

oraz

redakcja portalu Sakralne Dziedzictwo Małopolski
Obraz Ecce Homo. Pośrodku Chrystus ubrany w czerwony płaszcz z trzciną w dłoni i koroną cierniową na głowie.
Ikonografia

Ecce Homo!

Scena Ecce Homo w rozbudowanych przedstawieniach ukazuje kontrast zachodzący pomiędzy postacią spokojnego Chrystusa, a gestykulującym tłumem. W kompozycjach, gdzie w centrum obrazu znajduje się tylko Chrystus jest podkreślona jego samotność. Niezależnie jednak od tego, czy znajduje się na nim grupa osób, czy tylko samotny Chrystus temat ten ma za zadanie zmusić widza do refleksji. Gdy obraz jest zredukowany do samej twarzy Chrystusa widać to najwyraźniej – uwaga widza nie jest przyciągana poprzez ukazywanie drastycznych śladów męki, a poprzez przeszywające spojrzenie Zbawiciela. Formuła samotnego Chrystusa w przedstawieniu Ecce Homo została zapoczątkowana przez Dirka Boutsa w jego dziele z około 1475 roku. Jednak schemat ten osiągnął swoje apogeum dopiero w XVIII wieku.
Witaż ze sceną Zwiastowania Marii z kościoła pw. św. Marcina z Tours w Krzeszowicach
Ikonografia

Kilka słów o aniołach

Anioły to, w wielu religiach, istoty duchowe w hierarchii umieszczanie pomiędzy ludźmi i a Bogiem. Na przestrzeni wieków ukształtował się pewien typowy sposób przedstawiania tych bytów inspirowany tekstami biblijnymi i apokryfami.
Fragment obrazu z przedstawieniem św. Józefa trzymającego w objęciach Dzieciątko Jezus.
Małopolscy artyści

Dzieła malarskie Sebastiana Stolarskiego w małopolskich kościołach

Zdjęcie karty z Akt Biskupich nume 108
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Dislimitationis agrorum ecclesiae parochialis in Wrzawy, czyli krótki spór między panem a plebanem

Archiwista przy pracy
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Rusza Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Archiva Ecclesiastica

Ukazał się nowy numer czasopisma "Archiva Ecclesiastica" wydawanego przez Stowarzyszenie Archiwistów Kościelnych. W bieżącym numerze znajdą Państwo artykuł poświęcony projektowi "Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej" zatutyłowany "Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej powstaje na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie"
Kartka świąteczna ze sceną Bożego Narodzenia
Aktualności

Najlepsze życzenia bożonarodzeniowe!

Wszystkiego dobrego z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia! Życzymy dużo spokoju i odpoczynku w rodzinnej atmosferze!

_

Zespół Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków
Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie
Zdjęcie stojącej książki, o biało-czarnej okładce z postaciami świętych.
Aktualności

Nagroda im. Stefana Krzysztofa Kuczyńskiego dla Piotra Kołpaka

Księga zaślubionych parafii św. Katarzyny w Czechowicach-Dziedzicach z lat 1666-1737, sygn. PKCD 9
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Introligatorski recykling, czyli kilka słów o oprawianiu ksiąg metrykalnych pergaminowymi rękopisami

Na tropach archiwalnych tajemnic
Aktualności

Na tropach archiwalnych tajemnic – projekt z finansowaniem Ministerstwa Nauki i Edukacji

Zbliżenie lwa będącego częścią kompozycji obrazu
Ikonografia świętych

Odważny jak lew ? Nie tylko. O symbolu lwa w sztuce sakralnej.

Sztuka, aby przekazać treść, która jest bardziej złożona, niż tylko to, co widać na namalowanym, wyrzeźbionym lub w inny sposób zrealizowanym przedstawieniu, posługuje się symbolami.  Są to umieszczane w dziele znaki mające dodatkowe, umowne znaczenie.
Aktualności

Sympozjum: Dzieje Czańca i czanieckiej parafii pw. św. Bartłomieja Apostoła

Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Narodziny i śmierć w rodzinie Jordanów, czyli co kryją księgi metrykalne

Dziecięce rysunki i kredki rozrzucone na stoliki.
Aktualności

Małopolska Noc Naukowców 2021 w Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków UPJPII

Informacja o nocy naukowców
Aktualności

Małopolska Noc Naukowców tuż za rogiem!

Para-buch, probówki w ruch! Niespełna 3 –tygodnie dzielą nas od największego naukowego święta w Europie! Już 24 września Noc Naukowców rozbrzmi w 433 miastach Europy, w tym w 7 miastach w Małopolsce.  Wielkie naukowe eksperymenty, zapierające dech w piersiach pokazy i demonstracje oraz najciekawsze naukowe odkrycia będą prezentowane nie tylko na arenie międzynarodowej, ale przez naukowców i pasjonatów nauki z małopolskich uczelni, instytutów naukowych, firm czy instytucji popularyzujących naukę z Krakowa, Tarnowa, Nowego Sącza, Oświęcimia, Chrzanowa, Skawiny i Niepołomic Małopolska Noc Naukowców w tym roku odbędzie się już 15 raz!  Jubileuszowa edycja to dobry moment do podsumowań i podkreślenia najważniejszych osiągnięć, Naukowcy z małopolskich uczelni i jednostek edukacyjnych staną oko w oko z młodzieżą zainteresowaną naukowymi ciekawostkami. Co w tym roku? Na pewno każdy znajdzie coś dla siebie. Program tegorocznej edycji został opracowany przez ponad 37 jednostek edukacyjnych. Poprzez obserwację gwiazd, wspomnienia historycznych wydarzeń, ciekawostki ze zdrowia i urody, po fizyko-chemiczne eksperymenty, zgłębienie świata techniki, mechaniki, matematyki, dotknięcie nowoczesnych robotów, pojazdów i wynalazków, aż po podróż do wnętrza ziemi i geologiczną przygodę.
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Chronostychy księdza Jana Twaruszki

Obraz podzielony na dwie sceny. U dołu obrazu biały pas z czarnym napisem. Lewa scena ukazuje klęczącego przed ołtarzem króla, w towarzystwie czterech mężczyzn. Prawa scena ukazuje las, w którym zgubił się król na koniu, ubrany w zbroje, podczas polowania
Małopolskie zabytki

Co łączyło króla Władysława Warneńczyka z kościołem w Gdowie?

Fragment rzeźby Chrystusa, przedstawiający jego głowę z rozwianymi włosami i ramiona.
Małopolscy artyści

Wojciech Maciejowski i jego prace w małopolskich kościołach

Wojciech Maciejowski to jeden z najciekawszych krakowskich rzeźbiarzy początku XX wieku. Jego prace można podziwiać w licznych kościołach na terenie Krakowa m.in. krakowskim klasztorze oo. Kanoników Regularnych Lateraneńskich, karmelitów trzewiczkowych na Piasku, bonifratrów i augustianów oraz w kościołach pw. św. Szczepana i Najświętszego Serca Jezusa w Krakowie. Wpis poświęcony jest wybranym dziełom rzeźbiarza, na które natrafiliśmy podczas inwentaryzacji małopolskich świątyń w ramach projektu Sakralne Dziedzictwo Małopolski.
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Kęckie losy rodziny Grabowskich

Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Łosoś i ambrozja

Czyli rozważań o intrygującej dekoracji karty pewnego rękopisu część 2
Widok aranżacji wnętrza kościoła św. Bartłomieja w Morawicy.
Małopolskie zabytki

Małopolskie antyambony z XVIII wieku

Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

O pieczęciach. Część 3: Pieczęcie parafialne

Po wprowadzeniu do zagadnienia i prezentacji wybranych odcisków z zespołu Acta Gratiosa przechowywanego w Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie, w kolejnym tekście kontynuujemy tematykę oscylującą wokół problematyki pieczęci parafialnych.
Emblemat na szafie zakrystyjnej, który przedstawia wyłaniającą się z chmur rękę z węgielnicą i przymocowanym do niej Dekalogiem na łańcuszku. Emblemat został opatrzony napisem „Omnia sustinet”.
Małopolskie zabytki

„Święte emblematy” na szafie zakrystyjnej w kościele św. Marka w Krakowie

Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Różne oblicza ksiąg metrykalnych

Kiedy wertujemy kolejne księgi metrykalne w poszukiwaniu swoich korzeni, nie spodziewamy się odnaleźć w nich niczego poza rzędami i kolumnami rejestrów chrztów, zaślubin czy zgonów. Zdarza się jednak, że ten monotonny rytm zaburzą bardzo interesujące interludia...
Rzeźba ukazująca św. Wojciecha z kościoła pod wezwaniem św. Marii Magdaleny w Trzebuni
Ikonografia świętych

Święty Wojciech

23 kwietnia w Kościele katolickim przypada liturgiczne wspomnienie św. Wojciecha, którego imię jest pochodzenia starosłowiańskiego i składa się z dwóch członów: woj- odnosi się do wojownika, a –ciech do pociechy, uciechy.
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Czy dawniej biskupi wierzyli w horoskop?

Aktualności

Cyfrowe Archiwum – komunikat

Drodzy użytkownicy i użytkowniczki portalu,
Małopolskie zabytki

O dekoracjach grobu Pańskiego

Choć w żadnej z Ewangelii nie opisano bezpośrednio grobu Chrystusa, w przekazie św. Mateusza można znaleźć relację dotyczącą wydarzeń mających miejsce bezpośrednio po ukrzyżowaniu:
Aktualności

Wielkanoc 2021

Z okazji zbliżających się Świąt Wielkanocnych chcieliśmy życzyć wszystkim czytelnikom naszego portalu zdrowia, spokoju oraz odpoczynku w radosnej atmosferze.


życzy

zespół Pracowni Inwentaryzacji i Digitalizacji Zabytków
Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie

oraz 

redakcja portalu Sakralne Dziedzictwo Małopolski
Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Co powie ryba? Czyli rozważań o intrygującej dekoracji karty pewnego rękopisu część 1

Cyfrowe Archiwum Archidiecezji Krakowskiej

Archiwum abpa Eugeniusza Baziaka

Losy Archiwum Archidiecezji Lwowskiej obrządku łacińskiego (dziś Archiwum abpa Eugeniusza Baziaka) są niezwykle burzliwe. Akta wielokrotnie były przenoszone z miejsca na miejsce, zasób kilkakrotnie uległ rozproszeniu, aby po latach znów stanowić całość. Wojna, nieustanne przewożenie oraz złe warunki przechowywania (część akt została zalana) spowodowały, że wiele dokumentów uległo zniszczeniu a inne zaginęły. Jak to się stało, że archiwalia z terenu archidiecezji lwowskiej znalazły się w depozycie krakowskiej uczelni?
Obraz ołtarzowy z całościowym przedstawieniem św. Katarzyny Aleksandryjskiej, opartej o koło, trzymającej lilię, liść palny oraz miecz, na tle pejzażu z wieżą, w kościele w Trzemeśni.
Małopolscy artyści

Marian Szczurowski - (nie)znany malarz religijny

Podczas inwentaryzacji kościołów Archidiecezji Krakowskiej udało się zidentyfikować znaczną grupę dzieł dotychczas słabo znanego malarza – Mariana Szczurowskiego. W toku dalszych badań okazało się, że w świątyniach małopolskich znajduje się wiele prac opatrzonych jego sygnaturą.

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności