Św. Jan Chrzciciel
Zdjęcie nr 1: Ustawiona na cokole o nieregularnym planie, pełnoplastyczna rzeźba drążona, ukazuje św. Jana Chrzciciela. Figura zwrócona jest do widza frontalnie, w kontrapoście, z głową lekko przechyloną w prawo, o silnym esowatym wygięciu ciała. Święty prawą rękę opuszcza wzdłuż ciała. Jego dłoń zdaje się wskazywać coś na dole. Natomiast lewą rękę ma wyciągniętą w bok. Być może pierwotnie podtrzymywał nią księgę z przedstawieniem Baranka. Jan Chrzciciel został ukazany jako dojrzały mężczyzna. Jego ciało jest szczupłe o wyraźnie podkreślonej muskulaturze rąk i nóg oraz mostku i obojczykach klatki piersiowej. Ma szczupłą, pociągłą twarz, o silnie podkreślonych kościach policzkowych, łukach brwiowych i silnie zadartym, wąskim nosie z wysuniętą do przodu górną wargą, oczy niewielkie, okrągłe, usta pełne i lekko rozchylone. Twarz okala krótki zarost skręcony w dwa pukle oraz włosy układające się w rozwiane, silne skręcone pukle na czubku głowy i po jej bokach. Święty ubrany jest w silnie przylegającą do ciała, lekko marszczoną melotę przewiązaną w pasie szarfą, odsłaniającą połowę torsu oraz nogi. Na prawe ramię ma narzucony silnie drapowany płaszcz, opadający z tyłu i na lewy boku postaci. W odsłoniętych partiach ciała polichromia rzeźby jest naturalistyczna, szaty złocone natomiast szarfa w pasie srebrzona.
Zdjęcie nr 2: Ustawiona na cokole o nieregularnym planie, pełnoplastyczna rzeźba drążona, ukazuje św. Jana Chrzciciela. Figura zwrócona jest do widza frontalnie, w kontrapoście, z głową lekko przechyloną w prawo, o silnym esowatym wygięciu ciała. Święty prawą rękę opuszcza wzdłuż ciała. Jego dłoń zdaje się wskazywać coś na dole. Natomiast lewą rękę ma wyciągniętą w bok. Być może pierwotnie podtrzymywał nią księgę z przedstawieniem Baranka. Jan Chrzciciel został ukazany jako dojrzały mężczyzna. Jego ciało jest szczupłe o wyraźnie podkreślonej muskulaturze rąk i nóg oraz mostku i obojczykach klatki piersiowej. Ma szczupłą, pociągłą twarz, o silnie podkreślonych kościach policzkowych, łukach brwiowych i silnie zadartym, wąskim nosie z wysuniętą do przodu górną wargą, oczy niewielkie, okrągłe, usta pełne i lekko rozchylone. Twarz okala krótki zarost skręcony w dwa pukle oraz włosy układające się w rozwiane, silne skręcone pukle na czubku głowy i po jej bokach. Święty ubrany jest w silnie przylegającą do ciała, lekko marszczoną melotę przewiązaną w pasie szarfą, odsłaniającą połowę torsu oraz nogi. Na prawe ramię ma narzucony silnie drapowany płaszcz, opadający z tyłu i na lewy boku postaci. W odsłoniętych partiach ciała polichromia rzeźby jest naturalistyczna, szaty złocone natomiast szarfa w pasie srebrzona.

Św. Jan Chrzciciel

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Osiek
Miejscowość
Osiek
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Dekanat
Osiek
Parafia
Św. Andrzeja Apostoła
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/12973
Kategoria
rzeźba
Dookreślenie zabytku
Ilość
1
Czas powstania
około połowy XVIII wieku
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno rzeźbione, polichromowane, złocone, srebrzone
Wymiary podstawowe
wysokość – 127 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 117 cm
Szerokość figury – 59 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Jana Chrzciciela stanowi część ołtarz głównego powstałego w kręgu działającego w Krakowie i w Małopolsce Johanna Georga Lehnera (ok. 1703-1776). Nastawa z około połowy XVIII wieku jest przypisywana utalentowanemu, lecz nadal anonimowemu "pomocnikowi Lehnera".

Opis

Ustawiona na cokole o nieregularnym planie, pełnoplastyczna rzeźba drążona, ukazuje św. Jana Chrzciciela. Figura zwrócona jest do widza frontalnie, w kontrapoście, z głową lekko przechyloną w prawo, o silnym esowatym wygięciu ciała. Święty prawą rękę opuszcza wzdłuż ciała. Jego dłoń zdaje się wskazywać coś na dole. Natomiast lewą rękę ma wyciągniętą w bok. Być może pierwotnie podtrzymywał nią księgę z przedstawieniem Baranka. Jan Chrzciciel został ukazany jako dojrzały mężczyzna. Jego ciało jest szczupłe o wyraźnie podkreślonej muskulaturze rąk i nóg oraz mostku i obojczykach klatki piersiowej. Ma szczupłą, pociągłą twarz, o silnie podkreślonych kościach policzkowych, łukach brwiowych i silnie zadartym, wąskim nosie z wysuniętą do przodu górną wargą, oczy niewielkie, okrągłe, usta pełne i lekko rozchylone. Twarz okala krótki zarost skręcony w dwa pukle oraz włosy układające się w rozwiane, silne skręcone pukle na czubku głowy i po jej bokach. Święty ubrany jest w silnie przylegającą do ciała, lekko marszczoną melotę przewiązaną w pasie szarfą, odsłaniającą połowę torsu oraz nogi. Na prawe ramię ma narzucony silnie drapowany płaszcz, opadający z tyłu i na lewy boku postaci. W odsłoniętych partiach ciała polichromia rzeźby jest naturalistyczna, szaty złocone natomiast szarfa w pasie srebrzona.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba przynależąca do ołtarza głównego łączona jest z warsztatem działającego w Krakowie i w Małopolsce Johanna Georga Lehnera (ok. 1703-1776), być może z którymś z jego uzdolnionych uczniów, którego Anna Dettloff określiła jako "pomocnik Lehnera". Ten sam artysta około połowy XVIII wieku wykonał ołtarz główny i dwa ołtarze boczne w niedalekim kościele św. Mikołaja w Polance Wielkiej oraz ołtarz główny i prospekt ołtarzowy w kościele parafialnym św. Macieja w sąsiednich Bielanach. Wykonywane przez niego figury są stosunkowo niewielkie, o bardzo małych głowach osadzonych na długich szyjach. Jego postacie są ukazywane w silnym przegięciu, z głową odrzuconą do tyłu i twarzą uniesioną do góry. Zarys ciał rzeźbionych postaci najczęściej przyjmuje kształt litery "S" lub "C". Charakteryzują je zazwyczaj szeroko rozpostarte ręce, ożywione gesty, bardzo często dramatyczne. Ich szaty drapowane są w bujne fałdy układające się miękko w charakterystyczne wałeczki. Twarze rzeźbionych figur są zróżnicowane wiekowo i zazwyczaj wyrażają uczucia. Charakteryzują je drobne usta, wystające brody i kości policzkowe, dość duże nosy i oczy zbliżone do trójkąta. Źródła inspiracji dla artysty pracującego w Osieku i w okolicznych miejscowościach należy szukać w przedkrakowskich dziełach Lehnera zachowanych na Morawach, np. w Kravařach, Odrach i Kietrzu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Widoczne zabrudzenia i nieznaczne przetarcia. Ostatnią konserwację ołtarza przeprowadzono w latach dziewięćdziesiątych XX wieku.

Streszczenie

Rzeźba św. Jana Chrzciciela stanowi część ołtarz głównego powstałego w kręgu działającego w Krakowie i w Małopolsce Johanna Georga Lehnera (ok. 1703-1776). Nastawa z około połowy XVIII wieku jest przypisywany utalentowanemu, lecz nadal anonimowemu "pomocnikowi Lehnera", który inspirował się rzeźbą morawską pierwszej połowy XVIII wieku.

Osoby związane z dziełem

Zdjęcie nr 1 dla osoby: Jan Chrzciciel św.
Jan Chrzciciel św.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona uzyskała kształt łodzi zawieszonej na północnej ścianie prezbiterium przy łuku tęczowym. Wejście na ambonę prowadzi z zakrystii. Jej kosz uzyskał owalną formę rozszerzającą się ku górze. W dolnej partii do jednej trzeciej wysokości widoczne są rzeźbione przedstawienia wody ze stworami morskimi (delfiny i ślimaki). Natomiast powyżej kosz dekorowany jest od frontu trzema rokokowymi kartuszami oraz fragmentem wzorzystej tkaniny, flankowanymi kilkoma parami falistych pasów zdobionych rozetami. Zaplecek ambony uzyskał kształt rzeźbionej, opadającej tkaniny podwiązanej po bokach w kolorze opalizującej zieleni, lamowanej złotymi frędzlami. Ponad amboną zawieszono baldachim na planie prostokąta, z profilowanymi bokami, z ciągiem ażurowych arkadek u dołu. Przy dolnej krawędzi zdobi go lambrekin ze złotymi chwostami. Na baldachimie leży postać wspierająca głowę na prawej ręce. Lewą rękę ma uniesioną do góry. Postać o krótkich włosach otaczających twarz o jasnej karnacji z drobnymi rysami, ubrana jest w srebrzystą tunikę przewiązaną w pasie i odsłaniającą lewą nogę na wysokości kolana. Ponad baldachimem wznosi się maszt z żaglem, którego liny opasane są dwiema złotymi koronami o floralnych sterczynach. Maszt flankują dwie rozwiane tkaniny w kolorze opalizującej zieleni, lamowane złotymi frędzlami, wiszące na złotych drążkach o puklowanych zakończeniach. Wieńczy go promienista gloria z gołębicą Ducha Świętego w otoczeniu obłoków. Obok kosza ambony do ściany przytwierdzono złocony, wolutowy wspornik z proporcem zwieńczonym krzyżem.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Epitafium uzyskało formę jednokondygnacyjnej, trójosiowej struktury architektonicznej z podstawą i zwieńczeniem, flankowanej po bokach fantazyjnymi uszakami. Część środkową tworzą trzy aedicule rozdzielone dwiema złoconymi kolumnami o korynckich kapitelach i trzonach dekorowanych festonami, a w dolnych partiach pierścieniami. Kolumny podtrzymują pełne belkowanie przechodzące przez całą szerokości kondygnacji, wyłamane nad osiami bocznymi. Same zaś stoją na cokole, który stanowi równocześnie wyłamany gzyms dla podstawy. Pole osi środkowej otrzymało kształt aediculi w formie stojącego prostokąta ze schodkowym zamknięciem u góry, wypełnionym ażurowym, złoconym maswerkiem. Jej wnętrze wypełnia płaskorzeźbione słońce pośród chmur na malowanym tle nieba. Poniżej ukazano panoramę Jerozolimy. Przed aediculą ustawiono na postumencie drewniany krzyż. Na osiach bocznych znalazły się nisze zwieńczone złotymi muszlami oraz złoconą, rytą ornamentyką z motywem czteroliścia. Pierwotnie znajdowały się tu rzeźby Mojżesza i Jana Chrzciciela. Całość po bokach flankują fantazyjne uszaki utworzone ornamentu rollwerkowego oraz z widocznych z profilu półpostaci maurów podtrzymujących belkowanie. Pole uszaków wypełniają pionowo ułożone owalne kartusze o czerwonych polach, stanowiące tło dla dwóch par tarczy herbowych z klejnotami. Z lewej umieszczono herb Dołęga, a z prawej herb Jastrzębiec (bez klejnotu). Po zewnętrznych stronach na belkowaniu ustawiono dwa półsiedzące uskrzydlone anioły (zachował się tylko anioł z prawej strony). Jednocześnie postacie aniołów flankują zwieńczenie epitafium, które tworzy aedicula wypełniona złotą muszlą oraz rytym złoconym ornamentem z motywem czteroliścia. Flankują ją dwa pilastry podtrzymujące wyłamane belkowanie na ich osi. W aediculi ustawiono pełnoplastyczną rzeźbę stojącej kobiety. Została ona ukazana w wydatnym kontrapoście z tułowiem skręconym w lewo, z głową ujętą w trzech czwartych w prawo. Kobieta w podniesionej prawej ręce trzyma srebrny kielich, natomiast w opuszczonej i wspartej o wysuniętą tanecznie lewą nogę otwartą księgę. Postać ma owalną twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach z prostym nosem i wydatnymi ustami. Jej głowę otaczają falujące, brązowe włosy opadające na plecy i odsłaniające uszy. Ubrana jest w złoconą, mocno drapowaną suknię, która odsłania wysuniętą nogę. Po bokach pilastrów widoczne są dwa uszaki. Na szczycie zwieńczenia dwa pulchne putta prezentują chustę Weroniki, która została równocześnie przytwierdzona do wysokiego impostu wspierającego ażurowy, złocony kwiaton. Na chuście wyobrażono płaskorzeźbioną głowę Chrystusa w cierniowej koronie. Zbawiciel ma owalną twarz z szeroko otwartymi oczami, wydatnym nosem i półotwartymi ustami. Otaczają ją kręcone brązowe włosy oraz podobna, krótka broda. Podstawę epitafium tworzy wykrojona po bokach struktura, w której centrum umieszczono fantazyjnie wyciętą drewnianą, czarną tablicę ze złotym łacińskim napisem "O HOMO FVI QVOD ES SVM QVOD ERIS / NVNC DE(M)VM VIVERE CO(E)PI, MORI DESII, VITA MIHI / PRIOR MORTE(M), MORS PRIA(M) VITA(M) SECV(N)DA(M), QVAE NU(N) QVA(M) / EST I(N)TERI TVRA DEDIT, MO(R)TALITATES MEOR, HO(C) MIHI / EST ET VXORI MO(S) VENTV(S) POSVI, VIPOST QV(E)ALETHIVERA DVCEDI / NELVSOS, ET CARNIS EXVVIIS SO(L)VTOS ABHOC PELAG SECVRA / GLAVSTRA SVB IRE IVABIT, HIC MORTALE DIMIDIVM N(OST)RI, IMMORTA/LE(M) EXPECT ET IM(M)ORTALITATEM, E QVOS VITA CONIVCTOS TENVIT / MORS IDIVISOS CVSTODIRET, SI PIVS ES, PIAS PRECES ADDE, ET / HIC HV(M)O SVB HVMO QVIETA[M], ANIMAE IN COELESTI PATRIA / LETAM QVIETEM APPRECARE "NICOLAVS CORNITIVS DE / MAGNA POREMBA ET BEATA DE MIROW CONSOR/TES SE(M)PER VAIESL[?]" / A(NNO) D(OMINI) 1611 P(ATRONVS) P(OSVIT)". Tablicę umieszczono w kartuszu rollwerkowym pomiędzy dwiema konsolami zdobionymi pierwotnie uskrzydlonymi główkami aniołków, podtrzymującymi belkowanie z krzyżem. Poniżej tablicy zastosowano odwrócony łuk odcinkowy z podwieszonym kartuszem rollwerkowym zawieszonym na festonach. W jego wnętrzu przedstawiono tabliczkę z napisem „VITA FUGIT VT HORA”, a po niżej trupią czaszkę ze skrzyżowanymi piszczelami.
płyta nagrobna
Epitafium Mikołaja i Beaty z Mirowa Porębskich
Zdjęcie nr 1: Malowany na czarno katafalk z listwami dekorowanymi białą farbą składa się z kilku części. Jego podstawę tworzą dwa zmniejszające się stopnie na rzucie wydłużonego prostokąta o półkoliście zamkniętych, nadwieszonych krótszych bokach. Dłuższe boki dolnego stopnia i krótsze boki górnego stopnia zdobi malowane na biało wyobrażenie stylizowanej trupiej czaszki. Na górnym stopniu ustawiono ławę malowaną na czarno, wspartą na wyciętych falisto w desce czterech nogach z białym blatem na rzucie wydłużonego prostokąta o półokrągłych krótszych bokach. Na blacie znajdują się dwie półokrągłe czarne podstawy pod trumnę, dekorowane od przodu malowaną na biało stylizowaną trupią czaszką i skrzyżowanymi piszczelami.
katafalk
Katafalk
Zdjęcie nr 1: Konny karawan uzyskał formę czterokołowego wozu na resorach z baldachimem wspartym na czterech filarach (w osiach skrajnych) i dwóch kolumnach o skręconych trzonach (w osiach środkowych). Na filarach umieszczono płaskorzeźbione i srebrzone półpostacie lamentujących aniołów, wsparte na wolutowych konsolach dekorowanych palmetami i akantem. Długowłose anioły ukazane zostały w wąskich tunikach przewiązanych w pasie. W lewej ręce trzymają wieńce, prawą ręką ugiętą w łokciu dotykają twarzy w geście rozpaczy. Baldachim przyjął kształt czterospadowego dachu zwieńczonego krzyżem. Spływy dachu ozdobiono postrzępionymi, srebrzonymi liśćmi palmowymi. Jego boki dekoruje płaskorzeźbiona, ażurowa i złocona stylizowana wić akantowa, złączona w dolnej części z arkaturą. Na dłuższych bokach baldachimu ornament rozdziela z jednej strony srebrzona i płaskorzeźbiona głowa Chrystusa w koronie cierniowej w typie Veraikon, z drugiej główki anielskiej oraz zachowana częściowo głowa Matki Boskiej Bolesnej. Dodatkowo płaskorzeźbiony ornament roślinno-kwiatowy zdobi dolne, dłuższe boki karawanu. Z przodu karawanu usytuowano siedzisko w formie płaskorzeźbionego fotela o wolutowo skręconych podłokietnikach. Zaplecek zwieńczony został płaskorzeźbionym ornamentem akantowym, a boki fotela udekorowano płaskorzeźbionymi liśćmi dębu. Odwrocie zaplecek ozdobiono płaskorzeźbionymi liśćmi akantu, wieńcem z liści dębowych oraz dwoma skrzyżowanymi liśćmi palmowymi. Przed fotelem znajduje się klapa na oparcie nóg dla woźnicy. Pod nią usytuowano drewniane elementy pozwalające zaprzęgnąć konia. Drewniane i okute koła z przodu są mniejsze od kół z tyłu.
inne dzieła sztuki
Karawan
Zdjęcie nr 1: Przyścienną, wiszącą ambonę usytuowano przy łuku tęczowym na zachodniej ścianie prezbiterium. Ambona składa się z baldachimu, zredukowanego zaplecka, kosza oraz prowadzących do niej przyściennych schodów. Wykonana jest z drewna dębowego, bejcowanego i lakierowanego. Partie ornamentalne zostały wyzłocone lub też polichromowane na czerwono i niebiesko. Kosz uzyskał kształt ośmioboczny. Wieńczy go parapet w formie profilowanego gzymsu koronującego. Kolejne pięć boków kosza flankują spiralne kolumienki o liściastych kapitelach ustawionych na wysokich cokolikach, podtrzymujących imposty z pinaklami. Pole każdego boku ozdobiono maswerkowym baldachimem zwieńczonym wygiętą do przodu sterczyną zakończoną kwiatonem. Baldachimy wspierają smukłe kolumienki o liściastych kapitelach ustawione na wysokich cokolikach. Cokoliki kolumienek narożnych i tych podtrzymujących baldachimy wspierają się na łamanym cokole obiegającym cały kosz. Cokół dekorowany od spodu arkaturą złoconą i polichromowaną na czerwono i niebiesko oddziela górną część ambony od jej spodu. Spód ambony utworzono z spływów koncentrujących się na środku na ośmiobocznej, profilowanej opasce dekorowanej od góry stylizowanym motywem lilii heraldycznej, a od dołu stylizowanymi, złoconymi liśćmi winnej latorośli otaczającej dużą kiść winnego grona. Pod baldachimami na czterech bokach umieszczono wykonane w głębokim reliefie przedstawienia stojących ewangelistów. Piąty bok ambony, przylegający do schodów, zdobi zredukowany baldachim pod którym umieszczono złocony i srebrzony kwiat słonecznika. Każdy z ewangelistów stoi na niewielkim postumencie, ustawionym na głównym cokole. Na każdym postumencie widnieję imię przedstawionego ewangelisty. Na południowym boku kosza umieszczono św. Jan. Ukazany został frontalnie z głową ujętą w trzech czwartych w lewo. Ma on długie, falowane, brązowe włosy spływające na ramiona, głowę pochyloną w prawo, wzrok skierowany ku górze. W lewej ręce trzyma księgę, a w prawej, przyciśniętej do piersi pióro. Ubrany jest w długą zieloną tunikę, nakrytą czerwonym płaszczem. Po lewej stronie, u jego stóp widnieje czarny orzeł. Na kolejnym boku znajduje się św. Marek. Wyobrażono go frontalnie z prawą ręką w geście błogosławieństwa, natomiast w lewej trzyma rotulus. Ma on krótkie, brązowe włosy oraz brodę. Ubrany jest w niebieską tunikę odsłaniającą fragmenty bosych stóp i żółty płaszcz. Po lewej stronie przy jego nogach znajduje się lew. Na następnym boku ukazano frontalnie stojącego św. Mateusza. Ewangelista w lewej ręce przyciśniętej do piersi trzyma rotulus, a prawą opuszczoną wzdłóż tułowia wyciąga do przodu. Ma długie, brązowe, falowane włosy spływające na kark oraz brodę. Ubrany jest w blado różową tunikę i żółty płaszcz. Przy jego lewej stopie znajduje się uskrzydlona anielska główka. Dalej znajduje się także przedstawiony frontalnie św. Łukasz. Równocześnie prawą i lewą ręką podtrzymuje zamknietą księgę. Ma on łysiejące czoło i głowę otoczoną siwiejącymi włosami i brodą. Ewangelista ma na sobie brązową tunikę u spodu odsłaniającą fragmenty bosych stóp oraz bladoniebieski płaszcz przerzucony przez prawe ramię. U jego stóp, po lewej stronie, znajduje się wół. Na ambonę prowadzą ulokowane przy ścianie schody o dziesięciu stopniach. Ich balustradę artykułują kolumienki o liściastych kapitelach flankujące ażurowe, ostrołukowe arkady wypełnione u góry złoconym maswerkiem. Zaplecek ambony został zredukowany do szerokiej listwy dekorowanej stylizowaną ostrołukową arkadką. W jej górnej części wyobrażono dwie tablice Dekalogu z numerami przykazań: na jednej: I, II, III, IV, V; na drugiej: VI, VII, VIII, IX, X. Ponad amboną zawieszono wieloboczny baldachim zwieńczony ażurową wiązką spiętych razem pierścieniem zdobionych czołgankami prętów, tworzących dekoracyjny kwiaton wygięty do przodu. Boki baldachimu ozdobiono wycinanymi w desce maswerkami flankowanymi pinaklami, zwieńczonymi powyginanymi sterczynami. Niebieskie podniebie baldachimu zdobi srebrzone wyobrażenie gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Obraz ma kształt stojącego prostokąta. Na czarnym tle ukazana została stojąca postać ubiczowanego Jezusa w ujęciu do pasa. Chrystus ma długie, czarne, falowane, opadające na plecy włosy oraz krótki zarost. Głowę ze złotą koroną cierniową nieznacznie przechyla w lewo. Wokół niej znajduje się srebrzysta gloria promienista, składająca się z namalowanych naprzemiennie cienkich oraz grubszych srebrnych promieni, zakończonych w jaskółczy ogon. Zbawiciel ubrany jest w luźno spływający po ramionach złoty płaszcz przewieszony przez lewę ramię, odsłaniający umięśnioną klatkę piersiową. Jego wyciągnięte do przodu związane złotym sznurem ręce są skrzyżowane na wysokości pasa. W lewej ręce trzyma czterolistną trzcinę zakończoną pałką.
obraz
Ecce Homo

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta ujęty profilowaną, złoconą ramą. W centrum kompozycji, na tle rozległego, górzystego pejzażu przedstawiony św. Antoni Padewski trzymający na ręku Dzieciątko Jezus. Święty ukazany frontalnie, w pozycji stojącej z głową zwróconą w trzech czwartych w lewo. Ubrany w brązowy habit franciszkański przepasany sznurem (cingulum), z przewieszonym u pasa różańcem. Stopy obute w brązowe sandały. Święty przedstawiony jako mężczyzna o okrągłej twarzy z pełnymi, zaróżowionymi policzkami, o dużych, ciemnych oczach oraz długim, prostym nosie. Głowa z tonsurą okolona nimbem. W prawym ręku postać trzyma kwiat białej lilii; w lewym podtrzymuje zamkniętą księgę, na której znajduje się Dzieciątko Jezus. Chrystus ukazany w postawie siedzącej, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako jasnowłose, pulchne dziecko o jasnej karnacji z wyraźnie zaznaczonym rumieńcem. Oczy duże, nos prosty, usta lekko uśmiechnięte. Głowa otoczona nimbem. Biodra przepasane białą tkaniną. Dzieciątko wznosi prawą rękę w geście błogosławieństwa, w lewej trzyma kulę ziemską. Tło kompozycji stanowi rozległy, górzysty pejzaż z widoczną w oddali sylwetą miasta i płynącą rzeką. Powyżej niebo zasnute białymi obłokami. Na odwrociu obrazu napis „Ołtarz S(więtego) Józefa odnowiony kosztem Pana Józefa Mianowskiego 1851” oraz „Ten Obraz z Ramą Odnowiony na Honor S Antoniego dnia 15 Grudnia 1851. Woj(ciech) Dembowski, Malarz i Pozłotnik m.p. O.M.K.”
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta przedstawiający stygmatyzację św. Franciszka. W centrum kompozycji znajduje się św. Franciszek, usytuowany nieco z lewej strony obrazu, w pozycji klęczącej, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z rękami rozłożonymi szeroko na boki. Ma podłużną twarz, z krótkim i jasnym zarostem, z oczami skierowanymi na Chrystusa, na głowie tonsurę. Święty ubrany jest w habit franciszkański przewiązany sznurem, a na stopach ma założone sandały. W górnej części obrazu, po prawej stronie znajduje się Chrystus jako serafin, z którego ran wychodzą czerwone promienie tworzące stygmaty u świętego Franciszka. Przed świętym, na wysokim wzniesieniu ułożone są: otwarta księga oraz czaszka. W tle, pośrodku widać zakonnika, ukazanego w pozycji siedzącej, czytającego księgę. W oddali widać pejzaż górski i pochmurne niebo. W dolnej części obrazu słabo czytelna sygnatura „Wład(ysław) P. Bąkowski 1886.” Rama drewniana, profilowana, fakturowana i złocona, zdobiona stylizowanymi rocaille'ami.
obraz

Stygmatyzacja św. Franciszka

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem. Święty został ukazany w ujęciu do kolan, zwrócony w lewo, w stronę Dzieciątka stojącego na blacie przykrytym czerwonym obrusem. Głowa świętego jest delikatnie przechylona w lewo, lewa ręka obejmuje Dzieciątko, prawa opuszczona trzyma kwiat lilii. Święty ma owalną twarz o młodzieńczych rysach, na głowie tonsurę. Jest ubrany w habit franciszkański. Dzieciątko ukazane zostało niemal nagie, z białą chustą okrywającą biodro i przerzuconą przez prawe ramię. Prawą ręką Chrystus dotyka brody świętego, lewą wyciąga w jego stronę. U stóp Dzieciątka leży otwarta księga. Wokół głów postaci złote nimby. Tło kompozycji jednolite, ciemnobrązowe. Na odwrocie napis malowany farbą „Fundator Walenty / Tekiela. / 1840. / 24 lipca”.
obraz

Św. Antoni Padewski

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie prostokąta zbliżonego do kwadratu ujęty złoconą, profilowaną ramą. W centrum kompozycji przedstawiony św. Benedykt w postawie stojącej, w ujęciu frontalnym z głową zwróconą w trzech czwartych w prawo. Święty ubrany w obszerny czarny habit benedyktyński z kapturem i szerokimi rękawami. Ukazany jako mężczyzna o pozbawionej zarostu okrągłej twarzy z wydatnym nosem oraz szeroko otwartymi, skierowanymi na wprost oczami. Wokół głowy tonsura oraz złocony nimb. Święty w swojej prawej ręce podtrzymuje oprawioną na czerwono księgę. Lewą dłoń składa na piersi na wysokości serca. Po prawej stronie obrazu widoczny fragment stołu przykrytego zieloną tkaniną, na którym widoczna biała mitra. Na drugim planie, po lewej stronie nieco za postacią świętego przedstawiono fragment wysokiego cokołu stanowiącego podstawę dla kolumny. Tło złocone, wytłaczane w motywy roślinno-kwiatowe.
obraz

Św. Benedykt

Zdjęcie nr 1: Obraz przedstawiający św. Izydora Oracza w kształcie stojącego prostokąta, podzielony na dwie strefy. W dolnej strefie został ukazany anioł orzący pole za pomocą pary wołów i pługa. Anioł ubrany jest ciemnozieloną tunikę, ma również czerwone skrzydła. Powyżej ukazana jest niewielka scenka rodzajowa przedstawiająca pasterza, ubranego w strój krakowski: niebieską sukmanę i czerwony kapelusz, stado białych owieczek oraz latające wrony. W górnej strefie obrazu, po prawej stronie został ukazany św. Izydor, który klęczy przed przydrożnym krzyżem ze złożonymi w geście modlitwy rękami. Święty ubrany jest w brunatno-zieloną sukmanę, szare spodnie i czarne buty z wysokimi cholewami. Twarz z dużymi oczami, krótkim zarostem okolona długimi i brązowymi włosami. Wokół głowy ma trójstrefowy nimb: brązowy kolisty, niebieski okrągły i żółty utworzony z przerywanej kreski. Sylwetki postaci, draperie oraz brzegi szat oddane są konturem i wypełnione płaską plamą barwną. Po lewej stronie obrazu widoczne murowane zabudowania z jasnobrązowymi dachami. Krzyż prosty, a wokół jego ramion jest namalowana żółto-pomarańczowa poświata. Tło obrazu jednolite, niebieskie. Rama drewniana, prosta, pokryta bejcą.
obraz

Św. Izydor Oracz

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Św. Jan Chrzciciel", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jan-chrzciciel-20

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności