Św. Jan Chrzciciel

Dzieje zabytku

Figura św. Jana Chrzciciela pochodzi z dawnego ołtarza głównego z około 1749 roku, który mieścił się w poprzednim kościele w Piekielniku. Do nowo wybudowanej świątyni powstał w latach 1882-1884 kolejny ołtarz główny. W jego strukturze umieszczono figury z poprzedniego retabulum, w tym omawiane dzieło.

Opis

Rzeźba ścięta z tyłu, ustawiona na podstawie na planie kwadratu. Święty ukazany frontalnie, w kontrapoście. W lewej, wyciągniętej do przodu ręce trzyma laskę zakończoną krzyżem, prawą podtrzymuje z przodu płaszcz. Twarz ma owalną, o dużych, migdałowatych oczach, zadartym nosie i wąskich, otwartych ustach, okoloną krótką, silnie kręconą brodą oraz falowanymi włosami sięgającymi ramion. Ubrany jest w melotę zarzuconą na prawe ramię i zawiniętą wokół bioder, odsłaniającą klatkę piersiową i lewą nogę. Przy lewej nodze świętego srebrzony baranek. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Wszystkie figury z ołtarza głównego, prócz Marii i św. Jana, są jednorodne pod względem formalnym i zostały wykonane przez tego samego rzeźbiarza. Cechuje je bardzo charakterystyczny typ pełnej twarzy, o niskim czole, dużych oczach, nosie i ustach oraz silnie falowanych włosach. Tkanina rzeźbiona jest w liczne, drobne fałdki i marszczenia, w sposób autonomiczny wobec ciała i jego układu. Modelunek partii anatomicznych i draperii wskazuje na niezbyt wprawnego wykonawcę.
Święty Jan Chrzciciel był synem kapłana Zachariasza i Elżbiety, krewnej Marii. Nauczał o nadejściu Zbawiciela i udzielał chrztu pokuty. Gdy zjawił się u niego Chrystus, rozpoznał w nim Baranka Bożego i udzielił mu chrztu w rzece Jordan. Święty został pojmany i ścięty na życzenie Salome, córki Herodiady.
W ikonografii św. Jan Chrzciciel przedstawiany jest w melocie, a więc wielbłądziej skórze, gdyż tak został opisany w Ewangelii – „Sam zaś Jan nosił odzienie z sierści wielbłądziej i pas skórzany około bioder” (Mt 3, 4). Wynika to prawdopodobnie z tego, że prowadził życie pustelnicze. Jego atrybutem jest krzyż bądź laska nim zakończona, a także baranek.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zabrudzenia.

Streszczenie

Figura św. Jana Chrzciciela pochodzi z dawnego ołtarza głównego z około 1749 roku, który mieścił się w poprzednim kościele w Piekielniku. Po wybudowaniu nowego retabulum do następnego kościoła w tej miejscowości, wprawiono do niego dawne figury. W ikonografii św. Jan Chrzciciel przedstawiany jest w melocie, a więc wielbłądziej skórze, gdyż tak został opisany w Ewangelii (Mt 3, 4). Jego atrybutem jest krzyż bądź laska nim zakończona, a także baranek.

Bibliografia