Chrzcielnica

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Łapsze Wyżne
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Piotra i św. Pawła
Tagi
Chrzest Chrystusa rzemiosło artystyczne rzeźba XIX wieku św. Jan Chrzciciel
Miejsce przechowywania
południowa ściana prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/03438
Kategoria
chrzcielnica
Ilość
1
Czas powstania
1746 rok
Technika i materiał
piaskowiec, techniki kamieniarskie; drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 183 cm
Inne wymiary – wysokość bez pokrywy: 110 cm
Wymiary szczegółowe
Wymiar podstawy – 46 cm
Średnica czary – 50 cm
Wymiary szczegółowe
Średnica czary – 50 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Chrzcielnica została wykonana w 1746 roku, a pokrywę ze sceną Chrztu Chrystusa wyrzeźbiono wtórnie w XIX wieku.

Opis

Kamienna chrzcielnica umieszczona na niewielkiej, kolistej stopie. Trzon gładki, w formie dwulalkowej tralki, przedzielonej pierścieniem z kolistymi guzami. Czara w kształcie półkuli, zdobiona motywem puklowania, powyżej inskrypcja: „NISI QUIS RENAT, FUERIT EX AQUA ET SPIRITUS SANCT”. Pokrywa drewniana na planie koła z grupą rzeźbiarską ukazującą scenę Chrztu Chrystusa; pokrywa na brzegu zdobiona pasem kimationu. Chrystus ukazany ze złożonymi rękami, stoi w wodzie, po jego lewej stronie stoi św. Jan Chrzciciel, który w lewej ręce trzyma wysoki krzyż, a prawą polewa wodą głowę Chrystusa. Zbawiciel ma spiczastą brodę i nos, duże oczy, włosy opadają na plecy, a nad czołem spływającą wodę. Sylwetki postaci szczupłe o sumarycznie oddanych detalach anatomicznych. Chrystus opasany w biodrach złotą tkaniną z zieloną podszewką, a św. Jan Chrzciciel w srebrzoną szatę przerzuconą przez prawe ramię i osłaniającą biodra. Za nimi ustawiona jest na długim promieniu gloria z gołębicą Ducha Świętego. Wewnątrz, na brzegu chrzcielnicy wyryta jest inskrypcja: „ANNO DNI 1746 DIEX DEC.”

Zarys problematyki artystycznej

Chrzcielnica wraz z rzeźbiarskim przedstawieniem Chrztu Chrystusa należy do typowych dzieł reprezentujących tę gałąź rzemiosła artystycznego. Dekoracja, zwana puklowaniem, która zdobi czarę była charakterystyczna zwłaszcza dla sztuki w XVI i XVII wieku. Występowała przede wszystkim w złotnictwie i na czaszach chrzcielnic oraz kropielnic. Łacińska inskrypcja umieszczona na chrzcielnicy nawiązuje do nauczania Chrystusa z Ewangelii św. Jana (3, 3-7), a data wskazuje na czas powstania dzieła: 1746 rok.

Streszczenie

Chrzcielnica została wykonana w 1746 roku, a pokrywę ze sceną Chrztu Chrystusa wyrzeźbiono wtórnie w XIX wieku.

Bibliografia

"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. III, t. I, z. 1, Powiat nowotarski", Warszawa 1938
Skorupa Andrzej, Monita Rafał, "Łapsze Wyżne. Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła", Kraków 2018
Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
"Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska", Warszawa 2016

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie, Karta inwentaryzacyjna chrzcielnicy, oprac. Bożena Saładziak, 1973.

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Maria Działo, "Chrzcielnica", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/chrzcielnica-74

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności