Sakralne Dziedzictwo Małopolski

Dzieje zabytku

Rzeźbę wraz z ołtarzem wykonał w 1916 roku Władysław Druciak, który pochodził z Mszany Dolnej. Ołtarz kilkukrotnie konserwowano. Po raz ostatni w dniach od 13 maja do 25 czerwca 2010. Prace wykonała firma „Odroniec”.

Opis

Rzeźba św. Pawła ustawiona na niskim prostopadłościennym cokole, o ściętych narożach. Święty Paweł ukazany jest frontalnie, w delikatnym kontrapoście, z prawą nogą ugiętą w kolanie. W prawej dłoni trzyma księgę oraz miecz, lewą dotyka długiej brody. Twarz o czerwonej karnacji z długim i szerokim nosem, wzrokiem spuszczonym w dół, okolona długą i bujną brodą. Włosy ciemnobrązowe, gęste i zasłaniające uszy. Ubrany jest w beżową suknię z długimi rękawami oraz zielony płaszcz z fioletową podszewką, zdobiony na brzegach dekoracyjnym pasem utworzonym z malowanych na złoto esownic. Księga w czerwonej obwolucie, zdobiona złotym krzyżykiem. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźbę wraz z całym ołtarzem wykonał Władysław Druciak (1874-1923) w 1916 roku. Autor dzieła urodził się w Krościenku nad Dunajcem, gdzie ukończył szkołę powszechną, a wykształcenie zawodowe uzyskał w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem – w oddziale rzeźby ornamentalnej. Jego nauczycielem był też Kazimierz Wakulski, konserwator wielu średniowiecznych rzeźb, m. in. rzeźb z ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. Nie bez znaczenia było więc doświadczenie mistrza, które miało wpływ na ukształtowanie młodego rzeźbiarza. Po śmierci Kazimierza Wakulskiego (1905) Druciak przejął jego pracownię rzeźbiarską przy ulicy Retoryka 10 w Krakowie i to w niej zapewne wykonał omawiany ołtarz wraz z rzeźbą. Specjalizował się w wykonywaniu ołtarzy neogotyckich oraz rzeźb w kamieniu. Ołtarz w Kasince Małej zalicza się do późniejszej twórczości artysty. Wcześniej wykonał ołtarze neogotyckie w kościołach w Kozach (1906, 1908), Rabce (1909) i Libiążu (1912) oraz w Krzywaczce (1914). Ponadto Druciak jest autorem ołtarzy do kościoła Najświętszej Marii Panny Wniebowziętej w Ochotnicy Górnej (1915-1916), które zostały przeniesione do kościoła w Stanisławowie (obecnie na Ukrainie). Ołtarz w Kasince jest właściwie kopią struktury ołtarzowej, jaką artysta wykonał w kościele w Kozach 10 lat wcześniej, jednak zdobią go już inne przedstawienia rzeźbiarskie. Jego twórczość jest przykładem historyzmu w rzeźbie sakralnej początku XX wieku. Był doskonałym majstrem, biegłym w praktyce warsztatowej, który przetwarzał znane realizacje innych artystów. Rzeźba przedstawia św. Pawła, który został ukazany w tradycyjnym ujęciu ikonograficznym z atrybutami: mieczem, którym został ścięty oraz księgą, symbolizującą jego udział w misji apostolskiej. Księga jest atrybutem, który pojawił się w ikonografii świętego już w sztuce wczesnochrześcijańskiej. Z kolei miecz był przypisywany apostołowi dopiero po XIII wieku, znacznie później, niż klucze u św. Piotra. Po drugiej stronie ołtarza znajduje się rzeźba św. Piotra, pochodząca również z warsztatu Druciaka.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, rzeźba po konserwacji.

Streszczenie

Rzeźbę wraz z całym ołtarzem wykonał Władysław Druciak (1874-1923) w 1916 roku. Autor dzieła urodził się w Krościenku nad Dunajcem, gdzie ukończył szkołę powszechną, a wykształcenie zawodowe uzyskał w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem – w oddziale rzeźby ornamentalnej. Jego nauczycielem był też Kazimierz Wakulski, konserwator wielu średniowiecznych rzeźb, m. in. rzeźb z ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. Nie bez znaczenia było więc doświadczenie mistrza, które miało wpływ na ukształtowanie młodego rzeźbiarza. Jego twórczość jest przykładem historyzmu w rzeźbie sakralnej początku XX wieku. Był doskonałym majstrem, biegłym w praktyce warsztatowej, który przetwarzał znane realizacje innych artystów. Figura przedstawia św. Pawła, który został ukazany w tradycyjnym ujęciu ikonograficznym z atrybutami: mieczem, którym został ścięty oraz księgą, symbolizującą jego udział w misji apostolskiej.