Św. Dominik

Dzieje zabytku

Rzeźba wraz z całą strukturą ołtarzową została zamówiona w 1913 roku, kiedy to ówczesny proboszcz parafii Józef Nowak zawarł kontrakt na wykonanie ołtarza głównego z Władysławem Druciakiem, rzeźbiarzem z Krakowa. Ołtarz poddano konserwacji w latach 2016-2017 pod kierownictwem Beaty Skalmierskiej. Zabiegi restauratorskie przy elementach rzeźbiarskich wykonał Wojciech Kurdziel z Kalwarii Zebrzydowskiej.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna przedstawiająca św. Dominika. Święty ukazany w postawie stojącej, frontalnie, z rękami wyciągniętymi przed siebie, w lewej trzyma księgę. Ma twarz o rysach dojrzałego mężczyzny, z długim i wąskim nosem, wąskimi ustami oraz delikatnie zmarszczonym czołem. Włosy krótkie, na czubku głowy zebrane w oddzielną kępkę. Święty ubrany jest w strój dominikański: biały habit, przewiązany sznurem z czarnym szkaplerzem oraz czarny płaszcz z białym kapturem, na stopach ma czarne buty. Księga w brązowej oprawie.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba św. Dominika wraz z całym ołtarzem głównym powstała w pracowni rzeźbiarskiej Władysława Druciaka w 1914 roku. Ołtarz został wykonany stylu neogotyckim, który nawiązywał do wzorów średniowiecznych – gotyckich, powielając dawne formy oraz ornamenty i komponując je w nową całość. Autor dzieła, Władysław Druciak (1874-1923) wykonywał wiele obiektów sztuki sakralnej na terenie Małopolski na przełomie XIX i XX wieku, zarówno w drewnie, jak i w kamieniu. Urodził się w Krościenku nad Dunajcem, gdzie ukończył szkołę powszechną, a wykształcenie zawodowe uzyskał w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem – w oddziale rzeźby ornamentalnej. Ponadto w latach 1895-1896 oraz 1899-1900 uczęszczał na wieczorowe kursy rysunku zawodowego i modelowania w Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie. Jego nauczycielem był Kazimierz Wakulski, konserwator wielu średniowiecznych rzeźb, m.in. z ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. Nie bez znaczenia było więc doświadczenie mistrza, które miało wpływ na ukształtowanie młodego rzeźbiarza. Po śmierci Kazimierza Wakulskiego (1905) Druciak przejął jego pracownię rzeźbiarską przy ul. Retoryka 10 w Krakowie. Specjalizował się w wykonywaniu ołtarzy neogotyckich oraz rzeźb w kamieniu. Ołtarz w Krzywaczce zalicza się do późniejszej twórczości artysty. Wcześniej wykonał on ołtarze neogotyckie w kościołach w Kozach (1906, 1908), Rabce (1909) i Libiążu (1912). Ponadto Druciak jest autorem ołtarzy do kościoła NMP Wniebowziętej w Ochotnicy Górnej (1915-1916), które zostały przeniesione do kościoła w Stanisławowie (na Ukrainie), a także różnych realizacji w kościele Nawiedzenia NMP w Kasince Małej (1917-1923). W ostatnim roku życia artysta wykonał ambonę oraz grupę Ukrzyżowania na łuku tęczowym w bazylice Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej. Jego twórczość określa się jako przykład historyzmu w rzeźbie sakralnej początku XX wieku. Był doskonałym majstrem, biegłym w praktyce warsztatowej, nie wypracował jednak indywidualnego stylu, bardziej przetwarzając znane mu realizacje innych artystów. Świętego Dominika ukazał zgodnie z tradycją ikonograficzną – ubranego w strój dominikański, z księgą w dłoni, nawiązującą do misji kaznodziejskiej zakonu, czyli głoszenia słowa Bożego. Święty Dominik jest patronem i założycielem dominikanów i dominikanek klauzurowych, żył w XII wieku. W ikonografii przedstawiany jest w habicie i płaszczu dominikańskim oraz z psem, który jest symbolem zakonu dominikanów (Domini canes – psy Pańskie, tj. wierni słudzy).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Rzeźba jest obecnie po konserwacji wykonanej w latach 2016-2017 (zdjęcie zostało pochodzi sprzed konserwacji).

Streszczenie

Rzeźba św. Dominka wraz z całym ołtarzem głównym powstała w krakowskiej pracowni rzeźbiarskiej Władysława Druciaka w 1914 roku. Jego twórczość określa się jako przykład historyzmu w rzeźbie sakralnej początku XX wieku. Święty Dominik urodził się w drugiej połowie XII wieku w Kastylii, założył zakon dominikanów.

Bibliografia