Anioł

Dzieje zabytku

Wyposażenie w kościele św. Stanisława w Rabie Wyżnej powstało prawdopodobnie przed 1765 rokiem, gdyż w aktach wizytacji z tego roku wymienionych jest siedem ołtarzy o innych niż w aktach poprzedniej (1728) wezwaniach i ilości. W czasie przebudowy kościoła w latach 1841-1843 wszystkie ołtarze zostały „na nowo popostawiane” i odmalowane, wówczas zapewne przekształcono struktury retabulów z wykorzystaniem dawnych elementów, jak omawiana figura, oraz z montażem nowych. Figura prawdopodobnie była odnawiana i złocona razem z ołtarzem w latach 1903, 1961-1969 oraz w 1985 roku.

Opis

Rzeźba ścięta z tyłu, drążona, przedstawia anioła stojącego na rzeźbionym, posrebrzanym obłoku. Figura zwrócona frontalnie, z prawą nogą opartą na obłoku, głową przechyloną na prawy bark oraz uniesionymi przed sobą, ugiętymi rękami. Twarz owalna, o pełnych policzkach i wystającej brodzie, migdałowatych, opadających oczach, małym nosie i ustach, okolona krótkimi, zaczesanymi do tyłu włosami. Anioł ubrany jest w silnie fałdowaną, różową tunikę z fioletową podszewką, z jednym rękawem na lewym przedramieniu, odsłaniającą połowę torsu i prawe ramię oraz prawą nogę. Skrzydła pozłocone, złożone po bokach postaci. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Spójne pod względem formalnym dwa ołtarze boczne przy łuku tęczowym oraz figury aniołów (w lewym) prawdopodobnie zostały wykonane przed 1765 rokiem przez ten sam warsztat. Cechy figury, takie jak sposób rzeźbienia twarzy i zaczesanych w tył pukli włosów, niezwykle ekspresyjne, autonomiczne względem ciała kształtowanie obfitej tkaniny, a także pewne uproszczenia w zakresie układu postaci i anatomii ciała pozwalają przypisać ją do grupy dzieł związanych z warsztatem działającym w powiecie nowotarskim około połowy XVIII wieku, być może braci Wierzbickich z Nowego Targu. Sposób rzeźbienia postaci aniołów, a także elementy architektury ołtarzy bocznych nawiązują do wykonywanych przez Wierzbickich dzieł, chociażby ołtarza głównego w kościele św. Stanisława we Frydmanie czy ołtarzy i figur w kościele św. Katarzyny w Nowym Targu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Figura w całości przemalowana, lekko zabrudzona, pokryta warstwą kurzu, brak serdecznego i małego palca u lewej dłoni. W przetarciach polichromii tuniki widoczne złocenie. Niewielkie pęknięcie gruntu i warstwy malarskiej wzdłuż łączeń na prawym ramieniu. Ubytki warstwy zaprawy i farby w dolnej partii szat. Figura prawdopodobnie była odnawiana i złocona razem z ołtarzem w latach 1903, 1961-1969, 1985.

Streszczenie

Spójne pod względem formalnym dwa ołtarze boczne przy łuku tęczowym oraz figury aniołów (w lewym) prawdopodobnie zostały wykonane przed 1765 rokiem przez ten sam warsztat. Są bliskie dziełom tworzonym przez nieznanych twórców działających w tym czasie w powiecie nowotarskim, być może tożsamych z braćmi Wierzbickimi z Nowego Targu.

Bibliografia