Ołtarz boczny

Dzieje zabytku

Ołtarz wykonał sprowadzony w 1916 roku do Kasinki Małej rzeźbiarz Władysław Druciak. W 1952 roku ołtarz wyremontowano, wstawiając figury św. Wojciecha i św. Stanisława rzeźbione przez niejakiego Napadłę. Sprawiono również obraz św. Józefa, który umieszczono na zasuwie.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna, na wysokim cokole. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny; mensa drewniana. Antepedium w formie leżącego prostokąta ujęte w narożach kolumienkami, w polu trzy prostokątne płyciny, w środkowej monogram IHS na czerwonym tle otoczony promienistą glorią. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, ustawione na wysokim cokole, flankowane dwiem kolumienkami, zamknięte od góry gzymsem w kształcie łuku nadwieszonego. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem półkolistym, w polu płaskorzeźbione przedstawienie baranka paschalnego. Cokół nastawy trójosiowy, oś środkowa wydzielona pilastrami, na skrajach osi bocznych ćwierćkolumny z kapitelami w formie liści akantu. W polach osi bocznych kwadratowe płyciny wypełnione rozetami, w osi środkowej płycina w kształcie leżącego prostokąta. Cokół podtrzymuje nastawę, flankowaną dwiema parami kolumn, z których środkowe podtrzymują kopułę z przyczółkiem, a kolumny boczne figury aniołów. We wnęce środkowej figura Najświętszego Serca Jezusa, we wnęce lewej św. Wojciech, a po prawej św. Stanisław. Kolumny ustawione na bazach, przedzielone w połowie opaską, o trzonach zdobionych geometrycznymi motywami i kapitelach dekorowanych liśćmi akantu. U szczytu przyczółka duży kwiaton z zatkniętym krzyżem osadzonym na kuli. Gzymsy zdobione ażurową dekoracją roślinną. Łuki wnęk dekorowane arkadowaniami, w tym środkowa z maswerkami. Ponadto szczyt osi środkowej oraz gzyms nad osiami bocznymi wieńczy ornamentalny krenelaż. Struktura malowana w kolorze ciemnego brązu, ornamentyka i detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz powstał w pracowni rzeźbiarskiej Władysława Druciaka po 1916 roku (czyli terminie, w którym zostały zamówione ołtarze). Władysław Druciak (1874-1923) wykonywał wiele dzieł sztuki sakralnej na terenie Małopolski na przełomie XIX i XX wieku, zarówno w drewnie, jak i w kamieniu. Urodził się w Krościenku nad Dunajcem, gdzie ukończył szkołę powszechną, a wykształcenie zawodowe uzyskał w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem – w oddziale rzeźby ornamentalnej. Jego nauczycielem był też Kazimierz Wakulski, konserwator wielu średniowiecznych rzeźb, m. in. rzeźb z ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. Nie bez znaczenia było więc doświadczenie mistrza, które miało wpływ na ukształtowanie młodego rzeźbiarza. Po śmierci Kazimierza Wakulskiego (1905) Druciak przejął jego pracownię rzeźbiarską przy ulicy Retoryka 10 w Krakowie i to w niej zapewne wykonał omawiany ołtarz lub tylko rzeźby. Specjalizował się w wykonywaniu ołtarzy neogotyckich oraz rzeźb w kamieniu. Ołtarz w Kasince Małej zalicza się do późniejszej twórczości artysty. Wcześniej wykonał ołtarze w kościołach w Kozach (1906, 1908), Rabce (1909) i Libiążu (1912) oraz w Krzywaczce (1914). Ponadto Druciak jest autorem ołtarzy do kościoła NMP Wniebowziętej w Ochotnicy Górnej (1915-1916), które zostały przeniesione do kościoła w Stanisławowie (obecnie na Ukrainie). Jego twórczość zalicza się do historyzmu rzeźby sakralnej początku XX wieku. Był doskonałym majstrem, biegłym w praktyce warsztatowej, który przetwarzał znane realizacje innych artystów.

Streszczenie

Ołtarz boczny w kościele w Kasince powstał w pracowni rzeźbiarskiej Władysława Druciaka po 1916 roku. Druciak wykonywał wiele dzieł sztuki sakralnej na terenie Małopolski na przełomie XIX i XX wieku, zarówno w drewnie, jak i w kamieniu. Jego twórczość zalicza się do historyzmu rzeźby sakralnej początku XX wieku. W niszy głównej ołtarza znajduje się rzeźba Najświętszego Serca Pana Jezusa, a w osiach bocznych rzeźby św. Wojciecha i św. Stanisława, które w 1952 roku wykonał nieznany rzeźbiarz Napadło.

Bibliografia