Św. Paweł

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Mogilany
Miejscowość
Gaj
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Mogilany
Parafia
Parafia Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Tagi
rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
prawa bramka ołtarza głównego
Identyfikator
DZIELO/01282
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
1712 rok
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Figury Apostołów Piotra i Pawła powstały razem z ołtarzem w 1712 roku. Mogły być wykonane przez Antoniego Frączkiewicza.

Opis

Pełnoplastyczna rzeźba ustawiona na nieregularnej podstawie. Święty ukazany frontalnie, w kontrapoście, z ugiętą lewą nogą oraz pochyloną głową. Lewą rękę unosi wysoko, z wskazującym gestem dłoni, prawą wyciąga w dół, w dłoni trzyma srebrzony miecz, skierowany ostrzem w dół. Twarz ma pociągłą, szczupłą, o migdałowatych oczach, dużym nosie i rozchylonych, pełnych ustach. Okolona jest gęstą, skręconą brodą opadającą na pierś oraz krótkimi, falistymi włosami. Święty ubrany jest w niebieską tunikę, przylegającą do ciała i silnie drapowaną, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz przewiązany przez prawe ramię i zawinięty na lewej nodze, na stopach ma złocone buty. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Paweł pierwotnie nosił imię Szaweł i był gorliwym prześladowcą chrześcijan aż do czasu nawrócenia. Wówczas przyjął imię Paweł i rozpoczął działalność apostolską. Poniósł śmierć męczeńską przez ścięcie mieczem, dlatego jest on jego atrybutem. Święci Piotr i Paweł często przedstawiani są razem. Uroczystość obu apostołów obchodzona jest wspólnie, gdyż w tradycji uznaje się, że zginęli w tym samym dniu. Jednocześnie przez swoje zasługi dla Kościoła obaj nazywani są „książętami apostołów”. Cechy formalne figury św. Pawła są zbliżone do dzieł tworzonych przez Antoniego Frączkiewicza. Układ ciała oraz sposób rzeźbienia twarzy i włosów można porównać do rzeźby tego samego świętego w ołtarzu głównym w kościele w Rakowie, której wykonanie przypisywane jest temu rzeźbiarzowi. Figura w Gaju pozbawiona jest jednak tak daleko idącej ekspresji, zwłaszcza w zakresie kształtowania szat i włosów. Omawiana rzeźba powstała w 1712 roku, co wskazuje na to, że może to być jedno z bardzo wczesnych dzieł artysty, dlatego pozbawiona jest jeszcze cech widocznych w jego późniejszej twórczości.

Streszczenie

Figury apostołów powstały razem z ołtarzem w 1712 roku. Najpewniej zostały wykonane w warsztacie Antoniego Frączkiewicza. Święty Paweł pierwotnie nosił imię Szaweł i był gorliwym prześladowcą chrześcijan aż do czasu nawrócenia. Poniósł śmierć męczeńską przez ścięcie mieczem, dlatego jest on jego atrybutem.

Bibliografia

Wiecheć Władysław, "Parafia Matki Bożej w Gaju", Kraków 2001

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Paweł", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-pawel-19

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności