Ambona

Dzieje zabytku

Ambona została wykonana zapewne w pierwszej tercji XVIII wieku, ale przed 1729 rokiem, gdyż wymieniona była w aktach wizytacji z tego roku. W dokumentach powizytacyjnych z 1748 roku była opisana jako drewniana, polichromowana na czarno i złocona, z figurami czterech ewangelistów. Ksiądz Ludwik Krzemiński odnowił ją końcem XIX wieku. Następnie ambona była odmalowywana w latach 1923, 1936-1938 i w latach pięćdziesiątych XX wieku. W latach 1996-1997 przeszła pełną konserwację.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem przez drzwi od strony zakrystii. Kosz wieloboczny, na cokole, z podwieszeniem w postaci ośmiu kabłąków, zakończonych szyszką. Ścianki kosza wydzielone kolumienkami podtrzymującymi wyłamane na ich osi belkowanie z silnie wysuniętym gzymsem tworzącym parapet. W polach nisze z płaskorzeźbionymi przedstawieniami ewangelistów. Po prawej stronie do kosza dobudowany ćwierćkolisty podest z pełną balustradą. Zaplecek wąski, ujęty dwiema kolumienkami stojącymi na wspornikach, podtrzymującymi imposty, na których stoją wazoniki. W dolnej części płycina. W polu obraz w formie stojącego prostokąta, ujęty ramą zakończoną muszlą, z przedstawieniem Chrystusa w typie Salvator Mundi. Baldachim na planie ośmioboku, w formie belkowania, na którym ustawione są kabłąki, podtrzymujące figurę anioła grającego na trąbie. Na podniebiu baldachimu figura gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze niebiesko-zielonym; kolumienki, profile i ornamentyka złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Struktura omawianej ambony zbliżona jest do dzieł z XVII wieku (por. ambony w kościołach Matki Bożej Śnieżnej w Krakowie i Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej). Posiada analogiczną formę kosza na planie ośmioboku, o ściankach wydzielonych kolumienkami z niszami z figurami. Podobne są również kształty zaplecka i baldachimu zakończonego kabłąkami podtrzymującymi figurę. Dekoracja rzeźbiarska oraz brak ornamentyki znamiennej dla tego okresu, wskazuje na późniejsze przeróbki dzieła.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ambona była odmalowywana w latach 1923, 1936-1938 i w latach pięćdziesiątych XX wieku. W latach 1996-1997 przeszła pełną konserwację.

Streszczenie

Ambona została wykonana zapewne w pierwszej tercji XVIII wieku, ale przed 1729 rokiem, gdyż wymieniona była w aktach wizytacji z tego roku. Struktura ambony odwołuje się do dzieł z XVII wieku (por. ambony w kościołach Matki Bożej Śnieżnej w Krakowie i Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskiej). Dekoracja rzeźbiarska oraz brak ornamentyki znamiennej dla tego okresu, wskazuje na późniejsze przeróbki dzieła.

Bibliografia