Najświętsze Serce Jezusa

Dzieje zabytku

Obraz został namalowany między 1914 a 1918 rokiem przez Tadeusza Korpala.

Opis

Obraz w kształcie stojącego prostokąta w złoconej, profilowanej ramie. Na nim postać Chrystusa ukazanego w ujęciu do kolan, stojącego centralnie, z głową przechyloną w stronę lewego barku, sercem w lewej dłoni i wskazując na nie prawą. Głowa zwrócona w lewo, wzrok skierowany na widza nos prosty, usta wąskie; twarz okala bujny, ciemnobrązowy zarost, falowane włosy opadają na ramiona i plecy. Wokół głowy świetlisty nimb. Chrystus jest ubrany w czerwoną tunikę z długimi rękawami i granatowy, podbity bielą płaszcz lamowany złotem, który przerzucony jest przez prawy bark. Trzymane w dłoni serce jest otoczone koroną cierniową, zwieńczone płomieniem i krzyżem łacińskim, otacza je jasna gloria promienista. Tło jednolite, ciemne.

Zarys problematyki artystycznej

Ukazany na obrazie typ ikonograficzny Najświętszego Serca Jezusa ma rozbudowane znaczenie. Przedstawia Jezusa-Boga – drugą osobę Trójcy Świętej, którego serce stanowi część fizycznego ciała. Oglądamy ludzkie serce w boskiej piersi. Kult tego przedstawienia rozpoczął się w późnym średniowieczu. W XVII wieku był propagowany przez jezuitów, którzy szybko dostrzegli w nim szansę ożywienia popularnej pobożności.
Został jednak oficjalnie zatwierdzony przez kościół dopiero w 1765 roku, a jego doktrynalne znaczenie sformułowano dopiero w 1956 roku (w encyklice Piusa XII „Haurietas Aquas”). W XIX wieku, dzięki wspomnianej działalności jezuitów oraz w wyniku powstania kilku zgromadzeń pw. Najświętszego Serca kult przedstawienia nasilił się i zdominował masową pobożność. Typ ikonograficzny, który wykorzystuje wielickie przedstawienie wykształcił się z obrazu Pompeo Batoniego, który namalował „Najświętsze Serce Jezusa” dla kościoła Il Gesù w Rzymie. Wizerunek ukazywał Jezusa w półpostaci, który w lewej ręce trzyma swoje serce na dłoni, a prawą na nie wskazuje. Obraz stał się najczęściej reprodukowanym wzorem ujęcia tematu Najświętszego Serca Jezusa. Drugi obraz Batoniego, o zbliżonej ikonografii, w którym serce Jezusa goreje na tle jego piersi, a Jezus jedną ręką błogosławi, a drugą wskazuje na serce został w 1891 roku uznany za jedyne dopuszczalne przedstawienie tego tematu. Wizje i obrazy dewocyjne rozpowszechniały z kolei wizerunek Najświętszego Serca Chrystusa z poziomą raną, koroną cierniową, płomieniami i krzyżem. Widoczny na wielickim obrazie sposób przedstawienia, jak wiele innych, łączy oba omówione wzory. Artysta zachował proporcje ciała, prawidłowo przedstawił fałdy szat. Zgodnie z konwencją i dziewiętnasto- oraz dwudziestowieczną modą obraz cechuje łagodny wyraz.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Obraz przedstawiający Najświętsze Serce Jezusa został namalowany między 1914 a 1918 rokiem przez Tadeusza Korpala. Zgodnie z konwencją i dziewiętnasto- oraz dwudziestowieczną modą wizerunek cechuje łagodny wyraz.

Bibliografia