Trójca Święta

Dzieje zabytku

Płaskorzeźba wraz z całą strukturą ołtarzową została zamówiona w 1913 roku, kiedy to ówczesny proboszcz parafii Józef Nowak zawarł kontrakt na wykonanie ołtarza głównego z Władysławem Druciakiem, rzeźbiarzem z Krakowa. Ołtarz poddano konserwacji w latach 2016-2017 pod kierownictwem Beaty Skalmierskiej. Zabiegi restauratorskie przy elementach rzeźbiarskich wykonał Wojciech Kurdziel z Kalwarii Zebrzydowskiej.

Opis

Płaskorzeźbiona grupa przedstawiająca Boga Ojca, Jezusa Chrystusa i Ducha Świętego ustawiona w trójkonchowej niszy. Po prawej stronie Bóg Ojciec ukazany frontalnie, w pozycji siedzącej. W prawej ręce trzyma złote berło, a w lewej niebieskie jabłko zwieńczone złotym, równoramiennym krzyżykiem. Twarz podłużna z długim i wąskim nosem, małymi ustami, dużymi, błękitnymi oczami, okolona długą, siwą i bujną brodą. Włosy siwe, długie, z przedziałkiem na środku głowy, opadające na ramiona i plecy. Bóg Ojciec ubrany jest w długą, złotą szatę z długimi rękawami, przepasaną w pasie, silnie drapowaną oraz złoty płaszcz z zieloną podszewką odwiniętą po bokach, opadający na plecy i dołem z prawej strony. Wokół głowy ma złoty, trójkątny nimb. Po lewej stronie Chrystus ukazany frontalnie, w pozycji siedzącej, w prawej ręce trzyma prosty, brązowy krzyż o złoconych krawędziach; lewą rękę ma złożoną na piersi; głowa delikatnie zwrócona w prawo. Twarz pociągła z długim i wąskim nosem oraz małymi ustami, okolona krótką i brązową brodą. Włosy długie, brązowe, z przedziałkiem na środku głowy, opadające na ramiona i plecy. Chrystus ubrany jest w złotą suknię z długimi rękawami oraz złoty płaszcz z czerwoną podszewką, przerzucony przez prawe ramię i spływający na lewy bok; tkanina silnie drapowana. Na dłoniach ma widoczne ślady po gwoździach. U góry grupy znajduje się gołębica Ducha Świętego z rozpostartymi szeroko skrzydłami umieszczona w otoku złotych promieni, równolegle ułożonych. Tło jednolite, niebieskie, u dołu podłużna płycina zdobiona gęsto ułożoną, złoconą linią na czerwonym tle. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Płaskorzeźba Trójca Święta wraz z całym ołtarzem głównym powstała w pracowni rzeźbiarskiej Władysława Druciaka w 1914 roku. Ołtarz został wykonany w stylu neogotyckim, który nawiązywał do wzorów średniowiecznych – gotyckich, powielając dawne formy oraz ornamenty i komponując je w nową całość. Autor dzieła, Władysław Druciak (1874-1923) wykonywał wiele obiektów sztuki sakralnej na terenie Małopolski na przełomie XIX i XX wieku, zarówno w drewnie, jak i w kamieniu. Urodził się w Krościenku nad Dunajcem, gdzie ukończył szkołę powszechną, a wykształcenie zawodowe uzyskał w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem – w oddziale rzeźby ornamentalnej. Ponadto w latach 1895-1896 oraz 1899-1900 uczęszczał na wieczorowe kursy rysunku zawodowego i modelowania w Państwowej Szkole Przemysłowej w Krakowie. Jego nauczycielem był Kazimierz Wakulski, konserwator wielu średniowiecznych rzeźb, m.in. z ołtarza Wita Stwosza w kościele Mariackim w Krakowie. Nie bez znaczenia było więc doświadczenie mistrza, które miało wpływ na ukształtowanie młodego rzeźbiarza. Po śmierci Kazimierza Wakulskiego (1905) Druciak przejął jego pracownię rzeźbiarską przy ul. Retoryka 10 w Krakowie. Specjalizował się w wykonywaniu ołtarzy neogotyckich oraz rzeźb w kamieniu. Ołtarz w Krzywaczce zalicza się do późniejszej twórczości artysty. Wcześniej wykonał on ołtarze neogotyckie w kościołach w Kozach (1906, 1908), Rabce (1909) i Libiążu (1912). Ponadto Druciak jest autorem ołtarzy do kościoła NMP Wniebowziętej w Ochotnicy Górnej (1915-1916), które zostały przeniesione do kościoła w Stanisławowie (na Ukrainie), a także różnych realizacji w kościele Nawiedzenia NMP w Kasince Małej (1917-1923). W ostatnim roku życia artysta wykonał ambonę oraz grupę Ukrzyżowania na łuku tęczowym w bazylice Matki Boskiej Bolesnej w Limanowej. Jego twórczość określa się jako przykład historyzmu w rzeźbie sakralnej początku XX wieku. Był doskonałym majstrem, biegłym w praktyce warsztatowej, nie wypracował jednak indywidualnego stylu, bardziej przetwarzając znane mu realizacje innych artystów. Trójca Święta wykonana przez Druciaka została przedstawiona w tradycyjnym typie ikonograficznym, w którym Bóg Ojciec ukazywany jest jako starzec, Chrystus jak młody mężczyzna z krzyżem oraz gołębicą Ducha Świętego unoszącą się nad nimi. Postacie zostały przedstawione w sposób schematyczny, w statycznej pozie, w prawidłowy sposób, odwzorowując gesty oraz załamania szat.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Rzeźba jest obecnie po konserwacji wykonanej w latach 2016-2017 (zdjęcie zostało pochodzi sprzed konserwacji).

Streszczenie

Płaskorzeźba przedstawiająca Trójcę Świętą wraz z całym ołtarzem głównym powstała w krakowskiej pracowni rzeźbiarskiej Władysława Druciaka w 1914 roku. Autor dzieła, Władysław Druciak (1874-1923) wykonał wiele obiektów sztuki sakralnej na terenie Małopolski na przełomie XIX i XX wieku, zarówno w drewnie, jak i w kamieniu. Specjalizował się w wykonywaniu ołtarzy neogotyckich oraz rzeźb w kamieniu. Jego twórczość określa się jako przykład historyzmu w rzeźbie sakralnej początku XX wieku. Trynitarne wezwanie kościoła w Krzywaczce znalazło swoje odzwierciedlenie w wystroju ołtarza głównego świątyni, w którym umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą Trójcę Świętą.

Bibliografia