Nieznana Święta
Zdjęcie nr 1: Pełnopostaciowa figura ukazuje stojącą frontalnie świętą niewiastę w kontrapoście. Święta z odchyloną nieznacznie do tyłu głową prawą ręką unosi na wysokości piersi trzymając w niej niezachowany przedmiot, lewą zaś lekko odsuwa od siebie. Kobieta ma pociągłą twarz o pucułowatych, rumianych policzkach, wyrazisty nos i usta. Jej głowę otaczają brązowe włosy spływające na ramiona. Ubrana jest w srebrzoną tunikę przewiązaną na piersi szarfą oraz narzucony na ramiona złoty płaszcz osuwający się z tyłu postaci. Spod tuniki widać fragment lewej stopy obutej w sandał.
Zdjęcie nr 2: Pełnopostaciowa figura ukazuje stojącą frontalnie świętą niewiastę w kontrapoście. Święta z odchyloną nieznacznie do tyłu głową prawą ręką unosi na wysokości piersi trzymając w niej niezachowany przedmiot, lewą zaś lekko odsuwa od siebie. Kobieta ma pociągłą twarz o pucułowatych, rumianych policzkach, wyrazisty nos i usta. Jej głowę otaczają brązowe włosy spływające na ramiona. Ubrana jest w srebrzoną tunikę przewiązaną na piersi szarfą oraz narzucony na ramiona złoty płaszcz osuwający się z tyłu postaci. Spod tuniki widać fragment lewej stopy obutej w sandał.
Zdjęcie nr 3: Pełnopostaciowa figura ukazuje stojącą frontalnie świętą niewiastę w kontrapoście. Święta z odchyloną nieznacznie do tyłu głową prawą ręką unosi na wysokości piersi trzymając w niej niezachowany przedmiot, lewą zaś lekko odsuwa od siebie. Kobieta ma pociągłą twarz o pucułowatych, rumianych policzkach, wyrazisty nos i usta. Jej głowę otaczają brązowe włosy spływające na ramiona. Ubrana jest w srebrzoną tunikę przewiązaną na piersi szarfą oraz narzucony na ramiona złoty płaszcz osuwający się z tyłu postaci. Spod tuniki widać fragment lewej stopy obutej w sandał.
Zdjęcie nr 4: Pełnopostaciowa figura ukazuje stojącą frontalnie świętą niewiastę w kontrapoście. Święta z odchyloną nieznacznie do tyłu głową prawą ręką unosi na wysokości piersi trzymając w niej niezachowany przedmiot, lewą zaś lekko odsuwa od siebie. Kobieta ma pociągłą twarz o pucułowatych, rumianych policzkach, wyrazisty nos i usta. Jej głowę otaczają brązowe włosy spływające na ramiona. Ubrana jest w srebrzoną tunikę przewiązaną na piersi szarfą oraz narzucony na ramiona złoty płaszcz osuwający się z tyłu postaci. Spod tuniki widać fragment lewej stopy obutej w sandał.

Nieznana Święta

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Przeciszów
Miejscowość
Przeciszów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Zator
Parafia
Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny lewy
Identyfikator
DZIELO/23259
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
lata 1816-1818
Technika i materiał
drewno polichromowane, złocone i srebrzone, techniki snycerskie
Wymiary podstawowe
wysokość – około 110 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Figura przynależy do neoklasycystycznego ołtarza bocznego pw. Matki Boskiej Różańcowej, powstałego tuż po wybudowaniu nowego kościół z lat 1816-1818, wzniesionego wg. projektu architekta Józefa Heintzego.

Opis

Pełnopostaciowa figura ukazuje stojącą frontalnie świętą niewiastę w kontrapoście. Święta z odchyloną nieznacznie do tyłu głową prawą ręką unosi na wysokości piersi trzymając w niej niezachowany przedmiot, lewą zaś lekko odsuwa od siebie. Kobieta ma pociągłą twarz o pucułowatych, rumianych policzkach, wyrazisty nos i usta. Jej głowę otaczają brązowe włosy spływające na ramiona. Ubrana jest w srebrzoną tunikę przewiązaną na piersi szarfą oraz narzucony na ramiona złoty płaszcz osuwający się z tyłu postaci. Spod tuniki widać fragment lewej stopy obutej w sandał.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźba nieznanej świętej męczenniczki z bocznego ołtarza różańcowego w Przecieszynie wyrasta z tradycji rokokowych realizacji, w które kształtowane były "manierą Fontany". Stąd też posiada teatralne upozowanie, "grając" sobie powierzone role, aczkolwiek nie są to figury zdeformowane lub manieryczne. Tendencję tę można było zauważyć np. w twórczości Francesca Placidiego (np. wystrój rzeźbiarski w Morawicy), lub też u Piotra Korneckiego (np. rzeźby u cystersów w Jędrzejowie lub w farze w Bochni). Brak atrybutu nie pozwala na jednoznaczne określenie przedstawionej osoby.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Rzeźby zaatakowane przez drewnojada, widoczne są niewielki ubytki (palce) oraz przetarcia warstwy malarskiej.

Literatura

Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1, Województwo krakowskie, red. J. Szablowski, Warszawa 1953, s. 492;
T. Chrzanowski, M. Kornecki, Sztuka Ziemi Krakowskiej, Kraków 1982, s. 401-402;
Zabytki sztuki w Polsce. Małopolska, red. S. Brzezicki, J. Wolańska, Warszawa 2016, s. 1094.

Streszczenie

Figura niezidentyfikowanej świętej przynależy do neoklasycystycznego ołtarza bocznego pw. Matki Boskiej Różańcowej, powstałego tuż po wybudowaniu nowego kościół z lat 1816-1818, wzniesionego wg. projektu architekta Józefa Heintzego.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Murowany kościół otrzymał układ jednonawowej świątyni z węższym prezbiterium zwróconym ku północy i wieżą dostawioną do nawy od południa. Prezbiterium jest jednoprzęsłowe zakończone spłaszczoną apsydą. Na jego przedłużeniu usytuowano czworoboczną zakrystię. Prostokątna nawa jest trójprzęsłowa o zaokrąglonych narożnikach. Od frontu wzniesiono czworoboczną wieżę o ściętych narożnikach, flankowaną piętrowymi lokalnościami. Wysunięto ją lekko ku przodowi, gdzie przechodzi wklęsłymi płaszczyznami w boczne części fasady. Jej górne piętro nakryte cebulastym hełmem zostało opięte po bokach wolutami, obok których ustawiono kamienne klasycystyczne wazy. Elewacje zewnętrzne artykułowano podziałami ramowymi, zamykając wysokości ścian gzymsem gurtowy. Na końcu nawy na siodłowym dachu pokrytym blachą umieszczono czworoboczną wieżyczkę na sygnaturkę zwieńczoną cebulastym hełmem z krzyżem. Podobnym dachem nakryto prezbiterium. Wnętrze kościoła zostało rozczłonkowane lizenami z wklęsłymi półlizenami po bokach, ponad którymi rozciągnięto odcinki belkowania. Całość nakryto sklepieniem żaglastym na zdwojonych gurtach. Od południa w nawie urządzono chór muzyczny wsparty na dwóch kolumnach z parapetem wklęsłowypukłym. W prezbiterium usytuowano ołtarz główny, a w nawie dwa ołtarze boczne. Tu także na ścianie zachodniej zawieszono ambonę.
kościół
kościół św. Jana Chrzciciela
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica uzyskała kształt kielicha. Czaszę w formie ściętej kuli, zaopatrzoną u spodu w profilowanie, wsparto na bogato toczonym trzonie w kształcie tralki, przechodzącym w profilowaną stopę ustawioną na wielobocznym cokoliku. Płaska nakrywa chrzcielnicy ozdobiona została połączonymi ze sobą sześcioma spływami wolutowymi, zdobionymi motywem kaboszonów, spiętymi w górze masywną, zamkniętą koroną. Całość pokrywa polichromia marmoryzowana w kolorach szaro-zielonkawych. Zwieńczenie i niektóre profile są złocone.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Rokokowa ambona przyścienna uzyskała kształt ożaglowanego okrętu. Składa się z kosza w formie beczkowej łodzi oraz zaplecka w kształcie żagla przechodzącego w baldachim. Kosz został podzielony na dwie strefy. W dolnej przedstawiono stylizowane, srebrzone fale morskie z igrającymi w nich morskimi, złoconymi stworami. Jeden z nich połyka postać Jonasza. Natomiast górną strefę udekorowano złoconymi, rokokowymi kartuszami, skrzyżowanymi dwoma wiosłami okrytymi fragmentem sieci rybackiej na brązowym tle. Z prawej strony do kosza przymocowano złoconą wolutę zdobioną motywem rocalliowym przechodzącym w srebrzony sztandar przymocowany do złotej laski krzyżowej. W zaplecek ambony w kształcie srebrzonego, rozpostartego żagla wstawiono nowy obraz w kształcie stojącego prostokąta, ukazujący błogosławiącego Chrystusa. Zbawiciel został przedstawiony frontalnie w dwóch trzecich postaci z głową i spojrzeniem skierowanym w górę. Prawą ręką błogosławi, lewą zaś przyciska do piersi. Jezus ma pociągłą twarz o wydatnym nosie i ustach, otoczoną brodą i długimi włosami spływającymi na ramiona. Ubrany jest w białą tunikę oraz w przerzucony przez ramię czerwony płaszcz. Jego głowę okala świetlisty nimb na ciemnym tle. Powyżej rozpięty jest baldachim utworzony z masztu podtrzymywanego przez liny i zwisających żagli zakończonych motywem lambrekinowym. Na baldachimie stoi postać uskrzydlonego anioła w luźnej, niebieskiej tunice. Ponad nim na złoconym maszcie umieszczone dwie korony, jedna nad drugą. Na jego szczycie znajduje się gloria z Duchem Świętym w postaci gołębicy na tle srebrzystych obłoków i złotych promieni. Od wschodu do ambony przylegają schody z pełną balustradą artykułowaną romboidalnym płycinami o złoconych krawędziach z polem wypełnionym złoconym motywem rocalliowym.
ambona
ambona
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta obramieniony ramą ołtarzową przedstawia scenę chrztu Chrystusa w Jordanie. W centrum kompozycji ukazano stojącego w Jordanie Chrystusa, który lekko pochylony obiema rękami podpiera się na ugiętej lewej nodze opartej o brzeg rzeki. Zbawiciel został ujęty w trzech czwartych w prawo. Ma pociągłą twarz o wydatnym nosie i ustach. Jego głowę okala brązowy zarost i długie włosy spływające na ramiona. Jego postać okrywa biała tkanina odsłaniając prawy bark i dolne fragmenty nóg. Z prawej strony Jezusa stoi na brzegu Jan Chrzciciel widoczny w trzech czwartych w lewo. W uniesionej nad głową Chrystusa prawej ręce trzyma muszlę, z której wylewa wodę na Zbawiciela. Natomiast w odsuniętej od tułowia lewej ręce trzyma drewnianą laskę krzyżową. Ponad Janem Chrzcicielem widać na tle jasnego nieba unoszącą się gołębicę Ducha Świętego w świetlistych promieniach. W głębi ukazano bieg rozlanej rzeki, a z prawej strony kompozycji skalisty brzeg ze wschodnia roślinnością oraz częściowo widoczną orientalną zabudowę miasta z palmą na pierwszym planie.
obraz
Chrzest Chrystusa
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono Matkę Boską Różańcową w towarzystwie św. Dominika i św. Katarzyny Sieneńskiej. Siedząca na obłokach Madonna ukazana została frontalnie z głową pochyloną w lewo ujętą w trzech czwartych. Wyciągniętą prawą ręką podaje różaniec klęczącemu na ziemi św. Dominikowi, natomiast lewą przytrzymuje siedzącego na jej kolanach małego Jezusa. Maria ma pociągłą twarz o jasnej karnacji delikatny nos i usta oraz półprzymknięte oczy. Ubrana jest w szkarłatną suknię przepasaną w pasie oraz niebieski płaszcz podbity jasną ochrą, narzucony na ramiona i spięty pod szyją podłużną klamrą, którego lewa poła zakrywa jej kolana. Na głowie Maria ma jasną chustę, której rozwiane końce spływają na ramiona w całości zakrywając jej włosy. Na głowie otoczonej jasnym nimbem ma złotą koronę ze stylizowanymi floralnie sterczynami. Siedzące na kolanach matki Dzieciątko ujęte został w trzech czwartych w lewo. Jezus prawą ręką udziela błogosławieństwa Dominikowi, lewą zaś podtrzymuje na kolanach niebieski glob ze złotym krzyżykiem. Dzieciątko ma pociągłą twarz z drobnym nosem i ustami, otoczoną krótkimi jasnymi włosami odsłaniającymi fragment lewego ucha. Jego głowę okala świetlisty nimb. Klęczący z lewej strony św. Dominik został ukazany w trzech czwartych w prawo, z głową w profilu uniesioną w stronę Madonny. Obiema rękami odbiera różaniec od Marii zakończony złotym krzyżykiem. Jest to mężczyzna w średnim wieku o jasnej karnacji z siwiejącymi włosami z wyciętą tonsurą. Ma prosty nos i wydatne usta. Ubrany jest w biały habit i czarny płaszcz zakonny z kapturem. Wokół głowy widać nimb. Po drugiej stronie klęczy zwrócona w lewo św. Katarzyna ze Sieny. Prawą rękę przykłada do piersi, lewą zaś wyraźnie odsuwa od siebie w geście adoracji. Jej spojrzenie lekko uniesionej głowy jest skierowane w stronę Madonny. Katarzyna ma jasną karnację, drobny nos i usta. Święta ubrana jest w biały habit ze szkaplerzem oraz czarny welon, spod którego widać kornet i podwikę. Na głowie ma cierniową koronę. Jej głowę otacza nimb. W górnej części obrazu na tle obłoków ukazano dwóch adorujących Marię uskrzydlonych aniołów. Obaj ujęci zostali w pełnej postaci w trzech czwartych. Anioł z lewej pochyla głowę do przodu, trzymając w prawej ręce lilię, lewą zaś przykładając do piersi. Ubrany jest w długą jasną tunikę oraz bladoniebieską koszulę. Z kolei anioł z prawej unosi głowę ku górze, jednocześnie trzymając w lewej ręce złote berło. Na dole obrazu pomiędzy obu świętymi na tle łąki z widocznym w głębi górzystym krajobrazem leży otwarta księga oraz w tyle czarny pies z pochodnią w pysku, ukazany na tle globu.
obraz
Matka Boska Różańcowa
Zdjęcie nr 1: Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono frontalnie w półpostaci Matkę Boską z Dzieciątkiem na lewym ramieniu. Obie postacie przykrywają srebrne, złocone i trybowane w motywy kwiatowo-roślinne sukienki wotywne. Maria podtrzymuje małego Jezusa obiema, skrzyżowanymi rękami, trzymając równocześnie w prawej dłoni chustę. Jej głowa została ujęta nieznacznie w trzech czwartych w prawo. Madonna ma pociągłą twarz o jasnej karnacji i delikatnych, łagodnych rysach, z prostym nosem i pełnych ustach. Na głowie ma maforion lamowany taśmą. Maria ma na głowie złotą, zamkniętą koronę zwieńczoną globem z krzyżykiem. Korona jest dekorowaną kameryzacją. Trzymane przez Madonnę Dzieciątko jest zwrócone w jej stronę w trzech czwartych. Mały Jezus lewą ręka podtrzymuje przy boku księgę Ewangelii. Natomiast nieznacznie usztywnioną i wyciągniętą przed siebie prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa. Jezus ma okrągłą twarz o jasnej karnacji, pełnych ustach i rumianych policzkach, okoloną jasnobrązowymi, krótkimi włosami nad czołem układającymi się w loki. Ubrany jest w tunikę lamowaną taśmą pod szyją i przy rękawach. Na stopach widoczne są sandały. Na głowie ma zamknietą, kameryzowaną, złoconą i trybowaną w srebrze koronę wotywną. Głowy obu postaci otaczają świetliste nimby oraz dwanaście metalowych gwiazdek widocznych wokół głowy Matki Boskiej, a także dwóch srebrnych, trybowanych w blasze aniołów. Pod szyją Marii do sukienki przytwierdzono sznury korali oraz złote łańcuszki. u dołu bogato lamowaną złotym ornamentem roślinnym.
obraz
Matka Boska Śnieżna

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, ustawiona na podstawie na planie kwadratu. Święta ukazana frontalnie, w kontrapoście, prawą rękę kładzie na piersi, lewą wyciąga w przód. Twarz ma pełną, o migdałowatych oczach, małym nosie i otwartych ustach, okoloną długimi, brązowymi włosami, opadającymi na ramiona. Na głowie ma koronę otwartą. Ubrana jest w srebrzoną suknię oraz złocony płaszcz z niebieską podszewką przewiązany diagonalnie przez lewe ramię. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.
rzeźba

Niezidentyfikowana święta

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, przyścienna, ścięta z tyłu, przedstawiająca świętą zakonnicę, być może dominikankę (?), umieszczona po prawej stronie glorii w zwieńczeniu ołtarza bocznego. Postać ukazana frontalnie, w pozycji stojącej, z ugiętą w kolanie prawą nogą, ręce zgięte w łokciach, wysunięte do przodu. W prawej dłoni święta trzyma otwartą księgę. Święta ubrana w czarny habit z białym szkaplerzem i biały płaszcz, którego prawa poła przełożona ukośnie przez przód postaci; na głowie czarny welon, wokół twarzy podwika. Twarz pociągła z wydatnym nosem, oczy o opadających zewnętrznych kącikach, usta lekko rozchylone.
rzeźba

Nieznana święta zakonnica (dominikańska?)

Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełnoplastyczna, przyścienna, ścięta z tyłu, przedstawiająca świętą zakonnicę, być może dominikankę (?), umieszczona po lewej stronie glorii w zwieńczeniu ołtarza bocznego. Postać ukazana frontalnie, w pozycji stojącej, z ugiętą w kolanie prawą nogą, ręce zgięte w łokciach, wysunięte do przodu. Święta ubrana w czarny habit z białym szkaplerzem i biały płaszcz; na głowie czarny welon, wokół twarzy podwika. Twarz pociągła z wydatnym nosem, oczy o opadających zewnętrznych kącikach, usta lekko rozchylone.
rzeźba

Nieznana święta zakonnica (dominikanka?)

Zdjęcie nr 1: Feretron z obrazem Święta Anna nauczająca Marię. Podstawa w kształcie leżącego prostopadłościanu wspartego na kulistych nóżkach, profilowana, z w otworami na drążki, złocona, z czerwoną płyciną pośrodku. Obraz otoczony złoconą, profilowaną ramą w formie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem półkolistym nadwieszonym. Rama flankowana liśćmi akantu tworzącymi spływy wolutowe, ze zwieńczeniem utworzonym z liści akantu zwijanych w symetryczne esownice. Na uskokach ramy niewielkie wazony. W polu obraz przedstawiający Annę z Marią. W centrum kompozycji Anna siedząca na ławie, zwrócona w trzech czwartych w lewo, z głową i rękoma skierowanymi w prawo, w stronę Marii, prawą ręką przytrzymuje otwartą księgę, opartą na kolanie, a lewą obejmuje córkę. Twarz ma podłużną, o dużych oczach, uniesionych brwiach, prostym nosie i małych ustach. Na głowie ma jasnożółty welon, jest ubrana w długą, ciemnozieloną suknię i czerwony płaszcz okrywający jej nogi. Spod szat wystaje jej prawa stopa w sandale, wsparta na stopniu. Maria stoi przy lewym boku matki, ukazana jest z profilu, z głową skierowaną w górę i dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Ma pociągłą twarz o delikatnych rysach; okoloną długimi, jasnymi i falowanymi włosami. Jest ubrana w długą, różową suknię, przewiązaną w pasie wstążką, której końce skręcają się i rozwiewają do boku. Obie postacie mają wokół głów świetliste nimby.Tło sceny jednolite, jasnoniebieskie, w dolnej partii obrazu widoczna jasnobrązowa posadzka.
feretron

Feretron z obrazem Święta Anna nauczająca Marię

Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, głęboko drążona, ustawiona na ćwierćkolistej podstawie. Figura ukazana frontalnie, w kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce, przechylonej delikatnie w tył, z głową skierowaną w lewo. Obie ręce ma ugięte i wyciągnięte do przodu. Twarz ma owalną, o delikatnych, młodzieńczych rysach, małych oczach, dużym nosie i niewielkich ustach. Włosy ma długie, falowane, z przedziałkiem na środku głowy, schowane pod welonem. Święta ubrana jest w tunikę, z długimi, wąskimi rękawami, przepasaną w talii, ściśle przylegającą do ciała. Na głowę ma narzucony silnie drapowany płaszcz, opadający na plecy, zawiązany na prawym ramieniu i przerzucony przez biodra z wywiniętym z przodu brzegiem. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty złocone.
rzeźba

Niezidentyfikowana święta

Zdjęcie nr 1: Rzeźba ścięta z tyłu, głęboko drążona, ustawiona na ćwierćkolistej podstawie. Figura ukazana frontalnie, w kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce, delikatnie odchylonej, z nieznacznie uniesioną głową, skierowaną w prawo. Prawą rękę kładzie na piersi, lewą, ugiętą wyciąga przed siebie. Twarz ma owalną, o delikatnych, młodzieńczych rysach, małych oczach, dużym nosie i niewielkich ustach. Włosy ma falowane, z przedziałkiem na środku głowy, ukryte pod welonem. Święta ubrana jest w tunikę, z długimi, wąskimi rękawami, przepasaną w talii, ściśle przylegającą do ciała oraz płaszcz zawieszony w partii nóg, z wywiniętą fałdą na lewym boku. Na głowę ma narzucony welon, opadający na ramiona. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty złocone.
rzeźba

Niezidentyfikowana święta

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Nieznana Święta", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/nieznana-swieta

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności