Św. Marek

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Wadowice
Miejscowość
Ponikiew
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wadowice Południe
Parafia
Św. Aleksego
Tagi
rzeźba religijna św. Marek
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/12139
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
1862-1863 lub 1979 rok
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Figury czterech ewangelistów były częścią wystroju ołtarza głównego od momentu jego budowy w latach 1862-1863. Ołtarz uległ spaleniu w 1974 roku, a jego odbudowę w 1979 roku nadzorował Mirosław Mąka. Trudno określić wielkość spowodowanych pożarem zniszczeń oraz to, czy rzeźby zostały gruntownie odnowione, czy wykonano ich wierne kopie.

Opis

Rzeźba pełna, postać umieszczona na cokole przedstawiająca św. Marka Ewangelistę. Święty ukazany jest w pozycji stojącej, frontalnie, w kontrapoście, z prawą nogą zgiętą w kolanie i głową skierowaną na wprost. Prawą rękę przyciska do piersi, trzymając pióro, lewą przytrzymuje zamkniętą księgę. Święty ma pociągłą twarz o szeroko otwartych, niebieskich oczach, długim nosie i małych ustach, okoloną zwiniętymi w pukle włosami zakrywającymi uszy i formującymi lok nad czołem oraz wąsy i krótką brodę. Ubrany jest w jasnobrązową suknię lamowaną przy krawędziach złotem oraz w zielony, podbity czerwienią i lamowany złotem płaszcz przechodzący przez prawy bark i otaczający lewe biodro, układający się w głębokie fałdy. Stopy bose. Przy lewej nodze świętego widoczny fragment niewielkiej postaci lwa. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Marek był uczniem św. Piotra, od którego przyjął chrzest, i któremu towarzyszył w podróżach misyjnych. Był pierwszym biskupem Aleksandrii, zginął śmiercią męczeńską. Towarzyszący mu w przedstawieniach lew nawiązuje do początku zapisanej przez niego Ewangelii, w której porównuje głos św. Jana Chrzciciela do ryku lwa oraz do wyobrażeń z wizji proroka Ezechiela (Ez 1, 4-12) i św. Jana (Ap 4, 6-8) interpretowanych jako symbole czterech ewangelistów. Zgodnie z powszechnym zwyczajem został przedstawiony z księgą.
Figury czterech ewangelistów charakteryzuje uproszczona, schematyczna forma, czerpiąca wciąż z tradycji barokowej, co można rozpoznać po sposobie formowania szat – głównie obszernych, udrapowanych i wywiniętych płaszczy. Nie najwyższy poziom wykonania widoczny zwłaszcza w sposobie kształtowania twarzy oraz dłoni, zapóźniona forma oraz konwencjonalne ujęcia przekonują, iż rzeźby są przykładem produkcji prowincjonalnej. Możliwe również, że subtelności wyrazu pozbawiła je ostatnia konserwacja.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Liczne ślady po drewnojadach, zwłaszcza z tyłu rzeźby.

Streszczenie

Figury czterech ewangelistów były częścią wystroju ołtarza głównego od momentu jego budowy w latach 1862-1863. Ołtarz uległ spaleniu w 1974 roku i został odbudowany w 1979 roku. Trudno określić, czy rzeźby zostały gruntownie odnowione, czy wykonano ich wierne kopie. Charakteryzuje je uproszczona, schematyczna forma, czerpiąca wciąż z tradycji barokowej.

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Życie Parafii Ponikiew, s. 42-43.

Jak cytować?

Agata Felczyńska , "Św. Marek ", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-marek-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności