Ołtarz główny Matki Boskiej Częstochowskiej
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, z bramkami, na cokole. Mensa skrzyniowa z dekorowanym antepedium. Nastawa na wysokim, pięciodzielnym cokole, którego druga i czwarta część są wysunięte do przodu. Pole główne ujęte parą pilastrów za dwiema parami kolumn dekorowanych do jednej trzeciej wysokości motywami złożonymi z ornamentów roślinnych z kaboszonami pośrodku, o kapitelach kompozytowych, dźwigających imposty i gzyms wyłamany do przodu. Środkowa para wysunięta przed lico ołtarza, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym utworzonym z małżowiny z monogramem maryjnym pośrodku. Pole główne z obrazem Marii z rodzicami wymiennie z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i Matki Boskiej Fatimskiej w szerokiej, ażurowej, złoconej ramie. Zwieńczenie przyjmuje kształt glorii promienistej, w której centrum znajduje się gołębica w otoczeniu obłoków adorowana przez dwa anioły wspierające się na belkowaniu; na zewnętrznych fragmentach belkowania wazony płomieniste. Na bramkach przeprutych łukiem podkowiastym i zwieńczonych trójkątnym przyczółkiem posadowione na cokołach figury św. Kazimierza po lewej i św. Jana z Kęt po prawej. Nastawa marmoryzowana na kolor szary, płyciny na kolor beżowy, kolumny i niektóre detale na bordowo, większość detali ornamentyki złocona. Polichromia rzeźby w partiach ciała naturalistyczna.
Zdjęcie nr 2: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, z bramkami, na cokole. Mensa skrzyniowa z dekorowanym antepedium. Nastawa na wysokim, pięciodzielnym cokole, którego druga i czwarta część są wysunięte do przodu. Pole główne ujęte parą pilastrów za dwiema parami kolumn dekorowanych do jednej trzeciej wysokości motywami złożonymi z ornamentów roślinnych z kaboszonami pośrodku, o kapitelach kompozytowych, dźwigających imposty i gzyms wyłamany do przodu. Środkowa para wysunięta przed lico ołtarza, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym utworzonym z małżowiny z monogramem maryjnym pośrodku. Pole główne z obrazem Marii z rodzicami wymiennie z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i Matki Boskiej Fatimskiej w szerokiej, ażurowej, złoconej ramie. Zwieńczenie przyjmuje kształt glorii promienistej, w której centrum znajduje się gołębica w otoczeniu obłoków adorowana przez dwa anioły wspierające się na belkowaniu; na zewnętrznych fragmentach belkowania wazony płomieniste. Na bramkach przeprutych łukiem podkowiastym i zwieńczonych trójkątnym przyczółkiem posadowione na cokołach figury św. Kazimierza po lewej i św. Jana z Kęt po prawej. Nastawa marmoryzowana na kolor szary, płyciny na kolor beżowy, kolumny i niektóre detale na bordowo, większość detali ornamentyki złocona. Polichromia rzeźby w partiach ciała naturalistyczna.

Ołtarz główny Matki Boskiej Częstochowskiej

Województwo
ŚLĄSKIE
Powiat
żywiecki
Gmina
Ślemień
Miejscowość
Ślemień
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Sucha Beskidzka
Parafia
Narodzenia św. Jana Chrzciciela
Miejsce przechowywania
preziterium kaplicy na Jasnej Górce
Identyfikator
DZIELO/12713
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
między 1862 a 1866 rokiem
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – około 550 cm
wysokość – około 550 cm
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz główny powstał podczas budowy kaplicy w latach 1862-1866. Znajduje się w nim słynąca łaskami kopia obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej namalowana przez Błażeja Luksa z Częstochowy i ofiarowana w 1868 roku przez Franciszkę Witkowską, zasłaniana obrazem przedstawiającym Marię z rodzicami.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, z bramkami, na cokole. Mensa skrzyniowa z dekorowanym antepedium. Nastawa na wysokim, pięciodzielnym cokole, którego druga i czwarta część są wysunięte do przodu. Pole główne ujęte parą pilastrów za dwiema parami kolumn dekorowanych do jednej trzeciej wysokości motywami złożonymi z ornamentów roślinnych z kaboszonami pośrodku, o kapitelach kompozytowych, dźwigających imposty i gzyms wyłamany do przodu. Środkowa para wysunięta przed lico ołtarza, zwieńczona trójkątnym przyczółkiem z kartuszem herbowym utworzonym z małżowiny z monogramem maryjnym pośrodku. Pole główne z obrazem Marii z rodzicami wymiennie z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej i Matki Boskiej Fatimskiej w szerokiej, ażurowej, złoconej ramie.
Zwieńczenie przyjmuje kształt glorii promienistej, w której centrum znajduje się gołębica w otoczeniu obłoków adorowana przez dwa anioły wspierające się na belkowaniu; na zewnętrznych fragmentach belkowania wazony płomieniste.
Na bramkach przeprutych łukiem podkowiastym i zwieńczonych trójkątnym przyczółkiem posadowione na cokołach figury św. Kazimierza po lewej i św. Jana z Kęt po prawej.
Nastawa marmoryzowana na kolor szary, płyciny na kolor beżowy, kolumny i niektóre detale na bordowo, większość detali ornamentyki złocona. Polichromia rzeźby w partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz główny kaplicy Narodzenia Najświętszej Marii Panny został oparty na schemacie aediculi, w której dwie pary kolumn na wysokich cokołach podtrzymują wyłamujące się belkowanie dźwigające przyczółek i flankują prostokątny obraz. Kolumny wewnętrzne zostały znacząco wysunięte do przodu. Opisany schemat kompozycyjny ma włoskie pochodzenie. Występuje w bardziej rozbudowanych ołtarzach rzymskich kościołów, m.in. w kościele S. Agostino, którego retabulum powstało zapewne według projektu Orazia Torrianiego. Schemat pojawiał się w polskiej sztuce XVII wieku, w ołtarzu głównym katedry wawelskiej, który stał się wzorem dla wyposażenia kościołów zlokalizowanych w mniejszych miejscowościach, np. dla ołtarza głównego kościoła w Bolechowicach. W Ślemieniu pojawia się dziewiętnastowieczne nawiązanie do tej tradycji. Ołtarz ma czytelną strukturę, jest bogato dekorowany i zróżnicowany kolorystycznie. Świadomie nawiązano tu do najlepszych wzorów sztuki baroku, co czyni go dobrej klasy dziełem neobarokowym.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz główny kaplicy Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Ślemieniu został wykonany w czasie budowy tejże między rokiem 1862 a 1866. Strukturą i kolorystyką nawiązuje do rzymskich wzorów doby baroku, co czyni go interesującym dziełem neobarokowym.

Bibliografia

Augustynek Tadeusz , "Zarys dziejów parafii i kościołów w 150-lecie konsekracji kościoła parafialnego w Ślemieniu. 1860-2010", Kraków 2010
Karpowicz Mariusz, "Barok w Polsce", Warszawa 1988
Czyżewski Krzysztof, "Biskupa Piotra Gembickiego dary i fundacje artystyczne dla katedry krakowskiej " , [w:] "Katedra krakowska w czasach nowożytnych (XVI-XVIII w.)" , red.Nowacki Dariusz , Kraków 1999

Inne dzieła z tego miejsca

SDM_COVER_PHOTO
feretron
Feretron z Matką Boską Częstochowska i św. Józefem
Zdjęcie nr 1: Chrzcielnica kamienna o formie kielichowej, składająca się z czary z pokrywą, trzonu oraz stopy. Stopa okrągłą, stanowiąca pierwotnie część żaren, w formie walca z otworem przy brzegu. Na niej zwężający się trzon złożony z nodusa i pierścieni. Na nodusie ornament plecionkowy, na pierścieniu lancetowate liście. Czara półokrągła, pokryta dekoracją z liści akantu, z gładką krawędzią i wydrążonym zagłębieniem na misę. Pokrywa drewniana, wysoka, półkolista, z szerokim otokiem dekorowanym półkolami; zwęża się ku górze. Rozbudowane zwieńczenie dekorowane od dołu kolejno koronką zakończoną półkoliście, puklowaniem, motywem płomieni oraz profilowanym trzonem zakończonym dużą szyszką. Chrzcielnica w kolorze kamienia, gdzieniegdzie pozostałości czerwonej farby, pokrywa złocona i srebrzona.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna składająca się z kosza, zaplecka, baldachimu i schodów z balustradą, zawieszona przy wschodnim filarze nawy. Kosz na planie sześcioboku, w narożach ustawiono pilastry wsparte na cokołach, pomiędzy którymi prostokątne pola. Wszystkie płaszczyzny zdobione prostokątnymi płycinami dekorowanymi płaskorzeźbionymi postaciami ewangelistów oraz Chrystusa ukazanymi w półpostaci. Każdy z ewangelistów jest ubrany w długą złotą suknię i złoty płaszcz, trzyma w rękach otwartą księgę (św. Jan zwój), towarzyszy mu atrybut umożliwiający identyfikację. Chrystus jest ustawiony frontalnie, prawą ręką błogosławi, w lewej trzyma jabłko królewskie. Ma opadające na ramiona, zwinięte w pukle włosy oraz brodę. Podstawa kosza stożkowata, ujęta w narożach listwami, z pozłacaną szyszką od dołu. Zaplecek w kształcie prostokąta z płyciną ujętą pilastrami, wewnątrz której aplikowany stylizowany ornament roślinny. Baldachim powtarzający plan kosza, ujęty profilowanym gzymsem, wyłamanym w narożach, zwieńczony pełnoplastyczną figurą Chrystusa Zmartwychwstałego trzymającego krzyż, ustawioną na wielobocznej podstawie wspartej na sześciu wolutach. Chrystus został ukazany w całej postaci, z prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, lewą przytrzymującą krzyż. Ma owalną twarz okoloną długimi włosami, które spływają mu na ramiona i plecy; nad głową okrągły nimb. Jest ubrany w długą suknię, na którą ma zarzucony płaszcz spięty na ramionach. Obie szaty łamią się ostrymi fałdami. W podniebiu baldachimu znajduje się podwójna, ośmioramienna gwiazda wydzielona pozłacanymi listwami, z lampą na środku. Balustrada z profilowaną poręczą, artykułowana romboidalnymi płycinami i pilastrami. Kolorystyka pastelowa, jasna. Struktura w kolorze jasnoszarym, płyciny jasnobeżowe, detal architektoniczny, ornamenty oraz szaty pozłacane, atrybuty ewangelistów posrebrzane.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna, całopostaciowa, ustawiona na niewysokim cokole. Chrystus ukazany w pozycji siedzącej, na podstawie imitującej blok skalny. Prawą ręką, opartą na udzie podtrzymuje głowę, lewą dłoń opiera na lewej nodze; kolana ma rozchylone, lewą stopę ustawioną przed prawą. Chrystus ma pociągłą twarz o wydatnych kościach policzkowych, wąskie brwi opadające prostą linią w dół, długi nos, zagłębione oczy i wyraźnie zaznaczone usta. Długie włosy opadają mu na ramiona i plecy, broda dzieli się w dwa pukle; na głowie grube zwoje korony cierniowej. Biodra ma przepasane białym perizonium, którego długi, wolny koniec opada między udami i za lewą nogą aż na podłoże. Na całym ciele zaznaczono ślady męki – równomiernie rozmieszczone krople spływającej krwi. W partiach ciała polichromia naturalistyczna.
rzeźba
Chrystus Frasobliwy
Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, orientowany, z półkoliście zamkniętym prezbiterium, niewielką zakrystią od północy, z przedsionkiem i wieżą od zachodu. Budynek trójnawowy, trójprzęsłowy, z nawą główną szerszą od bocznych, oddzieloną filarami, ze sklepieniem zwierciadlanym. Prezbiterium oddzielone łukiem tęczowym, dwuprzęsłowe, nakryte sklepieniem żaglastym z gurtami. Od zachodu chór muzyczny wsparty na ściankach i filarach przechodzących w pilastry. Ściany artykułowane płaskimi pilastrami. Ściany, podpory oraz sklepienie pokryte polichromią. Między pilastrami naw bocznych oraz po obu stronach ołtarza okna w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście. Dwa mniejsze okna w przedsionku, po jednym w drugiej i trzeciej kondygnacji wieży od zachodu, w czwartej kondygnacji z czterech stron. Główne drzwi od wschodu, boczne od północy, kolejne do północy do zakrystii. Fasada kościoła trójosiowa, czterokondygnacyjna, z wieżą na osi. Osie wydzielone są lizenami na narożach występu wieży, kondygnacje artykułowane otworami. Do wejścia prowadzą drzwi w kształcie stojącego prostokąta w niszy zamkniętej łukiem koszowym, w drugiej kondygnacji balkon, w którym na tle okna figura Marii. W osiach bocznych wąskie okna w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście. Kondygnacje oddzielone niezbyt wydatnym gzymsem. Dwie górne kondygnacje przeprute oknami, w ostatniej kondygnacji wieża przechodzi w ośmioboczną. Tynkowane ściany boczne naw oraz prezbiterium artykułowane murowanymi z kamienia lizenami, pomiędzy którymi są okna umieszczone we wnękach. Nawa główna oraz kruchta nakryte dachami dwuspadowymi, prezbiterium dwuspadowym zamkniętym półkoliście. Wieża zwieńczona hełmem w formie ostrosłupa z trójkątnymi wycięciami powyżej okien ostatniej kondygnacji. Pod kościołem znajduje się wymurowania z kamienia grota, do której spływa woda ze słynącego cudami źródła. W grocie ustawiono figurę Matki Boskiej. Całe wyposażenie pochodzi z drugiej połowy XIX wieku.
kaplica
Kaplica Narodzenia Najświętszej Marii Panny na Jasnej Górce
Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, orientowany, z półkoliście zamkniętym prezbiterium, zakrystią od północy i kaplicą od południa, z przedsionkiem i wieżą od zachodu. Budynek trójnawowy, trójprzęsłowy, z nawą główną szerszą od bocznych, oddzieloną filarami, ze sklepieniem kolebkowym z gurtami. Od zachodu chór muzyczny wsparty na filarach. Ściany artykułowane pilastrami, do których dochodzą gurty sklepienia, prezbiterium oddzielone łukiem tęczowym z napisem „OTO BARANEK BOŻY”. Między pilastrami naw bocznych oraz po obu stronach ołtarza okna w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście. Mniejsze w kaplicy, zakrystii, przedsionku, oraz z czterech stron wieży. Główne drzwi od wschodu, boczne od północy, kolejne do zakrystii. Fasada trójosiowa, dwukondygnacyjna, zakończona wieżą z hełmem. Osie wydzielone są występami, kondygnacja artykułowana fragmentami gzymsu. W dolnej kondygnacji drzwi o wykroju prostokątnym, powyżej okulus. W osiach bocznych wąskie okna w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście, powyżej pod fragmentami gzymsu rzędy ornamentu kostkowego. W drugiej kondygnacji, na występującym fragmencie ściany tarcza zegara. Powyżej kondygnacja ośmiobocznej wieży, z czterech stron przeprutej wąskimi oknami o wykroju jak w fasadzie. Ściany boczne kościoła gładkie, przedsionek zaznaczony płaskimi lizenami, okna umieszczone we wnękach. Nawa główna, kaplica oraz kruchta nakryte dachami dwuspadowymi, prezbiterium dwuspadowym zamkniętym półkoliście. Wieża zwieńczona hełmem o rozbudowanej konstrukcji. Na zwężającym się dachu cebulasta kopuła zakończona latarnią przeprutą arkadkami zwieńczoną mniejszą kopułką cebulastą zakończoną krzyżem na kuli. Do najstarszych elementów wyposażenia należą kamienna siedemnastowieczna chrzcielnica, krucyfiks z tego samego okresu oraz osiemnastowieczna rzeźba Chrystusa Frasobliwego.
kościół
Kościół parafialny Narodzenia św. Jana Chrzciciela

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Kościół murowany, orientowany, z półkoliście zamkniętym prezbiterium, niewielką zakrystią od północy, z przedsionkiem i wieżą od zachodu. Budynek trójnawowy, trójprzęsłowy, z nawą główną szerszą od bocznych, oddzieloną filarami, ze sklepieniem zwierciadlanym. Prezbiterium oddzielone łukiem tęczowym, dwuprzęsłowe, nakryte sklepieniem żaglastym z gurtami. Od zachodu chór muzyczny wsparty na ściankach i filarach przechodzących w pilastry. Ściany artykułowane płaskimi pilastrami. Ściany, podpory oraz sklepienie pokryte polichromią. Między pilastrami naw bocznych oraz po obu stronach ołtarza okna w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście. Dwa mniejsze okna w przedsionku, po jednym w drugiej i trzeciej kondygnacji wieży od zachodu, w czwartej kondygnacji z czterech stron. Główne drzwi od wschodu, boczne od północy, kolejne do północy do zakrystii. Fasada kościoła trójosiowa, czterokondygnacyjna, z wieżą na osi. Osie wydzielone są lizenami na narożach występu wieży, kondygnacje artykułowane otworami. Do wejścia prowadzą drzwi w kształcie stojącego prostokąta w niszy zamkniętej łukiem koszowym, w drugiej kondygnacji balkon, w którym na tle okna figura Marii. W osiach bocznych wąskie okna w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście. Kondygnacje oddzielone niezbyt wydatnym gzymsem. Dwie górne kondygnacje przeprute oknami, w ostatniej kondygnacji wieża przechodzi w ośmioboczną. Tynkowane ściany boczne naw oraz prezbiterium artykułowane murowanymi z kamienia lizenami, pomiędzy którymi są okna umieszczone we wnękach. Nawa główna oraz kruchta nakryte dachami dwuspadowymi, prezbiterium dwuspadowym zamkniętym półkoliście. Wieża zwieńczona hełmem w formie ostrosłupa z trójkątnymi wycięciami powyżej okien ostatniej kondygnacji. Pod kościołem znajduje się wymurowania z kamienia grota, do której spływa woda ze słynącego cudami źródła. W grocie ustawiono figurę Matki Boskiej. Całe wyposażenie pochodzi z drugiej połowy XIX wieku.
kaplica
Kaplica Narodzenia Najświętszej Marii Panny na Jasnej Górce
Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, na cokole. Mensa skrzyniowa, z antepedium artykułowanym trzema prostokątnymi płycinami, w bocznych rozety, w środkowej krzyż równoramienny. Cokół nastawy siedmiodzielny, z nieparzystymi częściami wysuniętymi przed lico, zdobionymi plakietami ornamentalnymi. Nastawa dzielona kolumnami z opaskami w jednej trzeciej wysokości, o kapitelach utworzonych z elementów roślinnych, podtrzymujących belkowanie wyłamane na ich osiach. W wyłamanych częściach fryzu plakiety dekoracyjne z motywem roślinnym. W polu centralnym nisza z rzeźbą ukrzyżowanego Chrystusa między narzędziami męki, oprawiona w szeroką, profilowaną ramę. Powyżej niej para putt trzymająca kartusz obwiedziony ramą z kwitnących róż z napisem „JEZU / ZMIŁUJ SIĘ / NAD / NAMI”. W polach bocznych ustawione na konsolach i cokołach figury św. Józefa po lewej i św. Joachima (?) po prawej stronie. W partii zwieńczenia urwane fragmenty przyczółka ponad zewnętrznymi fragmentami belkowania, na nich posadowione modlące się postacie. Na środku, w okrągłym polu monogram IHS otoczony obłokami, na tle glorii promienistej. Ołtarz marmoryzowany na kolor jasnobrązowy, płyciny na kolor brązowo-żółty, kolumny na ciemnobrązowy. Detale i ornamenty złocone; polichromia w partiach ciała postaci naturalistyczna.
ołtarz
Ołtarz boczny lewy Chrystusa Ukrzyżowanego
Zdjęcie nr 1: Czarnomarmurowa tablica epitafijna w kształcie leżącego prostokąta z inskrypcją „+D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / JAN KANTY SMAŁDZINSKI / Urzędnik Salin i Obywatel M(iasta) Wieliczki / w 72 roku życia swego dnia 25 Lutego 1862 / zakończył życie / Pozostała żona wraz z dziecmi proszą / o westchnienie za Duszę Jego”. Płytę otacza szeroka, profilowana rama.
płyta nagrobna
Epitafium Jana Kantego Smałdzinskiego
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna na cokole przedstawiająca św. Jana Ewangelistę. Święty ukazany jest w pozycji stojącej, frontalnie, w kontrapoście, z prawą nogą zgiętą w kolanie i głową skierowaną delikatnie w prawo. Prawą rękę przyciska do piersi, trzymając pióro, lewą przytrzymuje zamkniętą księgę. Ma pociągłą twarz o szeroko otwartych, brązowych oczach, długim nosie i wąskich ustach, okoloną długimi włosami zwijającymi się na końcach w pukle, z przedziałkiem na środku. Ubrany jest w zieloną suknię lamowaną przy krawędziach złotem oraz czerwony, podbity pomarańczowym materiałem płaszcz zarzucony na oba ramiona, układający się w głębokie fałdy. Stopy bose, przy lewej nodze świętego widoczny fragment niewielkiej postaci orła w biało-brązowe cętki, z pomarańczowym dziobem. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna, księga i pióro złocone.
rzeźba
Św. Jan Ewangelista
Zdjęcie nr 1: Rzeźba pełna na cokole, przedstawiająca św. Łukasza Ewangelistę. Święty ukazany został w pozycji stojącej, z górną partią ciała skręconą nieznacznie w lewo, w stronę trzymanej w lewej ręce księgi, w której pisze piórem trzymanym w prawej, obie ręce ugięte. Ma pociągłą twarz z przymkniętymi oczami, długim nosem i wąskimi ustami, okoloną wyraźnie zwiniętymi puklami włosów oraz długą, dzielącą się na pasma brodę i wąsy. Święty jest ubrany w przewiązaną w pasie fioletową suknię ze złoconymi lamówkami oraz ciemnozielony płaszcz podbity jasnozielonym materiałem, zarzucony na prawe ramię i otaczający lewe udo, układający się w głębokie fałdy. Stopy bose, przy prawej nodze niewielka, widoczna częściowo postać leżącego woła. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna, byk ciemnobrązowy, księga, pióro i rogi byka złocone.
rzeźba
Św. Łukasz Ewangelista
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta w złoconej i profilowanej ramie. W centrum kompozycji przedstawienie św. Anny Samotrzeć. Anna z lewej strony trzyma przed sobą małego Jezusa, a z prawej klęczy zwrócona w ich stronę Maria podająca dziecku jabłko ze stojącego między nimi koszyka. Maria ma młodą twarz o wyraźnie zaznaczonych oczach i prostym nosie, jasne, falowane włosy ma zaczesane do tyłu. Jest ubrana w jasnoczerwoną suknię oraz ciemnobłękitny płaszcz. Święta Anna ma twarz dojrzałej kobiety, wzrok kieruje na Jezusa. Ma na sobie zieloną suknię, spod której wystają białe rękawy, obszerny jasnobrązowy płaszcz zakrywający nogi, a na głowie i ramionach fioletową chustę. Jezus w białej, długiej, przylegającej do ciała tunice, która jest przewiązana w pasie. Kobiety mają nad głowami cienkie, okrągłe nimby, od głowy Jezusa bije jasne światło. Za postaciami dwa, ginące w mroku, modlące się anioły w sukniach o szerokich rękawach. Pod ich stopami goła ziemia. Tło obrazu ciemne, sugeruje wnętrze jaskini lub skały. Obraz charakteryzuje silny światłocień, kolorystyka ciemna, ciepła.
obraz
Św. Anna Samotrzeć

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego między polichromowanymi na ścianie kościoła postaciami św. Jana Ewangelisty z lewej i Marii z prawej strony. Chrystus ukazany w lekkim zwisie, z wyprężonym ciałem, przybity do krzyża trzema gwoździami. Głowa opada mu na prawe ramię, oczy ma zamknięte, nos wąski, usta niewielki. Włosy opadają mu na plecy, ma krótkie wąsy i brodę. Jest przepasany złotym perizonium. Nad głową ma titulus z napisem „INRI” pod stopami z napisem „Pamiątka ze starego kościoła”. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna. Po lewej stronie krzyża młodzieńcze przedstawienie Jana Ewangelisty w żółtej tunice i błękitnym płaszczu. Jest zwrócony w trzech czwartych w lewo, głowę kieruje w stronę Chrystusa, ręce ma złożone do modlitwy. Ma owalną twarz, ciemne oczy, wąski nos i mięsiste usta, ciemnoblond włosy opadają my na kark. Matka Boska stoi po prawej stronie, zwrócona w stronę krzyża, ze spuszczoną głową; załamuje ręce. Ma smutną w wyrazie twarz, zamknięte oczy, duży nos i szerokie usta. Jest ubrana w różową suknię i błękitny płaszcz, na głowę ma zarzuconą białą chustę. Wokół głów postaci jasne nimby, ich ciała otoczone kreskowaniem, pod stopami zaznaczona linia ziemi.
rzeźba

Chrystus Ukrzyżowany i polichromie Matki Boskiej i św. Jana Ewangelisty

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; lewą rękę składa na piersi, a prawą wyciąga do przodu; głowę ma uniesioną do góry. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy krótkie i kędzierzawe, ciemnobrązowe z loczkiem zawiniętym nad czołem. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką, odsłaniającą nagi tors i prawą nogę powyżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i rozłożonymi na boki oraz głową skierowaną delikatnie w lewo. Szaty, skrzydła i twarz analogiczne, jak u pierwszego anioła. Wyżej, na wolutowym zakończeniu boków zwieńczenia usadzona jest para małych aniołków z niewielkimi skrzydłami, opasanymi w biodrach złotą przepaską. Aniołki ukazane są w ruchu o esowato wygiętej sylwetce, z jedną nogą uniesioną do góry i rękami odwiedzionymi na jeden bok. Twarze szerokie z pulchnymi policzkami, nosami o szerokich końcach i dużymi oczami, włosy krótkie i kędzierzawe. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Cztery anioły w zwieńczeniu ołtarza bocznego

Zdjęcie nr 1: Na wolutowo-wywiniętych przyczółkach zwieńczenia usadzona jest para aniołów. Anioł po lewej stronie ukazany jest w pozycji siedzącej, zwrócony trzy czwarte w lewo z lewą nogą podwiniętą, a prawą opuszczoną w dół; na piersi składa skrzyżowane ręce, głowę ma skierowaną w lewo. Twarz szeroka z wyraźnie zaznaczonym podbródkiem, szerokim na końcu nosem i dużym oczami. Włosy długie i kręcone, ciemnobrązowe. Anioł ubrany jest z złoconą tunikę ze srebrzoną podszewką odsłaniającą nagi tors i prawą nogę poniżej uda. U ramion ma duże, złocone i rozpięte na boki skrzydła. Po prawej stronie ołtarza znajduje się drugi anioł o antytetycznym układzie sylwetki z rękami ugiętymi w łokciach i skierowanymi w prawo. Szaty, skrzydła i twarz są analogiczne, jak u opisanego poprzednio anioła. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone oraz srebrzone.
rzeźba

Dwa anioły w zwieńczeniu ołtarza

Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie owalu malowany na płótnie naklejonym na deskę. W centrum Matka Boska z Dzieciątkiem na kolanach. Maria w pozycji siedzącej, ukazana całopostaciowo, lewą ręką ugiętą w łokciu podtrzymuje Dzieciątko w okolicy klatki piersiowej. Głowa pochylona nieco w lewą stronę. Twarz o rysach młodej kobiety, oczy brązowe, nos długi, usta wąskie. Karnacja jasna, z rumieńcami na policzkach; włosy jasne, przykryte maforionem. Maria jest ubrana w suknię z długimi rękawami w kolorze jasnoróżowym, na którą zarzucony jest obfity, błękitny płaszcz okrywający ramiona. Spod szat widoczna lewa, bosa stopa. Nad głową malowany nimb, powyżej powtórzony w trybowanej blasze; złocony. Dzieciątko jest nagie, leży na kolanach Matki z głową pochyloną lekko do przodu. Ręce ma ugięte, rozchylone w geście błogosławieństwa. Włosy ma krótkie, gęste, jasnobrązowe, twarz okrągłą z krótkim nosem, wąskimi ustami i półprzymkniętymi powiekami. Z prawej strony, w dole kompozycji, na pierwszym planie, ukazana klęcząca kobieta. W obu wyciągniętych przed siebie rękach trzyma tacę, na której leżą jasnoróżowe róże. Na głowie ma dekoracyjnie upięty kok, w który wpleciony jest pas materiału. Ubrana jest w ciemnoczerwoną suknię z krótkimi rękawami i szerokim dekoltem. Tło kompozycji jednolite, ciemne. Na górną część obrazu nałożony okład ze srebrnej blachy repusowanej w motywy wici roślinno-kwiatowej. Wewnętrzna krawędź okładu obwiedziona pozłoconym pasem blachy, z repusowanym ornamentem roślinnym. Na krawędzi punca kontrybucyjna „CE”.
obraz

Adoracja Matki Boskiej

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta. W centrum obrazu św. Józef Kalasanty klęczący przed unoszącą się pośród obłoków Matką Boską z Dzieciątkiem. Święty zwrócony jest w trzech czwartych w prawo, z uniesioną głową i skrzyżowanymi na piersi rękami, w których trzyma gorejące serce i gałązkę lilii. Twarz ma pociągłą, o migdałowatych, wąskich oczach i lekko garbatym nosie, okoloną krótką, siwą brodą i włosami po bokach głowy, na jej czubku łysina. Ubrany jest w czarny habit zapinany z przodu na guziki, z białą koloratką oraz czarny płaszcz zarzucony na plecy. Przed nim leży czarny biret i otwarta księga z napisem „Consti/tutio/nes Cler[i]c[orum] / Regular[um] / Piarum / Schola/rum”. Na pierwszym planie ukazany od tyłu, w pozycji półleżącej, chłopiec z otwartą księgą. Obok, w prawym dolnym rogu na księgach leżą czerwony kapelusz kardynalski, pastorał i laska zakończona krzyżem arcybiskupim. W lewej, górnej części obrazu Matka Boska siedzi na obłoku, zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, pochylona, obiema rękami trzyma stojące po jej prawej stronie Dzieciątko. Twarz o łagodnych rysach, wąskich oczach, okolona jasnymi włosami. Ubrana jest w jasnoróżową suknię z białą podwiką, niebieski płaszcz narzucony na kolana oraz jasnoróżowy, rozwiany welon na głowie. Dzieciątko zwrócone w trzech czwartych w lewo, z uniesioną prawą ręką w geście błogosławieństwa, przepasane w partii bioder białą tkaniną. U góry obrazu, pośród obłoków dwa putta. W prawej części obrazu, za świętym widoczne dwie postacie klęczących dzieci, spośród których jedno czyta księgę a drugie się modli. Scena ukazana we wnętrzu z widocznymi w tle pilastem i oknem.
obraz

Adoracja Matki Boskiej przez św. Józefa Kalasantego

Zdjęcie nr 1: Obraz o kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym. Pośrodku, wśród obłoków przedstawienie Matki Boskiej z Dzieciątkiem na lewym ramieniu, w półpostaci, zwrócona lekko w lewo, z dłońmi skrzyżowanymi w okolicach kolan Chrystusa. Po bokach adorujący dwaj aniołowie Poniżej w narożach kompozycji klęczą po stronie lewej św. Jerzy, po prawej św. Wojciech. Ponad Marią Oko Opatrzności. Matka Boska ubrana jest w czerwoną suknię ze złotą lamówką, na która narzucony ma błękitny płaszcz z kwiatami o żółtych środkach. Głowę wieńczy dekoracyjna korona, podobnie jak Jezusa. Chrystus ukazany jest en trois quarts, w swobodnej pozycji, lewą ręką podtrzymuje księgę włożoną pod pachę, prawą unosi w geście błogosławieństwa. Ubrany jest w długą sukienkę z długimi rękawami, przewiązaną paskiem, odsłaniającą stopy. Św. Jerzy, w zbroi i czerwonym płaszczu narzuconym na ramiona, prawą rękę przyłożył do klatki piersiowej, lewą unosi w okolicy tułowia. Na głowie ma hełm z pióropuszem, spod którego widać długie, kręcone włosy opadające na kark. Przy lewym jego boku widoczna jest głowa zabitego smoka. Św. Wojciech, w stroju pontyfikalnym, z paliuszem na ramionach, prawą rękę położył na klatce piersiowej, lewą podtrzymuje połę kapy liturgicznej. Wokół głów świętych koliste nimby.
obraz

Adoracja Matki Boskiej Śnieżnej przez świętych Wojciecha i Jerzego

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Ołtarz główny Matki Boskiej Częstochowskiej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-matki-boskiej-czestochowskiej

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności