Ołtarz przytęczowy prawy Jezu Ufam Tobie

Dzieje zabytku

Ołtarz został wykonany w 1863 roku.

Opis

Nastawa ołtarzowa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, na potrójnym cokole. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny; mensa drewniana z kamiennym portatylem. Antepedium zdobione polichromowanym monogramem IHS ujętym dekoracją roślinną. Tabernakulum prostopadłościenne, na cokole, zwieńczone gzymsem. Na ściance frontowej flankowanej pilastrami, drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, dekorowane krzyżem o ramionach zakończonych trójlistnie. Kondygnacja nastawy ujęta parą pilastrów i kolumn o kapitelach kompozytowych, stojących na tle zwielokrotnionych pilastrów. Podpory dźwigają fragmenty wyłamanego belkowania, zewnętrzna para również przerwany, wklęsło-wypukły przyczółek. Cokoły ustawione delikatnie pod kątem, zwrócone na zewnątrz. Na gzymsie zewnętrznych podpór niewielkie figurki puttów. Między kolumnami a pilastrami, na wspornikach figury św. Stanisława i św. Wojciecha. W polu środkowym obraz „Jezu Ufam Tobie” w profilowanej ramie w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym. Zwieńczenie w formie stojącego prostokąta o wklęsłych bokach, ujętego spływami wolutowymi. W polu obraz św. Antoniego w profilowanej ramie w kształcie stojącego owalu. Dolne partie cokołu dekorowane płaskorzeźbionym, stylizowanym akantem o układzie geometrycznym; wyższy z ornamentem w płycinach. Na ściankach filarów kampanule, woluty zwieńczenia dekorowane liśćmi palmowymi i kampanulami. Obraz w polu ujęty liśćmi palmowymi i karbowaną wstążką, od dołu i góry muszlami. Struktura polichromowana w odcieniu bieli; płyciny i fryz polichromowane na seledynowo, profile w odcieniu beżowym; trzony kolumn marmoryzowane; ornamentyka, kapitele, profile i ornamenty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarze boczne powstały w 1863 roku. Struktura i dekoracje nastaw nawiązują ściśle do kształtów barokowych. Wykorzystano w nich formę wykształconą w epoce nowożytnej, komponując nastawy jednokondygnacyjne, z większym obrazem w polu środkowym i mniejszym w zwieńczeniu. Ołtarz flankują ustawione skośnie pilastry i kolumny, a szczyt wieńczy muszla, która zastąpiła glorię promienistą. Ołtarz Jezu Ufam Tobie ściśle koresponduje również formą z ołtarzem głównym, którego budowa rozpoczęła się wcześniej i trwała równolegle. Wszystkie nawiązują do form późnego baroku i wykorzystują ornamentykę rokokową. Można je uznać za dzieła, które świadomie powracają do zarzuconych już w tym czasie form i określić jako neobarokowe.

Rzeźby dekorujące nastawę zostały wykonana przez miejscowego rzeźbiarza, jednego z braci – Jędrzeja Sikorę. Stworzył on również figury dekorujące ołtarz główny i przeciwległy boczny. Wraz z bratem Piotrem wykonali stacje drogi krzyżowej, samemu Piotrowi przypisuje się budowę i wykończenie ambony.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz boczny, obecnie z wizerunkiem Jezu Ufam Tobie, powstał z funduszy hrabiny Anny 1v Potockiej 2v Wąsowicz w 1863 roku. Jego strukturę wykonał spiski snycerz Jan Szimak, a rzeźby go dekorujące miejscowy twórca Jędrzej Sikora.

Bibliografia