Krzyż ołtarzowy

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Siepraw
Miejscowość
Zakliczyn
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Myślenice
Parafia
Wszystkich Świętych
Tagi
Chrystus Ukrzyżowany krzyż ołtarzowy sztuka XIX wieku
Miejsce przechowywania
południowy ołtarz boczny Ecce Homo
Identyfikator
DZIELO/17548
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 56,5 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 21 cm
Szerokość figury – 19 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Opis

Podstawa w formie prostego prostopadłościanu na niskim cokoliku, zwieńczona gzymsem, wyżej przechodząca w zwężający się, profilowany cokół na planie prostokąta, na którym osadzony jest krucyfiks. Ramiona krzyża ujęte przy krawędzi bordową opaską, wewnątrz złocone i karbowane. Figura Chrystusa ścięta z tyłu, przybita do krzyża trzema gwoździami. Ciało w delikatnym zwisie o szeroko rozłożonych ramionach, głowa opada na prawe ramię, nogi są ugięte w kolanach, kolana przylegają do siebie, a stopy są przebite w układzie prawa na lewą. Twarz szczupła o ostrym profilu nosa, okolona krótką brodą. Włosy długie, silnie skręcone w pukle i opadające na tył głowy i prawe ramię. Ciało szczupłe o delikatnie podkreślonej muskulaturze oraz uwypuklonej formie klatki piersiowej, szczególnie linii żeber z zaznaczonymi śladami męki. Na głowie korona cierniowa. Przez biodra przewiązane jest złocone perizonium w formie krótkiej skręconej tkaniny, zawieszonej na sznurze, odsłaniającej prawe biodro, ze zwisem na prawym boku. Na zakończeniu pionowej belki titulus w formie zwoju z napisem „IN / RI”. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała Chrystusa delikatnie sina, perizonium, krzyż i detale złocone oraz srebrzone, postument polichromowany na czarno.

Zarys problematyki artystycznej

Krzyż ołtarzowy powstał w XIX wieku w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim. Figura przedstawia Zbawiciela w typie Cristo morte, a więc ilustruje moment, w którym Chrystus skonał już na krzyżu. Nad jego głową wisi titulus, czyli tabliczka ze skróconym napisem winy, który według Ewangelii św. Jana został umieszczony na krzyżu w języku hebrajskim, łacińskim i greckim (J 19, 19-22). Na omawianym dziele widnieje skrócony zapis łacińskiego tytułu winy „Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum”. Widok krzyża ołtarzowego ma za zadanie przypominać kapłanowi sprawującemu mszę świętą, iż jest ona odprawiana na pamiątkę męki Chrystusa.

Streszczenie

Krzyż ołtarzowy powstał w XIX wieku w nieznanym warsztacie rzeźbiarskim. Figura przedstawia Zbawiciela w typie Cristo morte, a więc ilustruje moment, w którym Chrystus skonał już na krzyżu. Widok krzyża ołtarzowego ma za zadanie przypominać kapłanowi sprawującemu mszę świętą, iż jest ona odprawiana na pamiątkę męki Zbawiciela.

Bibliografia

Zieliński Chwalisław, "Sztuka sakralna. Co należy wiedzieć o budowie, urządzeniu, wyposażeniu, ozdobie i konserwacji Domu Bożego. Podręcznik opracowany na podstawie przepisów kościelnych", Poznań 1959

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum parafialne kościoła w Zakliczynie, Inwentarz parafii Zakliczyn, oprac. ks. Józef Stopka, 2018, s. 50.

Jak cytować?

Maria Działo, "Krzyż ołtarzowy", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krzyz-oltarzowy-193

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności