Mensa ołtarzowa

Województwo

MAŁOPOLSKIE

Powiat

suski

Gmina

Sucha Beskidzka

Miejscowość

Sucha Beskidzka

Metropolia

Krakowska

Diecezja

Krakowska

Dekanat

Sucha Beskidzka

Parafia

Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

Dodaj do Udostępnij Drukuj Graf Pobierz

Tagi

mensa ołtarzowa

Miejsce przechowywania

kaplica boczna (?)

Identyfikator

DZIELO/08403

Kategoria

ołtarz

Ilość

1

Czas powstania

XX wiek (?)

Technika i materiał

kamień kuty

Autor noty katalogowej

Agata Felczyńska

Domena Publiczna

Opis

Mensa w typie sarkofagowym ustawiona na czterech lwich łapach. Ściana frontowa jest dekorowana trzema płycinami. Zewnętrzne mają kształt leżących prostokątów z wklęsłą wewnętrzną krawędzią, a środkowa jest okrągła, wypełniona chrystogramem. Mensa w kolorze jasnoszarego kamienia, łapy białe.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Dwudziestowieczna mensa ołtarzowa w typie sarkofagowym jest zdobiona na ścianie frontowej chrystogramem.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Prostokątna płyta w kształcie leżącego prostokąta, z czarnego marmuru, opatrzona majuskułowym napisem w języku polskim (litery pozłocone): Ś. P. / D. O. M. / KS. KAN. WŁADYSŁAW SERAFIN / PROBOSZCZ PARAFII SUCHEJ BESKIDZKIEJ / OD 1953 DO 1971 R. / TROSKLIWY GOSPODARZ I DOBRODZIEJ / KOŚCIOŁA / CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI / WDZIĘCZNI PARAFIANIE. Płyta umieszczona w ramie z piaskowca, profilowanej, prostokątnej, z uszakami w narożach.

płyta nagrobna

Epitafium księdza Władysława Serafina

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, sięgająca ziemi, dostępna od strony prezbiterium. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach; na cokole w formie wałka. U spodu podwieszony sześcian zwężający się ku dołowi ze ściętymi narożami dekorowanymi płaskorzeźbionymi kampanulami; ścianki zdobione wstęgą w otoczeniu liści i kwiatów. Szyszka w kształcie profilowanego cokołu. Ścianki kosza wklęsłe, zwężające się ku górze; w narożach ujęte spływami wolutowymi; dekorowane płycinami o fantazyjnym zarysie zbliżonym do leżącego prostokąta z wklęsłymi narożami, zwieńczonymi wolutami z palmetą. W polach płaskorzeźbiona dekoracja roślinna w postaci liści, palm i kwiatów. Narożne woluty dekorowane kampanulami oraz liśćmi. Kosz zamknięty parapetem w formie niepełnego belkowania, wyłamanego w narożach. Od frontu pulpit oparty na wolucie i półkuli, dekorowanej liśćmi i kwiatami. Baldachim na planie kwadratu o ściętych narożach, którego podstawę stanowi niepełne belkowanie, wyłamane w narożach. Zwieńczenie utworzone z czterech kabłąków w formie wolut dekorowanych liściastymi festonami i wazonami; podtrzymujących cokół z rzeźbionym płomieniem. U spodu baldachimu w płycinie o formie kwadratu o wklęsłych narożach rzeźbiona gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana w kolorze jasnoszarym, wałek i fryz z imitacją marmoryzacji z beżowymi żyłkami; płyciny i naroża niebieskie; ornamentyka, profilowania i kabłąki złocone.

ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Epitafium w kształcie leżącego prostokąta w ciemnoszarej, szerokiej, gładkiej, rozglifionej ramie. W polu, w jasnym kamieniu wykuto i zaciemniono inskrypcję „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / ANNA Z HOŁYŃSKICH / ALEKSANDROWA / BRANICKA / *1824 +1907 / RODZINA PROSI O ANIOŁ PAŃSKI / ZA SPOKÓJ JEJ DUSZY”.

płyta nagrobna

Epitafium Anny z Hołyńskich Aleksandrowej Branickiej

Zdjęcie nr 1: Tablica w kształcie kwadratu wykonana z czarnego marmuru ze złoconym napisem poniżej herbów Starykoń i Grzymała „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / Józefa z Hrabiów Potulickich / HRABINA WIELOPOLSKA / Urodzona d(nia) 23. Marca 1787 r(oku) umarła d(nia) 16 / Marca 1848 r(oku) opatrzona s(więty)mi Sakramentami, / Mąż i Córka Jej kładąc ten pomnik w dowód / żalu oraz wdzięczności ich za ciągłe Jej po/święcenie się dla nich, i za wzór Cnót Chrześci/ańskich im zostawiony / proszą o westchnienie za Jej duszę”.

płyta nagrobna

Epitafium Józefy z Potulickich Wielopolskiej

Zdjęcie nr 1: Tablica epitafijna wykonana z czarnego marmuru w kształcie leżącego prostokąta, z umieszczonym poniżej niewielkiego krzyża łacińskiego złoconym napisem „+ D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / KSIĄDZ FRANCISZEK X(AWERY) CIESIELSKI / kanonik dziekan i proboszcz / w Suchy / * 1806. + 27/2 1873 r(oku)”, obwiedzionym cienką, złotą ramką.

płyta nagrobna

Epitafium księdza Franciszka Ciesielskiego

Zdjęcie nr 1: Kamienna tablica w kształcie leżącego prostokąta w szerokiej, profilowanej ramie z uszakami. Na niej, poniżej niewielkiego krzyża łacińskiego majuskułowy, złocony napis „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / KS(IĄDZ) MICHAŁ KOŁODZIEJ / DOKTÓR FILOZOFJI I PRAWA / BYŁY KANONIK KAPITUŁY KRAKOWSKIEJ / SZAMBELAN JEGO ŚWIĄTOBLIWOŚCI / DZIEKAN SUSKI I PROBOSZCZ W SUCHEJ / ZMARŁ 25 XI 1928 W 58 ROKU ŻYCIA / A 28 KAPŁAŃSTWA. / CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI”.

płyta nagrobna

Epitafium księdza Michała Kołodzieja

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Feretron z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz św. Klemensa, osadzony na podstawie w formie cokołu ujętego w narożach wolutami, dekorowanego wzdłuż dolnego brzegu liśćmi palmowymi. Cokół zaopatrzony jest w kwadratowe otwory na drążki do noszenia. Obrazy ujęte są ramą w formie stojącego prostokąta, dekorowaną w narożach rozetami; na czterech bokach srebrzone płyciny zdobione są ornamentem z liści, górny bok zwieńczony karbowaną wstęgą, od której spływają na boki feretronu festony. Z górnych krawędzi zwisają także dwie pary chwostów. Od wewnątrz rama dekorowana jest motywem skręconego sznura o geometrycznym przebiegu.

Po jednej stronie feretronu znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Maria ukazana jest frontalnie, w półpostaci. Na lewej ręce trzyma Dzieciątko Jezus, a prawą dłoń składa na piersi. Twarz podłużna z długim nosem i dużymi oczami, na prawym policzku dwie ukośnie biegnące rany. Maria ubrana jest w zieloną suknię z krzyżykiem na piersiach oraz ciemnozielony płaszcz założony na głowę z różową podszewką, złotą lamówką, dekorowany na brzegu białymi perełkami. Na prawym ramieniu Matka Boska ma złotą gwiazdę. Dzieciątko zwrócone jest trzy czwarte w prawo, w lewej dłoni trzyma księgę, a prawą czyni gest błogosławieństwa. Twarz ma trójkątną o wyrazistych rysach z dużymi oczami. Włosy w kolorze ciemnego blondu, kręcone i krótkie. Jezus ubrany jest w różową sukienkę z wąskimi rękawami, zdobioną białymi gwiazdkami i dekoracyjnym, złoconym wykończeniem pod szyją i na rękawach. Na głowie Marii i Dzieciątka znajdują się otwarte korony, bogato zdobione kamieniami szlachetnymi, a wokół głowy koliste nimby, wypełnione trójkątnymi promieniami i otoczone białymi perełkami. Tło jednolite, ciemne.

Po drugiej stronie feretronu ukazany jest wizerunek św. Klemensa, w półpostaci, zwróconego delikatnie w lewo. Święty trzyma w prawej dłoni ferulę opartą o prawe ramię, a lewą rękę składa na piersi, zatykając kciuk za guzik sutanny. Twarz o rysach starszego mężczyzny z długą, siwą i bujną brodą, długim nosem i dużymi oczami. Święty ubrany jest w czerwoną sutannę z czerwonym mucetem, na szyi ma założoną białą stułę zdobioną złotymi motywami: krzyżem, infułą, skrzyżowanymi kluczami, skrzyżowanymi ferulą i krzyżem; na głowie ma założoną czerwoną piuskę. Święty Klemens prawą rękę opiera na otwartej księdze. Po prawej stronie obrazu stoi wysoka niebieska tiara ze złotymi koronami, a za nią ustawiony jest krucyfiks z figurą Chrystusa zwróconą w stronę świętego. Tło obrazu jest ciemne, brązowe.

Cokół feretronu polichromowany jest na kolor jasnoniebieski, ornamentyka oraz detale złocone i srebrzone.

Feretron z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątkiem i św. Klemensa

Zdjęcie nr 1: Mensa kamienna w formie stołu wspartego na dwóch filarach o trzonach dekorowanych prostokątnymi płycinami. Cokoły filarów prostopadłościenne zwieńczone profilowaniem.

Mensa

Zdjęcie nr 1: Kościół drewniany, o konstrukcji ramowej, na kamiennej podmurówce, elewacje jednolite, szalowane z listwowaniem o układzie pionowym z gzymsami pseudoarkadkowymi. Wieża zachodnia o konstrukcji słupowej, z szalunkiem o układzie poziomym z fryzem arkadkowym w górnej partii. Więźba dachowa drewniana, krokwiowa. Budynek na betonowym podmurowaniu przesłoniętym daszkiem gontowym. Kościół orientowany, trójnawowy, na rzucie wydłużonego krzyża, z płytkim transeptem, prezbiterium zakończone trójbocznie, z zakrystią przylegającą od południa, na skrzyżowaniu naw kopuła. Od zachodu wieża czterokondygnacyjna, na planie kwadratu przechodzącego w kwadrat o coraz bardziej ściętych narożach, ujęta dwiema kruchtami na rzucie kwadratu. Wnętrze o układzie bazylikowym, nawy podzielone smukłymi, żeliwnymi kolumienkami. Pomiędzy nawą a prezbiterium otwór tęczowy w formie kwadratu o ściętych narożach. Parapet chóru muzycznego w zachodniej części kościoła podparty na czterech kolumienkach. Nawa główna nakryta stropem z widocznymi elementami konstrukcji więźby, nawy boczne przekryte pułapami deskowymi. Posadzka z płyt kamiennych. Elewacja frontowa w formie wieży z dwoma kruchtami. Na każdej z trzech osi wejście z dwuskrzydłowymi drzwiami klepkowymi o układzie rombowym, z oknami w partii szczytu, nakryte daszkami okapowymi. Nad wejściem głównym żeliwna tabliczka z napisem „E(RZ)H(ERZOG) / ALBRECHT / 1888”. Na każdej kondygnacji wieży okna w formie stojącego prostokąta zwieńczone daszkami pulpitowymi, na pierwszej jedno, na drugiej trzy, na trzeciej cztery, na czwartej osiem. W elewacji północnej i południowej cztery podwójne otwory okienne w formie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach w partii naw bocznych oraz pięć okienek w formie leżącego prostokąta w partii nawy głównej. W elewacji południowej wejście z dwuskrzydłowymi drzwiami klepkowymi o układzie rombowym. Na osi skrzydeł transeptu po jednym otworze okiennym w formie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. Na ścianie wschodniej prezbiterium Ogrójec w formie grupy Ukrzyżowania nakrytej daszkiem pulpitowym, flankowany dwoma otworami okiennymi w kształcie stojącego prostokąta o ściętych górnych narożach. Nawa główna nakryta dachem dwuspadowym. W połowie długości dachu oraz na skrzyżowaniu naw wznoszą się ponad kalenicą wieżyczki na sygnaturkę, na ośmiobocznym obitym blachą trzonie, z latarniami zwieńczonymi cebulastymi hełmami. Nad nawami bocznymi dachy pulpitowe, ramiona transeptu nakrywają dachy naczółkowe. Wieża zwieńczona dachem wieżowym, ośmiobocznym, z iglicą zakończoną krzyżem.

Kościół św. Klemensa

Zdjęcie nr 1: Epitafium Klemensa Kołaczkowskiego i Michaliny z Kościelskich Kołaczkowskiej w kształcie stojącego prostokąta zostało wykute w czarnym wapieniu dębnickim. Na tablicy obwiedzionej bordiurą z szerokim pasem geometryzowanej wici roślinnej i czworoliśćmi w narożach umieszczono złoconą, majuskułową inskrypcję „D(EO) O(PTIMO) M(AXIMO) / IENERAŁOWI WOISK / POLSKICH W WALCE O / NIEPODLEGŁOŚĆ Z R(OKU) 1831 / KLEMENSOWI HABDANK / KOŁACZKOWSKIEMU / ZŁOŻONEMU DO GROBU / W DREŹNIE 1874 / I SPOCZYWAIĄCEI NA TUTEISZYM / CMENTARZU / MICHALINIE Z OGOŃ/CZYKÓW KOŚCIELSKICH / KOŁACZKOWSKIEI / DZIEDZICOM ŻERNIK W WIELKOPOL/SCE W DOZGONNEI MIŁOŚCI I CZCI / DLA NAILEPSZYCH RODZICÓW, / PAMIĄTKOWĄ TĘ TABLICĘ / OFIARUIĄ WDZIĘCZNE CÓRKI / IÓZEFA BARDZIŃSKA I / MARYA MILIESKA 1880”. Przy lewej krawędzi napisu, na wysokości zapisu imion zmarłych herby Abdank i Ogończyk.

płyta nagrobna

Epitafium Klemensa i Michaliny Kołaczkowskich

Zdjęcie nr 1: Kościół drewniany o konstrukcji zrębowej, na betonowym podmurowaniu przesłoniętym daszkiem, wieża o konstrukcji słupowej. Elewacje jednolite, szalowane w dolnej połowie pionowo, w górnej połowie poziomo, wzmocnione lisicami. Więźba dachowa drewniana, krokwiowa. Kościół orientowany, jednonawowy, nawa na rzucie prostokąta, prezbiterium nieco węższe, zakończone trójbocznie. Do wschodniej ściany prezbiterium przylega Ogrójec na rzucie prostokąta, od północy piętrowa zakrystia na planie prostokąta z niewielką prostokątną przybudówką od północy. Do zachodniej ściany nawy przylega wieża na planie kwadratu, do południowej ściany nawy kaplica na takim samym planie.
Pomiędzy nawą a prezbiterium prostokątny otwór tęczowy. Wewnątrz ściany wzmocnione parami lizen, zakończone opasującym całość wnętrza profilowanym gzymsem. Parapet chóru muzycznego w zachodniej części nawy, o wypukłej środkowej części, podparty na czterech filarach. Zakrystia dwupiętrowa ze strychem, na drugim piętrze dawna loża kolatorska otwarta do wnętrza prezbiterium arkadą. Kaplica boczna dwupiętrowa, górne pomieszczenie dzielą od wnętrza dwa okna. Otwory drzwiowe o prostokątnym wykroju, zamknięte drzwiami spągowymi w południowej ścianie nawy oraz prezbiterium, drzwi w zachodniej ścianie dwuskrzydłowe. Wnętrze nakryte pułapami deskowymi o zaokrąglonych fasetach. Posadzka z płyt ceramicznych.
Elewacja frontowa z dostawioną trójkondygnacyjną, zwężającą się ku górze wieżą, każda kondygnacja oddzielona daszkiem. Na osi oraz na południowej ścianie wejścia do kruchty w przyziemiu wieży z dwuskrzydłowymi drzwiami, frontowe nakryte dwuspadowym daszkiem z niszą na figurę Najświętszego Serca Jezusa. Prostokątne okna z dwóch stron pierwszej kondygnacji, trzech stron drugiej kondygnacji, w partii trzeciej z każdej strony para otworów dzwonnych. W elewacji północnej pięć otworów okiennych w formie stojącego prostokąta, dwa w nawie, po jednym w każdej kondygnacji zakrystii oraz w północnej przybudówce zakrystii wejście i małe prostokątne okienko. W elewacji południowej cztery okna w formie stojącego prostokąta, dwa w nawie i dwa w prezbiterium. W kaplicy bocznej okno i wejście w pierwszej kondygnacji oraz cztery okna w drugiej kondygnacji – dwa na ścianie frontowej oraz po jednym na bocznych. Na ścianie wschodniej prezbiterium Ogrójec w formie głębokiej szalowanej wnęki przesłoniętej dwuspadowym daszkiem. Kościół nakryty dachami dwuspadowymi z ceramicznej dachówki, wyższym nad nawą, niższym nad prezbiterium, nad zakrystią dach dwuspadowy, nad przybudówką pulpitowy. Kaplica przekryta blaszanym dachem dwuspadowym. Wieża zwieńczona hełmem baniastym pokrytym blachą, z ośmioboczną latarnią z otworami dzwonnymi, z pozorną izbicą. W połowie długości dachu nad nawą od strony prezbiterium wznosi się ponad kalenicą wieżyczka na sygnaturkę, na ośmiobocznym obitym blachą trzonie, z latarnią zwieńczoną niewielkim cebulastym, blaszanym hełmem zakończonym kulą z krzyżem.

Kościół św. Klemensa

Zdjęcie nr 1: Kościół orientowany, murowany, trzynawowy. Typ halowy, z węższym, prostokątnym prezbiterium zamkniętym trójbocznie oraz z wieżą wbudowaną w zachodnią fasadę. Do prezbiterium od północy przylega zakrystia (do niej od zachodu klatka schodowa wiodąca do skarbca na piętrze), od południa natomiast kaplica Morsztynów z XVII wieku. Kaplica na planie prostokąta zamkniętego trójbocznie, z niszami w ściętych narożach, pod nią sklepiona krypta grobowa, opięta pilastrami wewnątrz i na zewnątrz. Od południa do korpusu przylega kruchta stanowiąca również kaplicę Matki Boskiej Pocieszenia. Korpus czteroprzęsłowy, nawy oddzielają arkady wsparte na filarach, pierwsze stanowią podparcie dla chóru. Nad nawami i prezbiterium strop imitujący sklepienie, na którym malowana dekoracja imitująca gurty, plafony oraz stiuki. Dekoracja ścian powtarza podziały wyznaczone przez arkady, namalowano na nich pilastry podtrzymujące belkowanie. W prezbiterium dwa okna usytuowane niedaleko ołtarza, w nawie osiem, wszystkie w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego półkoliście, wypełnione witrażami z dekoracją geometryczną. Główne wejście od zachodu, drugie od północy, trzecie symetrycznie od południa przez kruchtę sklepioną kopułą, kolejne trzy do prezbiterium, od południa przez zakrystię i od północy przez kruchtę.
Fasada zachodnia na cokole, podzielona gzymsami i lizenami, z wieżą zakończoną hełmem. Na osi drzwi w kształcie stojącego prostokąta flankowane prostokątnymi oknami, powyżej trzecie, większe okno zamknięte łukiem odcinkowym; kondygnację wieńczy gzyms. Druga kondygnacja powtarza podziały pierwszej. W środkowej osi okulus, powyżej dwudzielne okno zamknięte półkoliście. Nad nim tarcza zegara, kolejne dwie na ścianach bocznych. Kondygnacja ograniczona po bokach spływali wolutowymi i obeliskami zakończonymi kulami; przechodzi w wieżę. Powyżej gzyms podtrzymywany kroksztynami. Ostatnia kondygnacja o artykulacji ramowej z balkonami z każdej strony, powyżej wieńczącego gzymsu. Pozostałe elewacje na cokole, kontynuują podziały lizenowo-ramowe, artykulacją podkreślają okna. Kaplica Morsztynów opięta pilastrami z głowicami, prezbiterium oszkarpowane. Dach nad nawą główną, kaplicą i prezbiterium dwuspadowy, na kruchtą południową kopuła, na wieży ozdobny hełm dołem wklęsły, dekorowany wolutami. Powyżej kopuła, na której latarnia przepruta arkadami i zwieńczona przewężoną w środku kopułą zakończoną ostrosłupem z kulą i krzyżem.
Do najcenniejszych zabytków świątyni należą m.in. zaprojektowana przez Jana Delamarsa kaplica Morsztynów dekorowana stiukami z 1693 roku autorstwa Baltazara Fontany. Wewnątrz niej warto zwrócić uwagę na osiemnastowieczny ołtarz z przedstawieniem Oblicza Chrystusa i rzeźbionym antepedium. W ołtarz Ukrzyżowania znajdujący się w północnej nawie kościoła wkomponowano gotyckie rzeźby św. Jana i Marii.

Kościoł św. Klemensa

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Mensa ołtarzowa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2023, źródło: https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/mensa-oltarzowa

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności