Matki Boskiej Łaskawej

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wadowicki
Gmina
Wieprz
Miejscowość
Wieprz
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Wszystkich Świętych
Kościół
Wszystkich Świętych
Miejsce przechowywania
nawa południowa kościoła
Identyfikator
DZIELO/24369
Kategoria
ołtarz
Dookreślenie zabytku
ołtarz boczny
Ilość
1
Czas powstania
przed 1748 rokiem
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i snycerskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ołtarz wzmiankowany jest w wizytacji biskupa Andrzeja Załuskiego z 1748 roku jako stojący po prawej stronie łuku tęczowego w starym, drewnianym kościele. Po jego rozebraniu ołtarz przeniesiono do nowej świątyni, dodając w zwieńczeniu obraz ze św. Klarą, znajdujący się pierwotne w ołtarzu św. Antoniego z Padwy. Wizytator zaznacza, że po obu stronach tego ołtarza z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem stały figury św. Józefa i św. Joachima.

Opis

Nastawa ołtarzowa uzyskała charakter przyściennego retabulum jednoosiowego, jednokondygnacyjnego ze zwieńczeniem. Drewniany stipes ołtarzowy przyjął kształt zwężającego się ku dołowi sarkofagu ustawionego na podeście o dwu stopniach, wspierającego mensę. Na mensie na osi ustawiono prostopadłościenne tabernakulum ujęte po bokach spływami wolutowym podtrzymującymi belkowanie. Drzwiczki do tabernakulum uzyskały kształt stojącego prostokąta zamkniętego u góry łukiem nadwieszonym z uskokiem. Retabulum ustawiono na wysokim cokole flankowanym dwoma, dwustrefowymi, przyściennymi filarami, na których ustawiono figury św. Józefa i św. Joachima. Kondygnację nastawy ujmują dwie smukłe kolumny z kapitelami korynckimi, wsparte na dwustopniowych postumentach ustawionych na prostopadłościennych wysuniętych do przodu fragmentach dolnego cokołu, pomiędzy którymi ustawiono tabernakulum. Górną część postumentów zdobią prostokątne płyciny z płaskorzeźbionym ornamentem w polu. Pomiędzy postumentami w strukturze ołtarza umieszczono pole obrazowe w kształcie leżącego prostokąta o ściętych narożach, w którym przedstawiono Zwiastowanie Najświętszej Marii Pannie. Fragment środkowej części tego obrazu przykrywa kartusz zwieńczony dwoma uskrzydlonymi główkami aniołków, a od dołu zakończony muszlą. Kartusz zachodzi także na pole środkowe, które uzyskało kształt prostokąta, zakończonego trójbocznie. Wewnątrz umieszczono w profilowanej ramie obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w rzymskim typie Salus Populi Romani. Kolumny podtrzymują niepełne, wyłamane na ich osi belkowanie z dwoma przerwanymi przyczółkami. Pomiędzy przyczółkami jako zwieńczenie umieszczono prostokątny obraz o ściętych narożach z przedstawieniem św. Klary. Strukturę ołtarza pomalowano w tonacji jasnobeżowej. Kolumny, profile oraz ornamenty zostały wyzłocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz Matki Boskiej Łaskawej stanowi pendant do dawnego ołtarza św. Antoniego. Obie nastawy reprezentują typowe stryktury jakie powstawały w baroku, wzbogacone w tym przypadku o dwa, przyścienne filary, na których ustawiono asystujące rzeźby, w tym przypadku św. Józefa i św. Joachima.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono na początku XXI wieku.

Literatura

S. Klajman, Pod opieką Wszystkich Świętych, Wieprz 2018, s. 169, 376.

Streszczenie

Ołtarz wzmiankowany jest w wizytacji biskupa Andrzeja Załuskiego z 1748 roku jako stojący po prawej stronie łuku tęczowego w starym, drewnianym kościele. Po jego rozebraniu ołtarz przeniesiono do nowej świątyni, dodając w zwieńczeniu obraz ze św. Klarą, znajdujący się pierwotne w ołtarzu św. Antoniego z Padwy. Wizytator zaznacza, że po obu stronach tego ołtarza z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem stały figury św. Józefa i św. Joachima.

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "Matki Boskiej Łaskawej", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matki-boskiej-laskawej

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności