Św. Wawrzyniec

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Wawrzyńca powstała wraz z ołtarzem w czasie, gdy proboszczem Sidziny był ksiądz Stanisław Sowicki, czyli między 1867, a 1888 rokiem. Pierwotnie ołtarz nosił wezwanie Serca Pana Jezusa ze względu na umieszczony w polu głównym obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz wizerunek św. Marii Alacoque. Obecnie jest to ołtarz św. Józefa.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna ustawiona na niskim, szarym cokole o ściętych narożach. Święty Wawrzyniec ukazany jest frontalnie w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie. Prawą rękę ma ugiętą w łokciu i wysuniętą przed siebie, lewą wspiera na ruszcie opartym o cokół, głowę ma delikatnie uniesioną do góry. Twarz szeroka z małymi i wąskimi ustami, długim nosem, dużymi oczami ze wzrokiem skierowanym ku górze. Włosy krótkie, ciemnobrązowe z zaznaczoną tonsurą. Święty ubrany jest w długą, srebrzoną albę z długimi rękawami oraz złotą dalmatykę dekorowaną na pretekście pojedynczymi kwiatkami lilii. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, strój złocony i srebrzony.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźby św. Wawrzyńca, św. Katarzyny Aleksandryjskiej oraz aniołków w zwieńczeniu ołtarza zostały wyrzeźbione w czasie powstania całej nastawy ołtarzowej w jednym warsztacie rzeźbiarskim. Figury pozbawione są silnej ekspresji, cechuje je statyka, ręce usytuowane są blisko ciała, a draperia szat została potraktowana powierzchniowo. Omawiana rzeźba przedstawia św. Wawrzyńca, który był diakonem w III wieku. W figurze w kościele w Sidzinie jest ubrany w strój diakona – złoconą dalmatykę dekorowaną kwiatami nałożoną na srebrzoną albę. Jest patronem kucharzy, bibliotekarzy, piekarzy, studentów, ubogich, w chorobach reumatycznych oraz pożarach. Święty Wawrzyniec pochodził z Hiszpanii, przybył do Rzymu, gdzie został wyświęcony na diakona, następnie jako archidiakon zarządzał majątkiem Kościoła rzymskiego. Przed męczeńską śmiercią papieża Sykstusa II miał od niego otrzymać polecenie rozdania majątku kościelnego potrzebującym. Po wypełnieniu zadania został wtrącony do więzienia, gdzie nawrócił kilku strażników. Na wezwanie prefekta Rzymu w sprawie wydania funduszy kościelnych przyprowadził przed sąd biednych i oznajmił, iż oni są skarbem (funduszem) Kościoła. Święty Wawrzyniec został skazany na tortury i śmierć – był męczony poprzez spalenie na żelaznej kracie. Dlatego jego atrybutem ukazanym w kościele w Sidzinie jest żelazny ruszt. Jego szczątki pochowano w katakumbach Cyriaca. Początkowo kult św. Wawrzyńca rozwijał się w miejscu jego egzekucji, gdzie w VI wieku zbudowano bazylikę San Lorenzo fuori le Mura, w której umieszczono jego relikwie. W Polsce pod wezwaniem św. Wawrzyńca znajduje się 150 kościołów, a we Włoszech – 47.

Streszczenie

Rzeźba św. Wawrzyńca powstała wraz z ołtarzem w czasie, gdy proboszczem Sidziny był ksiądz Stanisław Sowicki, czyli między 1867 a 1888 rokiem. Święty pochodził z Hiszpanii, w III wieku przybył do Rzymu, gdzie został wyświęcony na diakona, następnie jako archidiakon zarządzał majątkiem Kościoła rzymskiego. Święty Wawrzyniec został skazany na tortury i śmierć – był męczony poprzez spalenie na żelaznej kracie, która została ukazana w rzeźbie w kościele w Sidzinie.

Bibliografia