Krucyfiks

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Bystra-Sidzina
Miejscowość
Sidzina
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Parafia Św. Mikołaja
Tagi
krucyfiks ornament okuciowy rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz boczny w południowo-wschodnim narożu korpusu nawowego
Identyfikator
DZIELO/10860
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XVII wieku
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 120 cm
wysokość – 193 cm
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska

Dzieje zabytku

Krucyfiks późnobarokowy, który umieszczono w polu głównym ołtarza bocznego z XIX wieku, przeniesiono z poprzedniej nastawy ołtarzowej. Ołtarz, w którym pierwotnie umieszczony był krucyfiks, został wzmiankowany w aktach wizytacji z 1729 oraz z 1748 roku: „2dum altare in Majori Choro a parte dextra Crucifixi Christi Domini mensa lignea cum Portatili rite consecrato et illa so.”

Opis

Krucyfiks w typie Cristo morte; postać Chrystusa umarłego przybitego do krzyża trzema gwoździami. Sylwetka w delikatnym zwisie, o silnie zaznaczonej anatomii ciała, z podkreśloną linią żeber i zaznaczonymi śladami męki. Perizonium w formie tkaniny przewiązanej na sznurze na prawym boku, sięgające kolan i odsłaniające prawe udo. Twarz Jezusa podłużna opadająca na prawe ramię, okolona zarostem; oczy zamknięte, nos podłużny, usta delikatnie otwarte; włosy długie spływające na prawe ramię, na głowie zielona korona cierniowa. Krzyż drewniany, prosty. Nad głową Chrystusa zawieszona tabliczka w kształcie kartusza zdobionego ornamentem okuciowym z napisem „I.N.R.I.” Partie ciała polichromowane naturalistycznie, perizonium złocone.




Zarys problematyki artystycznej

W dotychczasowych badaniach nad wyposażeniem kościoła w Sidzinie nie podjęto próby wskazania choćby kręgu potencjalnych autorów krucyfiksu, co wynika m.in. z braku wiadomości na ten temat w źródłach archiwalnych z XVII wieku. Rzeźbę o smukłym modelunku z guzami widocznymi po bokach klatki piersiowej, szczupłymi goleniami, a zarazem idealizujących rysach twarzy bez większych oznak męki i perizonium przewiązanym sznurem można zadatować najwcześniej na drugą połowę XVII wieku. Zastanawiające jest jednak zastosowanie ornamentu okuciowego w kartuszu titulusa. Ornament ten występował w Polsce przeważnie od około 1580 do 1630 roku. Być może kartusz pochodzi jeszcze z wcześniejszej rzeźby. Uzupełnieniem sceny jest obraz w tle, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku z przedstawieniem grupy Ukrzyżowania z Matką Boską, św. Weroniką i św. Janem Ewangelistą.

Streszczenie

Krucyfiks późnobarokowy, który umieszczono w polu głównym ołtarza bocznego z XIX wieku, przeniesiono z poprzedniej nastawy ołtarzowej. Ołtarz, w którym pierwotnie umieszczony był krucyfiks, został wzmiankowany w aktach wizytacji z 1729 oraz z 1748 roku. Interesującym motywem jest zastosowanie ornamentu okuciowego w kartuszu titulusa. Ornament ten występował w Polsce przeważnie od około 1580 do 1630 roku. Być może kartusz pochodzi jeszcze z wcześniejszej rzeźby. Uzupełnieniem sceny jest obraz w tle, pochodzący z drugiej połowy XIX wieku z przedstawieniem grupy Ukrzyżowania z Matką Boską, św. Weroniką i św. Janem Ewangelistą.

Bibliografia

"Dziedzictwo kulturowe Podbabiogórza. Zabytki", Sucha Beskidzka 2014
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Leśniak Kazimierz, "Ocalić od zapomnienia. Dzieje Sidziny 1563-2006", Kraków 2007

ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Jak cytować?

Maria Działo, "Krucyfiks", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/krucyfiks-83

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności