Św. Stanisław

Dzieje zabytku

Rzeźba została wykonana do ołtarza, w którym się znajduje, w 1863 roku.

Opis

Figura drążona, na cokole. Święty Stanisław przedstawiony w całej postaci, stojący frontalnie, obie ręce ma zgięte w łokciach, prawą unosi do góry, lewą przytrzymuje pastorał. Stanisław ma pociągła twarz z dużymi, szeroko otwartymi oczami, szerokim nosem i wąskimi ustami. Jest ubrany w strój biskupi: niebieską albę, białą rokietę zdobioną złotym pasem koronki przy dolnej krawędzi i paliusz z aplikowanymi krzyżami greckimi. Na to założoną ma obszerną, złotą kapę podbitą czerwienią, która spięta pod szyją okrywa ramiona i spływa do ziemi; na głowie ma infułę, a na rękach niebieskie rękawiczki. Polichromia w odkrytych partiach karnacji postaci jest traktowana naturalistycznie.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Stanisław urodził się w Szczepanowie, po latach studiów został biskupem krakowskim, był również gorliwym duszpasterzem. Z powodu konfliktu z Bolesławem Szczodrym został, z polecenia króla, zamordowany w 1079 roku podczas mszy świętej w kościele św. Michała na Skałce. W kościele w Ponikwi został ukazany frontalnie, bez identyfikujących go jednoznacznie atrybutów, jedynie w infule na głowie i z pastorałem w ręce, które pozwalają ujrzeć w nim jednego z biskupów. Po drugiej stronie ołtarza znajduje się rzeźba św. Wojciecha, który zwykle występuje w parze w dekoracji ołtarzy ze św. Stanisławem.
Wspomniane figury oraz rzeźby z ołtarzy głównego i drugiego bocznego wykonał ten sam rzeźbiarz z Ponikwi – Jędrzej Sikora. Tak przynajmniej przekazują autorzy opracowań dotyczących wyposażenia kościoła. Biorąc pod uwagę różnorodny poziom artystyczny rzeźb dekorujących ołtarze, trudno poprzeć tę tezę lub orzec, które z figur są wyszły spod dłuta Sikory. Jędrzej wraz z bratem Piotrem wykonali stacje drogi krzyżowej, samemu Piotrowi przypisuje się budowę i wykończenie ambony. Twórczość braci Sikorów, oceniając ją na postawie stacji drogi krzyżowej, nosi cechy sztuki ludowej – pozy postaci są sztywne i schematyczne, jednak można zauważyć u nich niespotykaną często dbałość o detale.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Figurę przedstawiającą św. Stanisława wykonał w 1863 roku miejscowy rzemieślnik – Jędrzej Sikora (?), który wraz z bratem był odpowiedzialny za część wyposażenia kościoła w Ponikwi.

Bibliografia