Św. Dominik

Dzieje zabytku

Rzeźba została wykonana do ołtarza, w którym się znajduje, w 1863 roku.

Opis

Rzeźba drążona z tyłu przedstawiająca stojącą na niewysokim, prostopadłościennym cokole postać św. Dominika. Święty jest ustawiony frontalnie. Twarz ma owalną, o delikatnych, młodzieńczych rysach, z jasnymi oczami, wąskim nosem i niewielkimi ustami; na głowie wycięta tonsura. Jest ubrany w strój dominikański: biały habit ze szkaplerzem i czarny płaszcz z kapturem. W prawej dłoni trzyma krucyfiks, w lewej zamkniętą księgę. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Dominik urodził się w drugiej połowie XII wieku w Kastylii. Był kapłanem i kanonikiem oraz wędrownym kaznodzieją. Założył zakon dominikanów. Najczęściej jest przedstawiany w habicie dominikańskim z psem, który zwykle trzyma zapaloną pochodnię. Pies symbolizuje wierność oraz nawiązuje do nazwy założonego przez Dominika zakonu na zasadzie gry słów – „Domini canes” znaczy w tłumaczeniu tyle co „psy Pańskie”. W rzeźbie w Ponikwi ukazano go z krucyfiksem i księgą, która jest znakiem wiary. Dominik polecał ciągłe studiowanie Pisma Świętego, nosił przy sobie Ewangelię św. Mateusza i Listy św. Pawła.
Rzeźba została wykonana przez miejscowego rzeźbiarza, jednego z braci – Jędrzeja Sikorę. Stworzył on również ustawioną po przeciwnej stronie ołtarza figurę św. Jacka oraz rzeźby dekorujące ołtarz główny i drugi boczny. Tak przynajmniej przekazują autorzy opracowań dotyczących wyposażenia kościoła, jednak biorąc pod uwagę różnorodny poziom artystyczny rzeźb dekorujących ołtarze, trudno poprzeć tę tezę lub orzec, które z figur wyszły spod dłuta Sikory. Omawiane dzieło prezentuje wyższy poziom wykonania od pozostałych – szaty okrywające świętego układają się w drobne, lekko poruszone fałdy,a twarz jest bardziej naturalna.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Mało prawdopodobne, by figurę przedstawiającą św. Dominika wykonał w 1863 roku miejscowy rzemieślnik Jędrzej Sikora, który wraz z bratem był odpowiedzialny za część wyposażenia kościoła w Ponikwi. Wykazuje ona wyższy poziom wykonania niż przypisywane mu rzeźby dekorujące pozostałe ołtarze.

Bibliografia