Św. Katarzyna Sieneńska

Dzieje zabytku

W 1754 roku przy kościele erygowano Bractwo Różańcowe Imienia Marii i Jezusa. Figury w ołtarzu w kaplicy zostały wymienione w inwentarzu brackim z 1754 roku „nad mensą dwa rznięte obrazy S. Dominika y S. Katarzyny”. Ołtarz razem z figurami świętych dominikańskich powstał zatem przed 1754 rokiem prawdopodobnie w warsztacie Korneckich. Ołtarz razem z figurami przeszedł pełną konserwację w 2015 roku.

Opis

Figura drążona z tyłu, ustawiona na niskiej podstawie. Święta ukazana jest frontalnie, pochylona w prawo, w kontrapoście, z rozłożonymi na boki rękami. Twarz ma pociągłą, o dużych, migdałowatych oczach, dużym nosie i niewielkich, rozchylonych ustach. Ubrana jest w biały habit dominikański ze szkaplerzem, czarny płaszcz opadający na ramiona i plecy oraz biały welon, wokół twarzy ma podwikę, na głowie złoconą koronę cierniową. Polichromia ciała naturalistyczna.

Zarys problematyki artystycznej

Figura św. Katarzyny odpowiada repertuarowi formalnemu stosowanemu w warsztacie Korneckich, dlatego można mu przypisać jej wykonanie. Jest niemal identyczna względem rzeźby tej samej świętej z ołtarza bocznego Matki Boskiej w kościele w Gdowie, wykonanej przez ten warsztat (przed 1748). Obie figury mają ten sam układ pochylonego ciała z rozłożonymi na boki rękoma, są analogicznie ubrane, a sposób rzeźbienia tkaniny i rysów twarzy jest bardzo zbliżony. W warsztacie Korneckich właśnie w taki sposób przedstawiano figury zakonnic. Bardzo zbliżona do opisanych wyżej rzeźba niezidentyfikowanej zakonnicy znajduje się również w ołtarzu bocznym dawnego kościoła Bożogrobców w Chełmie, potwierdzonym archiwalnie dziele Korneckich.
W ikonografii Matce Boskiej Różańcowej bardzo często towarzyszą postacie św. Dominika i św. Katarzyny Sieneńskiej. Ta ostatnia przedstawiana jest w habicie dominikańskim. Jej atrybutem jest korona cierniowa, gdyż otrzymała stygmaty. Katarzyna stanowiła wzór oddania się miłości Chrystusa, który dokonał z nią mistycznych zaślubin, przekazując jej obrączkę i czyniąc swoją posłanniczką. Święta odegrała wyjątkową rolę w dziejach Kościoła, została ogłoszona jednym z jego doktorów. Była szczególnie zaangażowana w walkę ze schizmą i politykę w czasach niewoli awiniońskiej papiestwa. Piotr Kornecki razem ze swoim przyrodnim bratem Stanisławem, założyli w Gdowie warsztat stolarsko-rzeźbiarski i malarski. Z czasem pracowali w nim również synowie tego pierwszego oraz krewniacy mieszkający w tej wsi. Rodzinny warsztat Korneckich był szczególnie prężny w trzeciej ćwierci XVIII wieku, wykonując prace w wielu kościołach na terenie południowej Małopolski.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Silne zabrudzenia, przetarcia polichromii. Figura przeszła pełną konserwację w 2015 roku.

Streszczenie

Ołtarz razem z figurami świętych dominikańskich powstał przed 1754 rokiem prawdopodobnie w warsztacie Korneckich. W ikonografii Matce Boskiej Różańcowej bardzo często towarzyszą postacie św. Dominika i św. Katarzyny Sieneńskiej. Ta ostatnia przedstawiana jest w habicie dominikańskim. Jej atrybutem jest korona cierniowa, gdyż otrzymała stygmaty.

Bibliografia