Św. Jacek

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Jacka powstała wraz z ołtarzem w czasie, gdy proboszczem Sidziny był ksiądz Stanisław Sowicki, czyli między 1867 a 1888 rokiem.

Opis

Rzeźba św. Jacka ustawiona na niskim, dwustrefowym cokole. Święty ukazany frontalnie z figurką Matki Boskiej w lewej ręce i puszką na komunikanty w prawej. Twarz pełna z długim nosem i małymi oczami o silnie zarumienionych policzkach; na głowie tonsura. Święty ubrany jest w złocony habit dominikański, czarny płaszcz ze srebrzonym kapturem oraz srebrzoną, długą stułę sięgającą, aż do kolan; na stopach ma założone czarne, pełne buty. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, puszka złocona, figurka Matki Boskiej polichromowana w kolorze kości słoniowej.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźby św. Jacka, św. Dominika oraz aniołków w zwieńczeniu zostały wykonane w czasie powstania całej nastawy ołtarzowej w tym samym warsztacie rzeźbiarskim. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły twórcy tego retabulum i jego rzeźb. Figury pozbawione są silnej ekspresji, cechuje je statyka, ręce postaci usytuowane są blisko ciała, a draperia szat została potraktowana powierzchniowo, co jest charakterystyczne dla części rzeźb w XIX wieku. Omawiana figura przedstawia św. Jacka Odrowąża. Święty był dominikaninem, urodził się około 1200 roku. Studiował we Włoszech, gdzie z rąk św. Dominika otrzymał habit dominikański. Zmarł w 1257 roku w Krakowie. W rzeźbie sidzińskiej został ukazany z tradycyjnymi atrybutami w dłoniach: puszką, w której znajduje się Najświętszy Sakrament oraz figurą Matki Boskiej, tzw. Matki Boskiej Jackowej. Przedmioty te nawiązują do legendy z życia świętego, według której miał on uratować z pożaru (według innej wersji przed profanacją pogan) z kościoła w Kijowie monstrancję oraz figurę Matki Boskiej. Maria miała zwrócić się słowami: „A mnie samą tu zostawisz?”, gdy ten wybiegał już ze świątyni z Najświętszym Sakramentem. Święty Jacek wrócił i pomimo iż alabastrowa figura była bardzo ciężka, miał bez trudu wynieść ją z kościoła. Analogicznie, po drugiej stronie ołtarza została ustawiona rzeźba św. Dominika, drugiego z najważniejszych świętych zakonu dominikańskiego.

Streszczenie

Rzeźba św. Jacka powstała wraz z ołtarzem w czasie, gdy proboszczem Sidziny był ksiądz Stanisław Sowicki, czyli między 1867 a 1888 rokiem. Niestety źródła archiwalne nie ujawniły twórcy tego retabulum i jego rzeźb. Święty Jacek był dominikaninem, urodził się około 1200 roku. Studiował we Włoszech, gdzie z rąk św. Dominika otrzymał habit dominikański. Zmarł w 1257 roku w Krakowie.

Bibliografia