Św. Barbara

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Wieliczka
Miejscowość
Grabie
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niepołomice
Parafia
Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
Tagi
rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
zwieczenie ołtarza Matki Boskiej Różańcowej
Identyfikator
DZIELO/01582
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
przed 1747 rokiem
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Niewielka figurka św. Barbary pochodzi z pierwotnego ołtarza Przemienienia Pańskiego (określanego również jako św. Antoniego) powstałego przed 1747 rokiem, który został zniszczony podczas działań wojennych w 1914 roku. W 1929 roku ołtarz zrekonstruowano, z wykorzystaniem zachowanych elementów z poprzedniego retabulum, w tym omawianej rzeźby. W 1999 roku retabulum razem z dekoracją rzeźbiarską był poddany gruntownej konserwacji.

Opis

Postać ukazana jest frontalnie, z głową skierowaną delikatnie w lewo, w lewej ręce trzyma liść palmy, w prawej monstrancję. Święta ma okrągłą twarz o pełnych policzkach, okoloną długimi włosami spiętymi z tyłu głowy i opadającymi na plecy. Ubrana jest w długą, niebieską suknię spodnią, pozłacaną suknię wierzchnią sięgającą kolan, przepasaną w talii oraz pozłacany płaszcz przewiązany diagonalnie przez lewe ramię. Na głowie ma koronę. Polichromia naturalistyczna, część szat i atrybuty pozłacane.

Zarys problematyki artystycznej

Niewielkich rozmiarów figurka z uwagi na miejsce usytuowania przeznaczona była do oglądania z większej odległości, najpewniej dlatego widoczny jest brak dopracowania szczegółów.
Święta Barbara była córką bogatego poganina, w tajemnicy przed ojcem przyjęła chrześcijaństwo i złożyła śluby czystości, za co ten zamknął ją w wieży. Następnie została postawiona przed sądem i skazana na ścięcie. Święta w ikonografii jest przedstawiana w koronie i bogatej sukni, co ma związek z pozycją społeczną jej rodziny. Jej atrybutem jest kielich z hostią lub bardzo rzadko – jak w omawianej rzeźbie – monstrancja, gdyż przed śmiercią w zamknięciu anioł przyniósł jej Komunię Świętą. W dłoni trzyma zazwyczaj liść palmy, jako atrybut męczeńskiej śmierci.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Zabrudzenia i przetarcia w partii złoceń. Konserwacja figury miała miejsce w 1999 roku.

Streszczenie

Figurka św. Barbary pochodzi z pierwotnego ołtarza Przemienienia Pańskiego sprzed 1747 roku, który został zniszczony w 1914 roku. W 1929 roku ołtarz zrekonstruowano, z wykorzystaniem zachowanych elementów poprzedniego retabulum, w tym omawianej rzeźby. Święta Barbara była córką bogatego poganina, w tajemnicy przed ojcem przyjęła chrześcijaństwo i złożyła śluby czystości, za co ten zamknął ją w wieży, później zaś została skazana na ścięcie. Jej atrybutami jest kielich z hostią lub bardzo rzadko monstrancja oraz liść palmy.

Bibliografia

Zaleski Wincenty, "Święci na każdy dzień", Warszawa 1989

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Barbara", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-barbara-9

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności