Św. Warzyniec

Dzieje zabytku

Obraz św. Wawrzyńca powstał z przeznaczeniem do zwieńczenia ołtarza bocznego św. Józefa, przed 1747 rokiem. Odnawiany był razem z całym retabulum w latach 1844, 1881 i 1907 oraz konserwowany w 1998 roku.

Opis

Obraz w formie pionowego owalu. W jego centrum znajduje się całopostaciowe przedstawienie św. Wawrzyńca, zwróconego w trzech czwartych w lewo, z głową ukazaną z profilu i uniesioną ku górze. Święty w kontrapoście, opiera się łokciem o stojący przy jego lewym boku ruszt, w lewej dłoni trzyma liść palmy, prawą rękę zaś unosi do góry. Jego twarz ma delikatne, młodzieńcze rysy, okolona jest krótkimi, jasnymi włosami. Ubrany jest w białą albę i czerwoną dalmatykę, na lewym przedramieniu ma czerwony manipularz. Święty ukazany jest na tle sumarycznie wyobrażonego pejzażu z rozświetlonym niebem i rozstępującymi się obłokami, wśród których znajdują się uskrzydlone główki anielskie.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wawrzyniec jest jedynym zachowanym in situ obrazem spośród innych zdobiących niegdyś ołtarze boczne. Pozostałe uległy zniszczeniu albo zostały wymienione na nowe. Dzieło nosi cechy charakterystyczne dla późnego baroku i rokoka, jak wiotka, swobodnie upozowana postać oraz jasna, pastelowa kolorystyka. Ten niewielkich rozmiarów obraz charakteryzuje ciepła tonacja, o miękkich i rozmytych przejściach. Brak dopracowania szczegółów niektórych elementów obrazu może wynikać z miejsca jego usytuowania w zwieńczeniu ołtarza, skąd nie mógł być dobrze widziany.
Święty Wawrzyniec był jednym z diakonów papieża Sykstusa II, dlatego w ikonografii przedstawiany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Podczas prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Waleriana schwytano papieża i jego diakonów, w tym Wawrzyńca. Święty był poddany torturom przypalania na żelaznej kracie (ruszcie), dlatego stanowi ona jego atrybut. W dłoni trzyma również liść palmy będący znakiem męczeństwa.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Obraz był odnawiany w latach 1844, 1881 i 1907 oraz konserwowany w 1998 roku.

Streszczenie

Obraz powstał z przeznaczeniem do zwieńczenia ołtarza bocznego św. Józefa, przed 1747 rokiem. Święty Wawrzyniec był jednym z diakonów papieża Sykstusa II, dlatego w ikonografii przedstawiany jest w stroju odpowiadającym tej godności. Podczas prześladowań chrześcijan schwytano go i poddano torturom przypalania na żelaznej kracie, dlatego stanowi ona jego atrybut.

Bibliografia