Ambona

Dzieje zabytku

Ambona powstała razem z całym rokokowym wyposażeniem kościoła w 1779 roku. Została wykonana przez współpracujących ze sobą braci – Antoniego i Ignacego Korneckich.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, z dostępem od strony zakrystii. Kosz na planie kwadratu o ściętych narożach, na podstawie w formie wałka z wyłamanymi, ściętymi narożami, dekorowanego rokokowymi kartuszami; z podwieszeniem w formie stożka o wklęsłych bokach ze spływami wolutowymi w narożach, zakończonym szyszką. Kosz o ściętych narożach ujęty pilastrami, których trzony przechodzą w spływy wolutowe dekorowane kwiatowymi zwisami, podtrzymującymi gzyms stanowiący parapet; ścianki dekorowane rocaille'em z kwiatowymi zwisami. Zaplecek wąski, ujęty pilastrami dźwigającymi silnie wysunięte imposty podtrzymywane przez konsole, na nich wazony. Trzony dekorowane rokokowymi kampanulami oraz rocaille'em. W polu wnęka z wąskimi drzwiami, dekorowanymi płycinami; ponad nimi płycina i rocaille. Zaplecek ujęty uszami utworzonymi z rocaille'u. Całość zwieńczona glorią promienistą, w której centrum znajduje się gołębica Ducha Świętego w otoku z obłoków. Struktura polichromowana w kolorze czerwonym z czarnymi detalami, profile i ornamentyka złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Typ ambony pozbawionej baldachimu, a zwieńczonej glorią promienistą z gołębicą Ducha Świętego stosowany był parokrotnie przez warsztat Korneckich (np. w Gdowie, Bodzanowie), jak również w działalności innych warsztatów rzeźbiarskich działających w Małopolsce, czego przykładem są ambony w kaplicy św. Jana w Kętach, kościele św. Floriana w Krakowie, kolegiacie św. Marcina w Opatowie itd. To rozwiązanie rozpowszechniło się w Małopolsce głównie za przykładem dzieł Antoniego Frączkiewicza, który po raz pierwszy zastosował je w 1727 roku w ambonie w kościele w Tuchowie. Frączkiewicz czerpał inspiracje z postberninowskiej twórczości Baltazara Fontany, który tego rodzaju glorię umieszczał zamiast zwieńczenia w tworzonych przez siebie ołtarzach. Ambona w Raciechowicach potraktowana została w sposób bardzo dekoracyjny, wszystkie jej pola wypełnione zostały ornamentem rocaille'owym oraz roślinnym.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Przetarcia złoceń i srebrzeń.

Streszczenie

Ambona powstała razem z całym rokokowym wyposażeniem kościoła w 1779 roku. Została wykonana przez współpracujących ze sobą braci – Antoniego i Ignacego Korneckich. Typ ambony pozbawionej baldachimu, a zwieńczonej glorią promienistą z gołębicą Ducha Świętego stosowany był parokrotnie przez warsztat Korneckich (np. w Gdowie, Bodzanowie), jak również w działalności innych warsztatów rzeźbiarskich działających w Małopolsce.

Bibliografia