Ambona
Zdjęcie nr 1: Ambona wolnostojąca, ustawiona na ośmiobocznej, dwustopniowej podstawie oraz środkowej kolumnie dekorowanej liśćmi akantu i otaczającymi ją ośmioma kolumienkami. Kosz na planie ośmioboku, na niewielkiej podstawie z podwieszonymi kwiatonami, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z dwiema balustradami dekorowanymi stylizowanymi blendami. Ścianki kosza wydzielone niskimi kolumienkami. W polach prostokątne nisze w formie stojącego prostokąta, w górnej partii dekorowane stylizowanym astwerkiem, z płaskorzeźbionymi czterech ewangelistów i Chrystusa Dobrego Pasterza. Parapet w formie gzymsu z pulpitem. Struktura politurowana w kolorze ciemnego brązu, detal złocony, wizerunki postaci polichromowane. Płaskorzeźby Chrystusa i ewangelistów ukazane w półpostaci. Apostołowie zwróceni są w trzech czwartych, w dłoniach trzymają pióra i zwoje lub księgi, towarzyszą im ich symbole. Chrystus lewą ręką podtrzymuje na ramieniu owcę, w prawej trzyma laskę pasterską. Wszyscy ubrani są w obszerne tuniki i płaszcze narzucone na ramiona.
Zdjęcie nr 2: Ambona wolnostojąca, ustawiona na ośmiobocznej, dwustopniowej podstawie oraz środkowej kolumnie dekorowanej liśćmi akantu i otaczającymi ją ośmioma kolumienkami. Kosz na planie ośmioboku, na niewielkiej podstawie z podwieszonymi kwiatonami, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z dwiema balustradami dekorowanymi stylizowanymi blendami. Ścianki kosza wydzielone niskimi kolumienkami. W polach prostokątne nisze w formie stojącego prostokąta, w górnej partii dekorowane stylizowanym astwerkiem, z płaskorzeźbionymi czterech ewangelistów i Chrystusa Dobrego Pasterza. Parapet w formie gzymsu z pulpitem. Struktura politurowana w kolorze ciemnego brązu, detal złocony, wizerunki postaci polichromowane. Płaskorzeźby Chrystusa i ewangelistów ukazane w półpostaci. Apostołowie zwróceni są w trzech czwartych, w dłoniach trzymają pióra i zwoje lub księgi, towarzyszą im ich symbole. Chrystus lewą ręką podtrzymuje na ramieniu owcę, w prawej trzyma laskę pasterską. Wszyscy ubrani są w obszerne tuniki i płaszcze narzucone na ramiona.
Zdjęcie nr 3: Ambona wolnostojąca, ustawiona na ośmiobocznej, dwustopniowej podstawie oraz środkowej kolumnie dekorowanej liśćmi akantu i otaczającymi ją ośmioma kolumienkami. Kosz na planie ośmioboku, na niewielkiej podstawie z podwieszonymi kwiatonami, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z dwiema balustradami dekorowanymi stylizowanymi blendami. Ścianki kosza wydzielone niskimi kolumienkami. W polach prostokątne nisze w formie stojącego prostokąta, w górnej partii dekorowane stylizowanym astwerkiem, z płaskorzeźbionymi czterech ewangelistów i Chrystusa Dobrego Pasterza. Parapet w formie gzymsu z pulpitem. Struktura politurowana w kolorze ciemnego brązu, detal złocony, wizerunki postaci polichromowane. Płaskorzeźby Chrystusa i ewangelistów ukazane w półpostaci. Apostołowie zwróceni są w trzech czwartych, w dłoniach trzymają pióra i zwoje lub księgi, towarzyszą im ich symbole. Chrystus lewą ręką podtrzymuje na ramieniu owcę, w prawej trzyma laskę pasterską. Wszyscy ubrani są w obszerne tuniki i płaszcze narzucone na ramiona.
Zdjęcie nr 4: Ambona wolnostojąca, ustawiona na ośmiobocznej, dwustopniowej podstawie oraz środkowej kolumnie dekorowanej liśćmi akantu i otaczającymi ją ośmioma kolumienkami. Kosz na planie ośmioboku, na niewielkiej podstawie z podwieszonymi kwiatonami, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z dwiema balustradami dekorowanymi stylizowanymi blendami. Ścianki kosza wydzielone niskimi kolumienkami. W polach prostokątne nisze w formie stojącego prostokąta, w górnej partii dekorowane stylizowanym astwerkiem, z płaskorzeźbionymi czterech ewangelistów i Chrystusa Dobrego Pasterza. Parapet w formie gzymsu z pulpitem. Struktura politurowana w kolorze ciemnego brązu, detal złocony, wizerunki postaci polichromowane. Płaskorzeźby Chrystusa i ewangelistów ukazane w półpostaci. Apostołowie zwróceni są w trzech czwartych, w dłoniach trzymają pióra i zwoje lub księgi, towarzyszą im ich symbole. Chrystus lewą ręką podtrzymuje na ramieniu owcę, w prawej trzyma laskę pasterską. Wszyscy ubrani są w obszerne tuniki i płaszcze narzucone na ramiona.

Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Jordanów
Miejscowość
Jordanów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Trójcy Przenajświętszej i św. Wawrzyńca
Tagi
mała architektura styl neogotycki
Miejsce przechowywania
lewe skrzydło transeptu
Identyfikator
DZIELO/10717
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
przed 1927 rokiem
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, politurowanie, złocenie
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ambona po raz pierwszy została wymieniona w inwentarzu z 1927 roku, zatem powstała przez tym rokiem. Pierwotnie znajdowała się bliżej prezbiterium, po lewej stronie, a schodki do niej prowadziły bezpośrednio z zakrystii. Zwieńczona była baldachimem z figurą św. Michała Archanioła. Ambona została również wymieniona w inwentarzach z 1932 i 1938 roku. W późniejszym czasie została przestawiona bliżej północnego ramienia transeptu, a baldachim został usunięty.

Opis

Ambona wolnostojąca, ustawiona na ośmiobocznej, dwustopniowej podstawie oraz środkowej kolumnie dekorowanej liśćmi akantu i otaczającymi ją ośmioma kolumienkami. Kosz na planie ośmioboku, na niewielkiej podstawie z podwieszonymi kwiatonami, z dostępem w postaci jednobiegowych schodów z dwiema balustradami dekorowanymi stylizowanymi blendami. Ścianki kosza wydzielone niskimi kolumienkami. W polach prostokątne nisze w formie stojącego prostokąta, w górnej partii dekorowane stylizowanym astwerkiem, z płaskorzeźbionymi czterech ewangelistów i Chrystusa Dobrego Pasterza. Parapet w formie gzymsu z pulpitem. Struktura politurowana w kolorze ciemnego brązu, detal złocony, wizerunki postaci polichromowane. Płaskorzeźby Chrystusa i ewangelistów ukazane w półpostaci. Apostołowie zwróceni są w trzech czwartych, w dłoniach trzymają pióra i zwoje lub księgi, towarzyszą im ich symbole. Chrystus lewą ręką podtrzymuje na ramieniu owcę, w prawej trzyma laskę pasterską. Wszyscy ubrani są w obszerne tuniki i płaszcze narzucone na ramiona.

Zarys problematyki artystycznej

W nowo budowanych kościołach neostylowych stawiano ołtarze odpowiadające im formalnie. Dlatego neogotycki kościół wybudowany przez Jana Sasa Zubrzyckiego stał się wyznacznikiem modusu stylowego jego architektoniczno-rzeźbiarskiego wyposażenia. Bardzo często architekci sami projektowali elementy małej architektury, a wykonanie ich było zlecane konkretnym warsztatom stolarsko-rzeźbiarskim, z którymi współpracowali. Pierwsze projekty nastaw ołtarzowych zachowane w Archiwum Parafii w Jordanowie pochodzą z 1911 roku, a więc z końcowego okresu budowy kościoła (1912). Nie zostały one jednak zrealizowane. Neogotyckie wyposażenie architektoniczno-rzeźbiarskie kościoła jordanowskiego powstało dużo później, dopiero przed 1927 rokiem. Najpewniej nie było ono projektowane przez samego Sasa Zubrzyckiego, ani wykonane przez współpracujące z nim warsztaty (Andrzeja Lenika z Krosna, Andrzeja Szajny z Jasła, Wita Wisza z Radziszowa itd.). Analiza stylowa nie wykazała podobieństw w zakresie struktury architektonicznej ani dekoracji figuralnej do ich dzieł. Neogotyckie ambony bardzo często wykonywano na planie ośmioboku, a kosze oparte były na kolumnach. W omawianym dziele kosz dodatkowo wsparty jest na ośmiu mniejszych kolumienkach oraz ustawiony na dwustopniowej podstawie, co wskazuje na to, że ambona była wolnostojąca, a nie przyścienna. Pierwotnie posiadała baldachim, niewątpliwie również na planie odpowiadającym koszowi. Nie wiadomo jednak czy miał on formę płaskiej podstawy czy strzelistej wieżyczki z niszą na figurę. Dekoracja kosza skupia się na przetworzonych elementach zdobniczych charakterystycznych dla gotyku, jak żabki czy astwerk.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ambona po raz pierwszy została wymieniona w inwentarzu z 1927 roku, zatem powstała przez tym rokiem. Pierwotnie znajdowała się bliżej prezbiterium, po lewej stronie, a schodki do niej prowadziły bezpośrednio z zakrystii. Zwieńczona była baldachimem z figurą św. Michała Archanioła. Neogotyckie ambony bardzo często wykonywano na planie ośmioboku, a kosze oparte były na kolumnach. Niezachowany baldachim mógł mieć formę płaskiej podstawy lub strzelistej wieżyczki z niszą na figurę.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1:
kościół
Kościół Przenajświętszej Trójcy
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta z przedstawieniem Chrystusa u słupa. Jezus ukazany w całej postaci, w wykroku, zwrócony w trzech czwartych w prawo, obiema rękami obejmujący słup, opiera o niego głowę. Twarz ma podłużną, o półprzymkniętych oczach, z długim i wąskim nosem, okoloną ciemną i krótką brodą. Włosy długie, ciemnobrązowe, opadają na plecy. Wokół głowy nimb. Ciało masywne, muskularne, w całości pokryte krwawiącymi ranami. Przez biodra przewiązane krótkie, białe perizonium, obficie fałdowane, opadające ciężko. Szyja, ręce i prawa noga Chrystusa owinięte sznurem i przywiązane do słupa. Ten ostatni w formie wysokiej, brązowej kolumny. Tło obrazu jednolite, ciemnobrązowe.
obraz
Chrystus u słupa
Zdjęcie nr 1: Rzeźby drążone z tyłu, klęczące na obłokach, ustawione na prostokątnych postumentach o ściętych narożach z przodu. Figury zwrócone do wewnątrz, z rękoma złożonymi w geście modlitwy, skierowanymi w przeciwną stronę. Twarze mają pociągłe, o pełnych policzkach, migdałowatych oczach, małych nosach i rozchylonych ustach. Włosy mają krótkie, brązowe, układające się w fale. Anioły ubrane są w luźne tuniki o szerokich rękawach, przepasane w talii oraz obfite płaszcze zarzucone na jedno ramię i otaczające postacie wokół nóg. Skrzydła mają rozłożone. Polichromia ciała naturalistyczna, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba
Dwa anioły
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta, pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym, w przyłuczach ryta w zaprawie i złocona wić roślinna. W centrum kompozycji Maria i św. Elżbieta ukazane w całej postaci, zwrócone ku sobie, na tle pejzażu, u dołu niewielkie postacie donatorów. Maria w lewej części obrazu, zwrócona w trzech czwartych w lewo, prawą ręką trzyma dłoń Elżbiety, lewą unosi, pozdrawiając ją. Ma owalną twarz, o młodzieńczych rysach, wysokim czole, półprzymkniętych oczach, małym nosie i pełnych ustach, okoloną gęstymi, jasnobrązowymi, długimi włosami opadającymi na ramiona i plecy, czoło przewiązane opaską. Ubrana jest w zielono-złotą suknię spodnią, wielkowzorzystą, różową suknię wierzchnią podwiązaną nad kolanem i na ramionach, przepasaną w talii, szaro-brązowy płaszcz, z zieloną podszewką zarzucony na plecy i opadający po bokach postaci, wokół szyi podwika. W prawej części obrazu św. Elżbieta, zwrócona w trzech czwartych w prawo, lewą rękę ma ugiętą, na wysokości talii, wskazując dłonią na Marię, prawą wyciąga przed siebie i trzyma jej dłoń. Twarz ma owalną, o starczych rysach, półprzymkniętych oczach, małym nosie i pełnych ustach. Ubrana jest w zieloną suknię z brązowym wzorem w dolnej części, czerwony płaszcz zarzucony na ramiona i podtrzymywany lewą ręką z przodu, na głowie ma biały welon zawiązany wokół szyi. Postacie przedstawione na tle pejzażu z pierzastymi drzewami oraz budynkami, w oddali góry ukazane w perspektywie powietrznej. Ponad nimi szaro-różowe niebo. W dolnej części obrazu niewielkie, klęczące postacie. Po lewej stronie dojrzały mężczyzna z długą brodą, zwrócony w trzech czwartych w lewo, z uniesioną głową, w wyciągniętych z przodu rękach trzyma czapkę. Ubrany jest w szubę z futrzanym kołnierzem. Przed nim biało-czarna tarcza z godłem herbu Bonarowa i syglami „SBZ”. Po prawej stronie pięć klęczących postaci, zwróconych w trzech czwartych w prawo, z dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Na pierwszym planie kobieta w ciemnej sukni z krezą wokół szyi i dłoni, na głowie ma rańtuch. Przed nią czerwona tarcza z godłem herbu Trąby i syglami „ZHI”. Obok niej dwóch młodzieńców ubranych w ciemnobrązowe żupany, przed nimi leżą futrzane czapki. Obok dwie postacie dziewczęce ubrane w suknie z kryzami wokół szyi, z toczenicami i wiankami na głowach. Przed nimi czerwona tarcza z godłem herbu Półkozic.
obraz
Nawiedzenie św. Elżbiety
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, z predellą. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny z drewnianą mensą i kamiennym portatylem. Antepedium ujęte ramą, w polu płaskorzeźbiona korona zamknięta ze skrzyżowanym mieczem i gałązką oliwną, na tle budynku kościoła. Na ołtarzu ustawione tabernakulum w formie drewnianej skrzynki ujętej kolumienkami z pinaklami. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym z przedstawieniem kielicha z hostią w glorii. Nastawa w postaci trzech nisz, flankowanych kolumnami z pinaklami, zwieńczonych baldachimami. Środkowa największa, z figurą św. Zygmunta na cokole, w bocznych figury św. Stanisława Kostki i św. Jacka na wysokich, ośmiobocznych cokołach. Pomiędzy niszami gałązki astwerku. Zwieńczenie w formie niszy zamkniętej łukiem ostrym, ujętej stylizowanymi kolumienkami dźwigającymi pinakle. W niej ustawiona figura św. Jadwigi, na wysokim ośmiobocznym cokole. Struktura ołtarza i tabernakulum politurowane w kolorze ciemnobrązowym, ornamentyka i detale architektoniczne złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na wysokim cokole. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny, o falistych bokach, mensa drewniana z marmurowym portatylem w drewnianej obudowie. Antepedium ujęte szeroką ramą dekorowaną płaskorzeźbionym motywem wieńca przepasanego wstęgą, w polu medalion z monogramem Marii ujęty wychodzącymi spod jego spodu wiązankami utworzonymi z suchego, wijącego się akantu z karbowaną wstęgą. Nastawa ujęta dwiema parami pilastrów, wewnętrzną z wolutowymi wspornikami w połowie wysokości trzonów oraz zewnętrzną parą o trzonach w formie spływów wolutowych przechodzących w silnie wysunięte do przodu partie cokołu, na których znajdują się postumenty dla figur aniołów. Podpory dźwigają niepełne belkowanie wyłamane na ich osi, nad polem środkowym wyłącznie gzyms przyjmujący kształt łuku półkolistego. Na belkowaniu fragmenty przerwanego, falistego przyczółka oraz para aniołów z kartuszami. W polu środkowym wnęka w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem segmentowym nadwieszonym z uskokiem, w profilowanej ramie z mniejszym obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem w kształcie stojącego prostokąta. Poniżej gablota na wota w formie leżącego prostokąta ujęta profilowaną ramą. Kondygnacja flankowana uszami utworzonymi z rocaille'u. Zwieńczenie w formie zbliżonej do kwadratu o wklęsłych bokach przechodzących w woluty, na których siedzą putta, zamknięte fragmentem falistego gzymsu wyłamanego po bokach, na nim rokokowy kartusz z monogramem IHS w polu, flankowany rocaille'em. W polu zwieńczenia rzeźba gołębicy Ducha Świętego w glorii promienistej i otoku z obłoków, w towarzystwie czterech uskrzydlonych główek anielskich. Wszystkie pilastry oraz łuki dekorowane elementami rocaille'u. Struktura w całości polichromowana na sposób imitujący marmoryzację w kolorze niebieskim, ornamentyka i profile złocone, detal srebrzony. Wewnątrz skrzyni ołtarzowej napisy „MALOWAŁ LUDWIK WÓJCIK Z KRAKOWA 2 / XI 1914”; „LUDWIK WÓJCIK”; „MALOWALI STOPY”; „23.02.1994 / KONSERWOWALI / KAZIMIERZ PATEJUK / EWA I JERZY SUCHWAŁKO / Z WARSZAWY / PROBOSZCZOWAŁ / KS. BOLESŁAW WAWAK”.
ołtarz
Ołtarz boczny

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Nastawa ołtarzowa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna, z predellą. Ołtarz drewniany prostopadłościenny, z drewnianą mensą i portatylem z marmuru dębnickiego. W polu antepedium płycina ujęta blendami i maswerkiem; w centrum monogram Marii w wieńcu róż. Tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki zamkniętej krenelażem, ujęte dwiema kolumienkami z pinaklami, z prostokątnymi drzwiczkami zamkniętymi łukiem ostrym z płaskorzeźbionym przedstawieniem kielicha, hostią w glorii, winną latoroślą i kłosami zbóż. Osie nastawy wydzielone smukłymi półkolumnami, zakończonymi pinaklami z kwiatonami. Oś środkowa dwukrotnie wyższa i szersza od bocznych. W polu środkowym nisza w formie stojącego prostokąta z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Wnęka ujęta ramą dekorowaną ornamentem roślinnym. Poniżej płycina w kształcie kwadratu zamkniętego łukiem segmentowym, ujęta maswerkową ramą z przedstawieniem Chrystusa z więźniami obozu koncentracyjnego i duchownymi. Oś główna zamknięta baldachimem utworzonym z trzech wimperg oraz szczytem z pinakli i kwiatonów. Osie boczne z wnękami z obrazami bł. Stanisława Pyrtka i bł. Piotra Dańkowskiego, zwieńczonymi baldachimami utworzonymi z trzech wimperg i zakończonymi gotyckimi wieżyczkami. Struktura nastawy politurowana w kolorze jasnobrązowym, ornamentyka i detale architektoniczne złocone.
ołtarz
Ołtarz w kaplicy
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, jednoosiowa, jednokondygnacyjna, ze zwieńczeniem, ustawiona na wysokim cokole. Ołtarz ustawiony na pięciostopniowej kamiennej podstawie; granitowy, prostopadłościenny, z monogramem IHS na froncie, mensa granitowa. Na nim drewniane tabernakulum w formie prostopadłościennej skrzynki, flankowane parą kolumienek, zamknięte od góry profilowanym gzymsem. Na ściance frontowej wysunięte do przodu metalowe drzwiczki w oprawie architektonicznej na niskim cokole, zamknięte od góry prostym gzymsem. Na drzwiczkach kielich z hostią, w płycinie o kształcie prostokąta stojącego zamkniętego łukiem trójlistnym ostrym. Nastawa flankowana dwiema dwukondygnacyjnymi wieżyczkami na planie ośmioboku z figurami św. Jana Ewangelisty i św. Piotra w pierwszej kondygnacji oraz figurami aniołów w drugiej. Figury apostołów ustawione są na ośmiobocznych wspornikach zdobionych od dołu arkadowaniem z kwiatonami, podtrzymywanych przez ośmioboczne kolumienki, flankujące kamienny ołtarz. Nad figurami ośmioboczne baldachimy zdobione od dołu arkadowaniem z kwiatonami, stanowiące podstawę dla figur aniołów, które zwieńczone są analogicznymi ośmiobocznymi baldachimami i rozbudowanymi pinaklami. W polu środkowym rzeźbiona Trójca Święta ukazana jako Tron łaski pośród obłoków i uskrzydlonych główek anielskich. Nad nią duży, ośmioboczny baldachim, zdobiony od dołu arkadowaniem, zakończonym kwiatonami, dekorowany maswerkami, wimpergami i kwiatonami, naprzemiennie z pinaklami, który stanowi podstawę wieżyczki wieńczącej ołtarz. W jej polu ustawiona figura Matki Boskiej, nad nią ośmioboczny baldachim zdobiony od dołu arkadowaniem i kwiatonami, zakończony dużym pinaklem dekorowanym żabkami. Nastawa flankowana uszami w formie przypór dekorowanych maswerkiem i wąskimi kolumienkami z pinaklami. Struktura politurowana w kolorze ciemnobrązowym, detale i ornamentyka złocone, tło pola głównego oraz podniebienia baldachimów błękitne.
ołtarz
Ołtarz główny
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, z predellą. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny z drewnianą mensą i kamiennym portatylem. Antepedium ujęte ramą, w polu płaskorzeźbiona korona zamknięta ze skrzyżowanym mieczem i gałązką oliwną, na tle budynku kościoła. Na ołtarzu ustawione tabernakulum w formie drewnianej skrzynki ujętej kolumienkami z pinaklami. Drzwiczki w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem ostrym z przedstawieniem kielicha z hostią w glorii. Nastawa w postaci trzech nisz, flankowanych kolumnami z pinaklami, zwieńczonych baldachimami. Środkowa największa, z figurą św. Zygmunta na cokole, w bocznych figury św. Stanisława Kostki i św. Jacka na wysokich, ośmiobocznych cokołach. Pomiędzy niszami gałązki astwerku. Zwieńczenie w formie niszy zamkniętej łukiem ostrym, ujętej stylizowanymi kolumienkami dźwigającymi pinakle. W niej ustawiona figura św. Jadwigi, na wysokim ośmiobocznym cokole. Struktura ołtarza i tabernakulum politurowane w kolorze ciemnobrązowym, ornamentyka i detale architektoniczne złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, z predellą. Ołtarz prostopadłościenny, z drewnianą mensą i kamiennym portatylem. Antepedium ujęte grubą opaską, w polu płaskorzeźbiona otwarta księga z napisem „UBODZY / SKARBEM / KOŚCIOŁA” z liściem palmy i kratą. Na mensie tabernakulum w formie drewnianej skrzynki flankowanej pinaklami z kwiatonami. Drzwiczki w kształcie prostokąta zamkniętego łukiem ostrym, w ramie, z przedstawieniem baranka apokaliptycznego. Tabernakulum flankowane dwiema figurami klęczących na obłokach aniołów. Osie nastawy wydzielone wąskimi kolumnami dźwigającymi stylizowane pinakle. W polu środkowym wnęka w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem odcinkowym nadwieszonym, z obrazem św. Wawrzyńca, ujętym ramą zdobioną ornamentem roślinnym. W polach osi bocznych po dwie ażurowe stylizowane blendy wypełnione ornamentem roślinnym, pomiędzy nimi, w górnej partii, ośmioboczne wsporniki, na których stoją figury św. Izydora i św. Kryspina. Zwieńczenie w formie ośmiobocznego cokołu z figurą św. Józefa, flankowanego dwiema parami pinakli i blendami z dekoracja roślinną. Struktura pokryta politurą w kolorze ciemnobrązowym, ornamentyka i detale architektoniczne złocone.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Nastawa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, ustawiona na wysokiej predelli. Ołtarz w formie płytkiej skrzyni ustawionej na stopniu, dekorowanej z przodu dwiema półkolumienkami oraz trzema płycinami – dwiema z blendami i środkowej z godłem franciszkańskim. Mensa drewniana, wysunięta do przodu, wsparta na dwóch kolumnach. Predella dekorowana płycinami z blendami. Na jej tle, na mensie stoi figura św. Franciszka. Osie nastawy wydzielone trzema parami kolumienek podtrzymujących wimpergi z pinaklami, zakończone szczytami. Oś środkowa najwyższa, w jej polu obraz św. Ludwika w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem trójlistnym ostrym, w prostej ramie dekorowanej na łuku ornamentem roślinnym. Zakończona szczytem w formie wieżyczki z przyporami i z ażurowymi blendami, zwieńczonej pinaklami dekorowanymi kwiatonami. Na osiach bocznych nisze z figurami św. Elżbiety i św. Katarzyny Aleksandryjskiej; flankowane ażurowymi blendami i maswerkami, po zewnętrznej stronie z pinaklami. Osie zakończone szczytami w formie wieżyczek z przyporami i ażurowymi blendami oraz pinaklami dekorowanymi kwiatonami. Struktura nastawy pokryta ciemnobrązową politurą, ornamentyka i profile złocone, wnętrza nisz polichromowane w kolorze czerwonym i niebieskim.
ołtarz
Ołtarz boczny
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta, pozbawiony ramy. W centrum kompozycji, na szaro-brązowym tle ukazany siedzący w fotelu Adam Stefan Sapieha. Postać przedstawiona w ujęciu trzy czwarte z ciałem zwróconym w prawo. Kardynał został ukazany jako dojrzały mężczyzna o wyrazistych rysach twarzy z krótkimi, siwymi włosami. Wzrok skierowany w lewo. Prawa dłoń wsparta na oparciu fotela, lewa zaciśnięta w pięść, złożona na kolanach. Kardynał ubrany jest sutannę arcybiskupią oraz fioletową pelerynę, na piersi ma złoty pektorał. Fotel, na którym siedzi obity jest ciemnozieloną tkaniną dekorowaną w motywy roślinne, podłokietniki drewniane zakończone wolutami. W lewym, górnym rogu obrazu przedstawiony herb arcybiskupa. Na tle czerwonego płaszcza heraldycznego podbitego gronostajem, spiętego w narożach i zwieńczonego mitrą książęcą i czerwonym kapeluszem arcybiskupim z chwostami umieszczono trójpolową tarczę z godłami herbowymi zwieńczoną krzyżem arcybiskupim. W prawym dolnym rogu obrazu umieszczona sygnatura „X J. Kamiński (?) / 1927”.
obraz
Portret Adama Stefana Sapiehy

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po tagach

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Wisząca, przyścienna ambona składa się z kosza, zaplecka i baldachimu. Dojście do kosza prowadzi przez dwuskrzydłowe drzwi usytuowane w zaplecku. Kształt kosza oparto na planie siedmiu boków z dziesięcioboku, ustawionych na wałku, z podwieszeniem w formie zbliżonej do stożka, zakończonego szyszką oraz dekorowanym rozetami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Ścianki kosza artykułowano prostokątnymi, obramienionymi płycinami z pięcioma płaskorzeźbionymi przedstawieniam czterech ewangelistów i siewcy. Każdego ewangelistę identyfikuje jego atrybut. Siewca, umieszczony na trzeciej płycinie, został ukazany jako młody mężczyzna, który idąc przez zaorane pole rzuca w nie ziarno. U jego stóp widać pług oraz worek ze zbożem na zasiew. Parapet kosza uzyskał formę gzymsu. Zaplecek został ujęty profilowaną ramą. W jego pole wpisano prostokątne, dwuskrzydłowe drzwi w profilowanym obramieniu. Baldachim uzyskał rzut analogiczny do kosza ambony. Płaskie podniebie z wyobrażeniem gołębicy Ducha Świętego na tle złocistych promieni ujmuje profilowany, łamany gzyms, ponad którym poprowadzono kopulasty dach. Na jego szczycie ustawiono rzeźbę Mojżesza trzymającego tablice Dekalogu. Struktura ambony została polichromowana w kolorze beżowym, z białymi i czerwonymi profilami, oraz pozłacanymi detalami, profilami i ornamentyką. Płaskorzeźby na koszu oraz figura Mojżesza otrzymały naturalistyczną polichromię.
ambona

ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, umieszczona na ścianie łuku tęczowego, z parapetem dziś nieistniejących schodów od strony prezbiterium i usytuowanej przy nim kaplicy. Kosz ambony założony na rzucie trójliścia z trójkątnymi występami, wsparty na puklowanej konsoli z podwieszoną szyszką. Dolna część ambony wybrzuszona, pokryta rozłożystymi liśćmi akantu, kosz prosty na rzucie odcinków koła z prostokątnymi płycinami wypełnionymi liśćmi akantu, zakończony profilowanym gzymsem. Zaplecek z profilowaną płyciną zakończoną łukiem półkolistym nadwieszonym. Nad koszem baldachim powielający rzut kosza, zwieńczony silnie wystającym gzymsem, z podwieszoną w podniebieniu gołębicą Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Nad baldachimem kabłąki w formie spływów wolutowych opatrzonych liśćmi akantu, podtrzymujące koronę zamkniętą z kulą i krzyżem. Parapet schodów z dekoracją w postaci trzech płycin w kształcie równoległoboku obwiedzionych profilowanymi ramami. Płycina w polu łączącym parapet schodów z podestem przed amboną w formie stojącego prostokąta z uszakami, ujętego motywami roślinnymi. Ambona w kolorze czarnym, z zielonymi i czerwonymi imitacjami marmoryzacji, ze złoconymi ornamentami.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy północnej ścianie, dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie sześcioboku u dołu z ćwierćwałkiem, zdobionym na narożach dekoracją rokokową; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane spływami wolutowymi o karbowanych trzonach. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione rocaille. Podwieszenie w formie stożka o wklęsło-wypukłych bokach, zakończonego płaskorzeźbioną rozetą. Ścianki flankowane w narożach analogicznie jak kosz, w polach trapezoidalne płyciny, przerwane pośrodku okręgiem z rozetką. Zaplecek prostokąty ujęty płaskim obramieniem o zgeometryzowanych wolutach w dolnych narożach oraz rocaille'm w górnych. Pośrodku płaskorzeźbione przedstawienie św. Jana Chrzciciela na tle pejzażu. Baldachim powtarzający plan kosza, zwieńczony wazonem ustawionym na sześciu spiętych kabłąkach. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, na brzegach zawieszony lambrekin. Balustrada schodów pełna, od dołu ujęta półwałkiem, zamknięta profilowanym gzymsem, w polu dwie płyciny w kształcie rombów, w których umieszczone są rocaille. Balustrada zakończona filarkiem, na którym ustawiony jest wazonik. Całość struktury ambony polichromowana w odcieniach brązu, płaskorzeźba wielobarwna, profilowania i detal architektoniczny pozłacany, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko, lambrekin posrebrzany.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona stojąca, ustawiona w prezbiterium. Stopa na planie ośmioboku z uskokiem; tuleja na podwójnym cokole, ośmioboczna, przechodząca w podstawę dla kosza; dekorowana w narożach maswerkiem. Kosz na planie sześciu boków z ośmioboku. Ścianki wydzielone wąskimi kolumienkami na wysokich cokołach podtrzymujących wysokie imposty i parapet kosza. W polu ścianek bocznych prostokątne płyciny z maswerkiem, powyżej fryz z kwadratowymi płycinami ze stylizowanymi rozetkami. Kosz u spodu dekorowany motywem geometrycznym i krenelażem. Na parapecie ustawiony na nóżce kwadratowy pulpit w profilowanej ramie. Z boku dwustopniowe schodki z metalową, ażurową balustradą, dekorowaną motywem roślinnym. Polichromia w kolorze jasnozielonym, z marmoryzowanymi i czerwonymi elementami, detale złocone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od zakrystii. Podwieszenie w formie odwróconego ostrosłupa o ściętym wierzchołku, na krawędziach flankowane pilastrami zakończonymi u góry wolutowo, a na ściankach zdobione płycinami. Kosz na planie kwadratu umieszczony na wybrzuszonej podstawie, dekorowanej rocaille'owymi kartuszami, o ściętych górnych narożach; ścianki wklęsłe, zwężające się ku górze, ujęte w narożach pilastrami z trzonami dekorowanymi rocaille'em i zwisami z różanych gałązek. Podpory dźwigają gzyms wyłamany na ich osi, tworzący parapet. W polu ścianek płyciny z rocaille'ami w narożach z malowanymi olejem na desce obrazami przedstawiającymi ewangelistów. Od strony lewej: św. Mateusz z aniołem, pośrodku św. Marek z lwem i św. Łukasz z wołem, a po prawej św. Jan z orłem. Ewangeliści ukazani w pozycji siedzącej z księgami w dłoniach, ubrani w różnokolorowe, powłóczyste szaty na złotym tle. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujęty pilastrami dekorowanymi rocaille'ami. W polu płycina w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym z płaskorzeźbionymi tablicami dekalogu, ujętymi od dołu skrzyżowanymi gałązkami oliwnymi, związanymi wstęgą. Belkowanie nad zapleckiem o wypukłej linii, z przerwanym pośrodku gzymsem, od góry wypełnionym rocaille'em, od dołu ozdobionym podwieszonym lambrekinem z chwostami. Zwieńczenie ma formę zbliżoną do trapezu, ujęte jest wolutami spływającymi na belkowanie, na których ustawione są rokokowe wazony. W polu zwieńczenia znajduje się medalion z glorią pośród obłoków, a powyżej gołębica Ducha Świętego. Zwieńczenie flankują umocowane na ścianie, uskrzydlone główki aniołków dobrej i złej rady: po lewej o jasnej karnacji, a po prawej o czarnej karnacji. Szczyt zwieńczenia ma formę gzymsu z podwieszonym lambrekinem. Całość wieńczy zawieszona na ścianie promienista gloria z wieńcem utworzonym z obłoków. Struktura polichromowana jest w kolorze czerwonym, z czarnymi profilami oraz złoconą i srebrzoną ornamentyką.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-82

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności