Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Kęty
Miejscowość
Kęty
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny
Miejsce przechowywania
południowa ściana nawy, na środkowym filarze
Identyfikator
DZIELO/23845
Kategoria
ambona
Czas powstania
pierwsza połowa XVIII wieku
Technika i materiał
drewno cięte, rzeźbione, politurowane, złocone, srebrzone
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Zgodnie z wytycznymi statutów dotyczących wyposażenia kościołów reformackich, ambona w kościele Reformatów w Kętach prezentuje prostą, pozbawioną nadmiernych motywów dekoracyjnych strukturę, zdobną głównie dzięki drobnym złoceniom oraz takim motywom, jak tablice z Dekalogiem i gołębica Ducha Świętego. Powyższy sposób kształtowania formy ambony odnosi się do reformackich przepisów, w myśl których każdą realizację ma charakteryzować „blask najwyższego piękna i najściślejszego ubóstwa”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania jest bardzo dobry.

Streszczenie

Ambona w kościele Reformatów w Kętach powstała najprawdopodobniej w pierwszej połowie XVIII wieku. Zgodnie z przyjętymi przez zakon ustaleniami prezentuje ona stosunkowo prostą i umiarkowanie dekoracyjną formę.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-112

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności