ambona
Zdjęcie nr 1: Przyścienna, wisząca ambona składa się z kosza i prowadzących do niego jednobiegowych schodów z balustradą, zaplecka oraz baldachimu. Wieloboczny kosz ustawiono na profilowanym, łamanym cokole. Poniżej widoczne jest podwieszenie utworzone ze zmniejszających się profilów układających się w spłaszczony stożek. Boki kosza artykułowano za pomocą diagonalnie ustawionych filarków na cokolikach podtrzymujących imposty z profilowanym i łamanym belkowaniem. Trzony filarków ozdobiono prostokątnymi płycinami z rozetą w środku. Płaszczyzny pomiędzy filarkami udekorowano prostokątnymi płycinami obwiedzionymi obramieniami z wolich oczu z geometryzowanym, płaskorzeźbionym ornamentem roślinno-kwiatowym w polu. Płyciny pomiędzy impostami przy górnych krawędziach ozdobiono ornamentem kostkowym. Zaplecek ambony ujęto dwoma pilastrami o płaskich głowicach zdobionych motywem stylizowanych liści. Trzony pilastrów przedzielono na środku medalionem z rozetą i dwiema palmetami. Pomiędzy pilastrami umieszczono pole obrazowe w kształcie wydłużonego prostokąta o ściętych narożach w części górnej. W polu znajduje się obraz z całopostaciowym przedstawieniem Chrystusa jako Dobrego Pasterza. Ponad zapleckiem zawieszono wieloboczny baldachim utworzony z łamanego, profilowanego belkowania i podwieszonego lambrekinu, zwieńczony wielobocznymi spływami, na szczycie których umieszczono na poduszce zamkniętą księgę, a za nią na obłokach w otoczeniu promieni dwie tablice Dekalogu. Strukturę architektoniczną ambony polichromowano w kolorze opalizującej zieleni, profile, ornamenty wyzłocona, a tablice Dekalogu i obłoki posrebrzono.
Zdjęcie nr 2: Przyścienna, wisząca ambona składa się z kosza i prowadzących do niego jednobiegowych schodów z balustradą, zaplecka oraz baldachimu. Wieloboczny kosz ustawiono na profilowanym, łamanym cokole. Poniżej widoczne jest podwieszenie utworzone ze zmniejszających się profilów układających się w spłaszczony stożek. Boki kosza artykułowano za pomocą diagonalnie ustawionych filarków na cokolikach podtrzymujących imposty z profilowanym i łamanym belkowaniem. Trzony filarków ozdobiono prostokątnymi płycinami z rozetą w środku. Płaszczyzny pomiędzy filarkami udekorowano prostokątnymi płycinami obwiedzionymi obramieniami z wolich oczu z geometryzowanym, płaskorzeźbionym ornamentem roślinno-kwiatowym w polu. Płyciny pomiędzy impostami przy górnych krawędziach ozdobiono ornamentem kostkowym. Zaplecek ambony ujęto dwoma pilastrami o płaskich głowicach zdobionych motywem stylizowanych liści. Trzony pilastrów przedzielono na środku medalionem z rozetą i dwiema palmetami. Pomiędzy pilastrami umieszczono pole obrazowe w kształcie wydłużonego prostokąta o ściętych narożach w części górnej. W polu znajduje się obraz z całopostaciowym przedstawieniem Chrystusa jako Dobrego Pasterza. Ponad zapleckiem zawieszono wieloboczny baldachim utworzony z łamanego, profilowanego belkowania i podwieszonego lambrekinu, zwieńczony wielobocznymi spływami, na szczycie których umieszczono na poduszce zamkniętą księgę, a za nią na obłokach w otoczeniu promieni dwie tablice Dekalogu. Strukturę architektoniczną ambony polichromowano w kolorze opalizującej zieleni, profile, ornamenty wyzłocona, a tablice Dekalogu i obłoki posrebrzono.
Zdjęcie nr 3: Przyścienna, wisząca ambona składa się z kosza i prowadzących do niego jednobiegowych schodów z balustradą, zaplecka oraz baldachimu. Wieloboczny kosz ustawiono na profilowanym, łamanym cokole. Poniżej widoczne jest podwieszenie utworzone ze zmniejszających się profilów układających się w spłaszczony stożek. Boki kosza artykułowano za pomocą diagonalnie ustawionych filarków na cokolikach podtrzymujących imposty z profilowanym i łamanym belkowaniem. Trzony filarków ozdobiono prostokątnymi płycinami z rozetą w środku. Płaszczyzny pomiędzy filarkami udekorowano prostokątnymi płycinami obwiedzionymi obramieniami z wolich oczu z geometryzowanym, płaskorzeźbionym ornamentem roślinno-kwiatowym w polu. Płyciny pomiędzy impostami przy górnych krawędziach ozdobiono ornamentem kostkowym. Zaplecek ambony ujęto dwoma pilastrami o płaskich głowicach zdobionych motywem stylizowanych liści. Trzony pilastrów przedzielono na środku medalionem z rozetą i dwiema palmetami. Pomiędzy pilastrami umieszczono pole obrazowe w kształcie wydłużonego prostokąta o ściętych narożach w części górnej. W polu znajduje się obraz z całopostaciowym przedstawieniem Chrystusa jako Dobrego Pasterza. Ponad zapleckiem zawieszono wieloboczny baldachim utworzony z łamanego, profilowanego belkowania i podwieszonego lambrekinu, zwieńczony wielobocznymi spływami, na szczycie których umieszczono na poduszce zamkniętą księgę, a za nią na obłokach w otoczeniu promieni dwie tablice Dekalogu. Strukturę architektoniczną ambony polichromowano w kolorze opalizującej zieleni, profile, ornamenty wyzłocona, a tablice Dekalogu i obłoki posrebrzono.

ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Brzeszcze
Miejscowość
Brzeszcze
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Bielsko-Żywiecka
Parafia
Św. Urbana
Miejsce przechowywania
filar przytęczowy lewy (północny)
Identyfikator
DZIELO/24026
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
1877 rok
Fundator
Karol Haempel
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Małopolska
Technika i materiał
drewno rzeźbione, polichromowane, złocone
Wymiary podstawowe
szerokość – 110 cm
wysokość – ok. 390 cm
głębokość – 110 cm
Autor noty katalogowej
ks. Szymon Tracz
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ambonę ufundował w 1877 roku Karol Haempla, dzierżawca miejscowego dworu. W 1895 roku odnowiono ją ze składek parafian.

Opis

Przyścienna, wisząca ambona składa się z kosza i prowadzących do niego jednobiegowych schodów z balustradą, zaplecka oraz baldachimu. Wieloboczny kosz ustawiono na profilowanym, łamanym cokole. Poniżej widoczne jest podwieszenie utworzone ze zmniejszających się profilów układających się w spłaszczony stożek. Boki kosza artykułowano za pomocą diagonalnie ustawionych filarków na cokolikach podtrzymujących imposty z profilowanym i łamanym belkowaniem. Trzony filarków ozdobiono prostokątnymi płycinami z rozetą w środku. Płaszczyzny pomiędzy filarkami udekorowano prostokątnymi płycinami obwiedzionymi obramieniami z wolich oczu z geometryzowanym, płaskorzeźbionym ornamentem roślinno-kwiatowym w polu. Płyciny pomiędzy impostami przy górnych krawędziach ozdobiono ornamentem kostkowym. Zaplecek ambony ujęto dwoma pilastrami o płaskich głowicach zdobionych motywem stylizowanych liści. Trzony pilastrów przedzielono na środku medalionem z rozetą i dwiema palmetami. Pomiędzy pilastrami umieszczono pole obrazowe w kształcie wydłużonego prostokąta o ściętych narożach w części górnej. W polu znajduje się obraz z całopostaciowym przedstawieniem Chrystusa jako Dobrego Pasterza. Ponad zapleckiem zawieszono wieloboczny baldachim utworzony z łamanego, profilowanego belkowania i podwieszonego lambrekinu, zwieńczony wielobocznymi spływami, na szczycie których umieszczono na poduszce zamkniętą księgę, a za nią na obłokach w otoczeniu promieni dwie tablice Dekalogu. Strukturę architektoniczną ambony polichromowano w kolorze opalizującej zieleni, profile, ornamenty wyzłocona, a tablice Dekalogu i obłoki posrebrzono.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona w Brzeszczach reprezentuje strukturę, wywodzącą się z form stosowanych w dobie baroku. Jednakże występujące załamania profili, wprowadzenie płycin z ornamentami inspirowanymi zdobnictwem o proweniencji renesansowej wskazuje na mocny wpływ stylistyki historyzującej obecnej w sztuce Galicji od drugiej połowy XIX wieku. Jednocześnie mocny akcent został położony na uwypuklenie nowego przekazu ideowego, o czym świadczy obraz Chrystusa jako Dobrego Pasterza w zaplecku, a także obecność w zwieńczeniu księgi Ewangelii oraz tablic Dekalogu.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry. Ostatnią konserwację przeprowadzono na początku XXI wieku.

Literatura

Szyszka, Dzieje parafii Brzeszcze, Brzeszcze 1996
Kalendarium parafii św. Urbana w Brzeszczach, Brzeszcze 2004

Streszczenie

Ambonę ufundował w 1877 roku Karol Haempla, dzierżawca miejscowego dworu. W 1895 roku odnowiono ją ze składek parafian. Obiekt wykonał w duchu dziewiętnastowiecznego historycyzmu.

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Feretron tworzy dwustronne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, zamknięte w ramę dekorowaną motywem palmetowym, ujęte z trzech stron ornamentalnym, płaskorzeźbionym obramieniem utworzonym ze stylizowanej wici roślinnej. Obramieni na górnej ramie flankuje owalny medalion z monogramem maryjnym na awersie i chrystogramem "IHS" na rewersie. Całość przymocowana jest do prostopadłościennego, wydłużonego i profilowanego postumentu przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia. Pomiędzy nimi umiejscowiono niewielki ornament roślinny. W centrum kompozycji, w obrazie z Matką Boską Pocieszenia, ukazano siedzącą frontalnie na brązowo-białych obłokach Madonnę z Dzieciątkiem. Maryja ma lekko pochyloną głowę w lewo, ujętą w trzech czwartych. Lewą ręką podtrzymuje siedzącego na jej kolanach małego Jezusa, w prawej, uniesionej i zgiętej w łokciu trzyma brązowy pasek. Madonna ma owalną twarz okoloną brązowymi włosami, wysokie czoło, wydatny, prosty nos i usta. Jej spojrzenie skierowane jest przed siebie. Ma odsłoniętą głowę z długimi, brązowymi włosami spływającymi na ramiona. Na głowie ma złotą, zamknietą koronę z krzyżykiem. Ubrana jest w suknię i płaszcz narzucony na ramiona i częściowo okrywający połą jej kolana. Głowę Marii otaczają złote promienie. Siedzące na jej kolanach Dzieciątko zostało ukazane frontalnie. Jezus w opuszczonej, lewej ręce trzyma pasek, natomiast wyciągniętą prawą błogosławi. Ma owalną twarz z wysokim czołem, rumiane policzki, wydatny nos i usta. Jego spojrzenie skierowane jest w stronę widza. Na głowie ma krótkie, jasnobrązowe włosy odsłaniające lewe ucho. Ubrany jest w luźną tunikę, spod której widać bosą stopę. Po bokach Matki Boskiej na jasnoochrowo-brązowym tle ukazano w rzędach po pięć uskrzydlonych główek anielskich. Poniżej Madonny z lewej strony obrazu klęczy św. Augustyn, a z prawej św. Monika. Oboje zostali ujęci w trzech czwartych. Augustyn w zakonnej kukuli z pastorałem w prawej ręce trzyma otrzymanym od Marii pasek w wyciągniętej lewej. Jest to starszy mężczyzna o twarzy z jasną karnacją, wydatnym nosie i ustach otoczoną krótkimi włosami z wyciętą tonsurą i podobnym zarostem. Z jego lewej strony przy kolanach leży mitra biskupia i zamknięta księga. Z kolei św. Monika ujęta została klęcząc w profilu w lewo. Ma pociągłą twarz o jasnej karnacji, z drobnym nosem i ustami. Jej głowę okrywa chusta spływająca na obfitą suknię. Na obrazie partie szat wszystkich przedstawionych osób oraz skrzydła anielskich główek i atrybuty św. Augustyna okrywają złocone i srebrzone sukienki wotywne, odsłaniające tylko partie twarzy i dłoni. Także wokół Madonny umieszczono ostro zakończone i profilowane złocone promienie. Na rewersie w polu obrazowym feretronu ukazano Matkę Boską Różańcową w otoczeniu tajemnic różańcowych. W centrum kompozycji na jasnym tle przedstawiono stojącą Madonnę z Dzieciątkiem, która depcze węża. Ujęta frontalnie w kontrapoście Maria obiema rękami podtrzymuje na prawym ramieniu Dzieciątko. Ma owalną twarz o jasnej karnacji, prostym nosie i wąskich ustach, o spojrzeniu skierowanym na widza. Ubrana jest w maforion odsłaniający spodnią suknię. Matka Boska stoi na półksiężycu depcząc węża trzymającego w paszczy jabłko. Trzymane przez nią Dzieciątko ujęto w trzech czwartych w prawo. Prawą ręką zdaje się błogosławić lewą wyciąga w stronę twarzy matki. Jezus ma pucułowatą twarz o jasnej karnacji i rumianych policzkach z drobnym nosem i ustami. Jego głowę otaczają krótkie, brązowe włosy odsłaniające lewe ucho. Mały Jezus ubrany jest w tunikę przepasaną w pasie. Szaty Marii i Dzieciątka przykrywa wotywna, złocona sukienka powtarzająca zapewne układ malowanych draperii. Ponad głową Madonny dwóch aniołów unosi zamkniętą koronę, trzymając w dłoniach lilie. Także ich szaty oraz korona pokryte są złoconymi sukienkami wotywnymi. Wokół Matki Boskiej rozmieszczono owalne medaliony malowane w piętnaście tajemnic Różańca świętego z podpisami każdego przedstawienia. Ich narracja rozpoczyna się nad głową Madonny. Każda ze scen oparta jest o kilkuosobową kompozycję. Idąc w lewo namalowano: Zwiastowanie Marii, Nawiedzenie św. Elżbiety, Boże Narodzenie, Ofiarowanie w świątyni, Znalezienie w świątyni, Modlitwa w Ogrójcu, Biczowanie, Cierniem ukoronowanie, Niesienie krzyża, Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego, Wniebowzięcie Marii, Ukoronowanie Marii w niebie. Pomiędzy medalionami namalowano czerwone róże, a wszystkie medaliony obramienia ciemny różaniec, zakończony krzyżykiem widocznym na osi kompozycji.
feretron
feretron z obrazami Matki Boskiej Pocieszenia i Matki Boskiej Różańcowej
Zdjęcie nr 1: Feretron tworzy dwustronne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, zamknięte w ramę dekorowaną motywem palmetowym, ujęte z trzech stron fazowanymi listwami. Górną listwę udekorowano ażurowym, złoconym ornamentem utworzonym ze stylizowanej wici roślinnej flankującej owalny medalion z chrystogramem "IHS" na awersie i monogramem maryjnym na rewersie, zwieńczonym krzyżem. Całość przymocowana jest do prostopadłościennego, wydłużonego i profilowanego postumentu przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia. Dolną krawędź postumentu dekoruje płaskorzeźbiony ornament z motywem liścia palmetowego. Na awersie umieszczono obraz w kształcie stojącego prostokąta z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa. Zbawiciel został ukazany frontalnie w dwóch trzecich postaci. Jezus by móc ukazać swoje Boskie Serce rozsuwa na piersi obiema przebitymi rękami tunikę. Płonące serce ściśnięte korona cierniową otaczają złociste promienie. Z rany oraz u góry serca widać wydobywające się płomienie. Twarz Chrystusa o jasnej karnacji i rumianych policzkach jest pociągła. Otaczają je długie brązowe włosy spływające puklami na ramiona oraz brązowa, krótka broda. Charakteryzuje się ona wysokim czołem, długim, wąskim nosem i wydatnymi ustami. Chrystus szeroko otwartymi niebieskimi oczami wpatruje się w widza. Jego głowę otaczają złociste promienie. Ubrany jest w luźną, tunikę przewiązaną w pasie szarfą i narzucony na ramiona płaszcz, którego prawa poła przerzucona jest przez prawe przedramię. Zbawiciel został ukazany na jasnobrązowym tle. Partie szat przykrywa drewniana, złocona sukienka zdobiona w wypukłe kwiatuszki. Podobnie i namalowane promienie przykryto złoconymi, profilowanymi promieniami ostro zakończonymi w jaskółczy ogon. Na rewersie pola obrazowego feretronu umieszczono wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Madonna została ukazana frontalnie w półpostaci. Prawą ręką wskazuje na trzymane na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus. Jej podłużną twarz o ciemnej karnacji charakteryzuje wydatny, prosty nos, migdałowe oczy, mięsiste usta oraz dwa równoległe cięcia widoczne na prawym policzku. Na głowie ma maforion lamowany taśmą z klejnotami, odsłaniający fragment sukni na piersi oraz prawy jej rękaw. Maria ma na głowie wysoką koronę o obłych sterczynach dekorowaną imitacją pereł oraz kamieni szlachetnych. Dzieciątko zostało ujęte w trzech czwartych z głową zwróconą w lewą stronę. Prawą rękę wznosi w geście błogosławieństwa, w lewej natomiast trzyma gruby kodeks Ewangelii. Mały Jezus ma owalną twarz o ciemnej karnacji. Widoczny jest wydatny nos i usta oraz szeroko otwarte oczy. Ma na sobie tunikę lamowaną taśmą z klejnotami. Głowę Chrystusa wieńczy wysoka korona, kształtem i dekoracją zbliżona do korony Madonny. Głowy postaci otaczają zębate nimby wpisane w okręgi, poszerzone o czerwonożółty otok ze złotymi promieniami widocznymi na jasnoniebieskim tle obrazu. Obie postacie przykrywają złocone sukienki wotywne odsłaniające jedynie partie twarzy, dłoni i stóp oraz korony i nimby z ostro zakończonymi promieniami.
feretron
feretron z obrazami Najświętsze Serce Jezusa i Matka Boska Częstochowska
Zdjęcie nr 1: Feretron tworzy dwustronne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, zamknięte w profilowaną ramę, ujęte z trzech stron ornamentalnym, płaskorzeźbionym obramieniem utowrzonym z winnej latorośli. Obramieni na górnej ramie flankuje owalny medalion z monogramem maryjnym na awersie i chrystogramem "IHS" na rewersie. Całość przymocowana jest do prostopadłościennego, wydłużonego i profilowanego postumentu przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia. Pomiędzy nimi umiejscowiono niewielki ornament roślinny. Na awersie umieszczono obraz w kształcie stojącego prostokąta z wyobrażeniem Marii jako Królowej Nieba. W centrum kompozycji przedstawiono frontalnie stojącą na brązowobiałych obłokach Matkę Boską z rozłożonymi rękami. Madonna w prawej ręce trzyma berło, a w lewej wielokwietną gałązkę. Matka Boża lekko pochylając głowę w lewo ma owalną twarz o rumianych policzkach, wydatny nos i pełne usta. Jej głowę otaczają długie, ciemne włosy spływające na ramiona. Na głowie ortoczonej fantazyjnym nimbem ma złotą, zamkniętą koronę. Ubrana jest w długą suknię przewiązaną w talii oraz równomiernie opadający na jej ramiona spięty pod szyją płaszcz. Elementy stroju Marii przykrywa srebrzona i złocona sukieka wotywna. Po obu jej stronach ukazano jedną nad drugą rodzielone postzacią Madonny trzy pary muzykujących aniołków. Górna para w zielonych tunikach gra na flecie i trąbce. Środkowa w czerwono-różowych szatach gra na skrzypcach i kontrabasie, a ostania w niebiesakich tunikach na trąbkach. Dolną cześć kompozycji flankują kanelowane pilastry z korynckimi kapitelami. Na ich tle na postumentach z prawej strony przedstawiono w całej postaci stojacego św. Piotra w niebieskiej tunice i ochrowym płaszczu z kluczami w ręce, a z lewej św. Pawła Apostoła w zielonej tunice i czerwonym płaszczu z mieczem w lewej ręce. Na postumentach widnieją podpisy: "Ś[więty] Piotr" i "Ś[więty] Paweł". Na głowicach pilastrów z prawej strony wyobrażono w różowej tunice św. Michała Archanioła z wagą w rece, a z prawej Archanioła Gabriela w czerwono-niebiskich szatach z krzyżem i lilią w dłoniach. Ponad Marią przedatwiono na jasnoochrowym tle Trójcę Świętą siedzącą na obłokach. Z prawej strony ukazano frontalnie ujętego Boga Ojca wyobrażonego jako siwobrodego starca o bujnych siwych włosach. W prawej ręce trzyma złote berło, lewą zaś wyciąga przed siebie. Bóg Ojciec lewą nogę ugiętą w kolanie wspiera o obłoki. Jego twarz charakteryzuje jasna karnacja, szeroko otwarte oczy, wydatny nos i usta. Wokół głowy widać trójkąt. Ubrany jest w bladoniebieską tunikę i zielony płaszcz lamowany perełkami. Naprzeciw Boga Ojca z lewej strony siedzi Chrystus, który ma nieznacznie skrzyżowane nogi. Zbawiciel trzymający oburącz na wysokości ramienia drewniany krzyż, został przedstawiony w trzech czwartych w prawo. Jest to dojrzały mężczyzna o pociągłej twarzy okolonej brązowymi, długimi włosami spływającymi na ramiona oraz brodą. Ma jasną karnację, prosty nos i wydatne usta. Nagi tors okrywa czerwony płaszcz odsłaniający stopy. Na dłoniach i stopach widoczne są rany po gwoździach. Głowę Jezusa okala fantazyjny nimb. Powyżej obu postaci unosi się widziana z profilu gołębica Ducha Świętego w promienistym otoku. Na rewersie umieszczono czworoboczny obraz w kształcie stojacego prostokąta z przedsatwieniem Marii jako Królowej Aniołów. W centrum kompozycji na tle obłoków w otoczeniu aniołów ukazano stojącą frontalnie Marię trzymającą obiema rękami na lewym przedramieniu Małego Jezusa. Maria ma lekko pochyloną głowę w prawo z owalną twarzą, jasną karnacją oraz drobnym nosem i ustami. Ubrana jest w maforion i suknię, które w całości pokrywa srebrzona sukienka wotywna. Dzieciątko ma rozłożone obie rączki. Ma owalną twarz o jasnej karnacji drobny nos i usta. Ubrane jest w tunikę przykrytą srebrzoną sukienka wotywną odsłaniającą częściowo skrzyżowane nogi. Wokół Madonny ukazano siedem igrajacych na tle obłoków aniołów w róznokolorowych tunikach trzymający girlandę z różnokolorowych róż.
feretron
feretron z obrazami Matki Boskiej Królowej Nieba i Matki Boskiej Królowej Aniołów
Zdjęcie nr 1: Feretron tworzy dwustronne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, zamknięte w ramę dekorowaną motywem palmetowym, ujęte z trzech stron ornamentalnym, płaskorzeźbionym obramieniem utowrzonym z kwiatów i liści. Obramieni na górnej ramie flankuje owalny medalion monogramem maryjnym na awersie i chrystogramem "IHS" na rewersie. Całość przymocowana jest do prostopadłościennego, wydłużonego i profilowanego postumentu przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia. Dolną krawędź postumentu dekoruje płaskorzeźbiony ornament z motywem liścia palmetowego. Na awersie feretronu usytuowano wizerunek Matki Boskiej Śnieżnej. Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji przedstawiono frontalnie w półpostaci Matkę Boską z Dzieciątkiem na lewym ramieniu. Maria podtrzymuje małego Jezusa obiema, skrzyżowanymi rękami, trzymając równocześnie w prawej dłoni chustę. Jej głowa została ujęta nieznacznie w trzech czwartych w prawo. Madonna ma pociągłą twarz o jasnej karnacji i mocnych rysach, z wydatnym nosem i pełnych ustach. Ubrana jest w niebieski maforion lamowany złotą taśmą i podbity grynszpanową zielenią. Spod maforionu widać różową suknię. Trzymane przez Madonnę Dzieciątko jest zwrócone w jej stronę w trzech czwartych. Mały Jezus lewą ręka podtrzymuje przy boku księgę Ewangelii. Natomiast nieznacznie usztywnioną i wyciągniętą przed siebie prawą rękę unosi w geście błogosławieństwa. Jezus ma okrągłą twarz o jasnej karnacji, pełnych ustach i rumianych policzkach, okoloną jasnobrązowymi, włosami sięgającymi ramion. Ubrany jest w różowobiałą tunikę lamowaną złocistą taśmą pod szyją i przy rękawach. Spod tuniki widać jego bose stopy. Maria i Jezus na głowie mają złote korony ze sterczynami utworzonymi ze stylizowanych lilii heraldycznych. Głowy obu postaci otaczają świetliste nimby oraz dwanaście gwiazdek. Całość wyobrażono na posrebrzonym tle. Na rewersie umieszczono scenę koronacji Marii na złotym tle. Obraz uzyskał kształt stojącego prostokąta. W centrum kompozycji ukazano klęczącą na obłokach Madonnę pomiędzy widocznym z lewej strony Chrystusem, a Bogiem Ojcem z prawej. Matka Boska została ujęta w trzech czwartych w prawo. Ma lekko pochyloną głowę oraz modlitewnie złożone na piersi ręce. Marię przedstawiono jako młodą dziewczynę z odkrytą głową otoczoną brązowymi, długimu włosami spływającymi na plecy. Jej twarz o jasnej karnacji, okrągłych, rumianych policzkach charkateryzuje prosty nos i wąskie usta. Ubrana jest w różową suknię z dużym dekoltem obszytym złotą taśmą oraz w niebieski płaszcz zsunięty na oba przedramienia. Z prawej strony wyobrażono siędzącego na brązowobiałych obłokach Boga Ojca. Jest to sędziwy starzec ujęty w trzech czwartych w prawo. Prawą ręką podtrzymuję koronę nad głową Marii, a w lewej opartej o widoczny we fragmencie niebieski glob trzyma złote berło. Ma pociągłą twarz z wysokim czołem i jasną karnacją okoloną siwymi włosami i długą brodą. Ubrany jest w grynszapnową tunikę przewiązaną w pasie i przerzucony przez ramiona ochrowy płaszcz podbity jasnym fioletem. Jego głowę ukazno na tle żółtego trójkąta. Z lewej strony Madonny przedstawiono siedzącego na obłokach Chrystusa ujętego w trzech czwartych w prawo z głową widoczną w profilu. Zbawiciel lewą ręką podtrzymuje nad głową Marii złotą koronę, a w prawej drewniany krzyż oparty o ramię. Ma pociągłą twarz o jasnej karnacji, migdałowych oczach, wydatnym nosie i ustach, otoczoną krótką, brązową brodą i włosami spływającymi na plecy. Jego nagi tors z zaznaczoną raną prawego boku okrywa czerwona tkanina przerzucona przez lewe ramię i zasłaniając jego nogi. Ponad koroną trzymaną przez Boga Ojca i Chrystusa widoczna jest gołębica Ducha Świętego.
feretron
feretron z obrazami Matki Boskiej z Dzieciątiem i Koronacji Marii
Zdjęcie nr 1: Przyścienny konfesjonał uzyskał strukturę architektoniczną ze zwieńczeniem, wspartą na prostopadłościennym cokole na rzucie wydłużonego prostokąta z trapezoidalną dostawką od przodu. Zasadniczą część konfesjonału tworzy prostopadłościenna bryła na rzucie prostokąta zbliżonego do kwadratu z nieznacznie ściętymi narożami poszerzona o półokrągłe dzrzwiczki od frontu. Do niej przylegają po bolakch plecy utworzone z prostokątnych płycin zakończonych wolutowo-roślinnymi spływami. Lico ujęte zostało dwoma pilastrami o wolutowo-roślinnych głowicach z impostami wspierającymi przerwane na środku belkowanie, wyłamane na ich osiach i przechodzące także na ściany boczne. Pilastry w dolnych partiach przechodzą w smukłe prostopadłościenne postumenty flankujące na całej swej wysokości półokrągło wypukłe drzwiczki. Przód drzwiczek zamyka u góry profilowany gzymsik, a środek czworoboczna płycina. Przerwane belkowanie na osi łączy fantazyjne prowadzony ornament z motywem rocaillowym, dekorujące fronton kolebkowego daszku. Całość konfesjonału wieńczą diagonalnie ułożone bogato rzeźbione cztery spływy wolutowe podtrzymujace na środku wazę płomienistą oplecioną wieńcem laurowym. Ścianki boczne konfesjonału tworzą gładkie płyciny z parą czworobocznych przepruć wypełnione ażurową kratką. Struktura konfesjonału jest lakierowana i politurowana w odcienach orzecha.
konfesjonał
konfesjonał neobarokowy
Zdjęcie nr 1: Podstawa na rzucie ośmioboku, z profilowanym uskokiem. Trzon czterostrefowy, uskokowy, z dolną strefą czworoboczną, przechodzącą w sześciobok. Górna część trzonu z romboidalnymi, fazowanymi wgłębieniami. Czara z polami o fazowanych krawędziach i podwójnych ostrołukach wypełnionych motywami liści. Pokrywa mosiężna, półkulista, dołem i górą obwiedziona ażurową koroną, zwieńczona cylindrycznym postumentem, z ażurowym pasem i figurą stojącego Jana Chrzciciela z laską pasterską i barankiem.
chrzcielnica
Chrzcielnica

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Płyta z czarnego marmuru w formie stojącego prostokąta, ujęta grubą ramą z piaskowca z czterema uszakami, zakończona szczytem z anthemionem. W partii szczytu tarcze z godłami herbów Pelikan i Trąby, zwieńczone otwartą koroną, ujęte skręconym akantem. W polu tablicy złocona inskrypcja: „PAMIĘCI / AUGUSTYNA ROZWADOWSKIEGO / + 1. MARCA 1813. / TERESY z ROZWADOWSKICH / FERENCOWEJ / + 1. MARCA 1816. / MARYI z OPOLSKICH / ROZWADOWSKIEJ / + 28. CZERWCA 1829. / ANTONIEGO ROZWADOWSKIEGO / + 12. LUTEGO 1837. / ROZALII z ROZWADOWSKICH / FOLTAŃSKIEJ / + 5. SIERP(NIA) 1847. / FRANCISZKA FOLTAŃSKIEGO / POCHOWANEGO W KRZĘCINIE, + 2. LUTEGO 1849. / STEFANII FOLTAŃSKIEJ / + 26. LUTEGO 1854. / SPOKÓJ ICH DUSZOM. / Pomnik ten poświęca ANTONINA / z FOLTAŃSKICH DZIĘGIELOWSKA / 1877”.
płyta nagrobna
Epitafium rodzin Rozwadowskich i Foltańskich
Zdjęcie nr 1: Płyta w formie stojącego prostokąta, przymocowana do ściany czterema śrubami, znajdującymi się w narożach. Wzdłuż krawędzi złocona ramka. W polu złocona inskrypcja: „Tutaj spoczywa / ELEONORA z REMERÓW KEMPNER / WNUCZKA BARBARY LISICKIEJ / FUNDATORKI TUTEJSZEGO KOŚCIOŁA / zmarła w 60 roku życia d(nia) 5/I 1877. / Prosi o westchnienie do Boga.” Ponad inskrypcją złocony krzyż.
płyta nagrobna
Epitafium Eleonory Kemper
Zdjęcie nr 1: Feretron obustronny, z przedstawieniem Najświętszego Serca Pana Jezusa malowanym na blasze i na odwrocie Matki Boskiej Nieustającej Pomocy malowanej na drewnie. Rama w kształcie pionowego prostokąta, zamkniętego łukiem w ostry grzbiet. Przy dolnej krawędzi umieszczone ażurowe zwoje ornamentu roślinnego, ujęte postumentami, w których wydrążono prostokątne otwory do wsuwania drążków. Feretron ustawiony na dwóch nóżkach. Po bokach ustawione profilem postacie na konsolach, ponad nimi znajdują się ażurowe baldachimy ze sterczynami. Rama łuku wieńczącego ozdobiona stylizowanym astwerkiem. Całość zwieńczona jest krzyżem. Na awersie obrazu przedstawienie Chrystusa w całej postaci, stojącego na globie pośród obłoków, zwróconego w trzech czwartych w prawo, z obiema rękoma uniesionymi ku górze. Jego twarz jest pociągła, o łagodnych rysach, okolona brodą i włosami opadającymi na ramiona. Ubrany jest w czerwoną tunikę, ze złotą lamówką oraz niebieski płaszcz, o żółtej podszewce. Na jego piersi znajduje się gorejące serce w glorii promienistej. Z drugiej strony feretronu przedstawienie Matki Boskiej Nieustającej Pomocy o ikonografii zgodnej ze schematem.
feretron
Feretron z obrazami Najświętszego Serca Jezusa i Matki Boskiej Nieustającej Pomocy
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie leżącego prostokąta. Kompozycja podzielona jest na dwie sceny, wzdłuż dolnej krawędzi pole z napisem. W lewej części przedstawienia ukazane wnętrze sali tronowej. Po prawej stronie Władysław Warneńczyk, siedzący na tronie ustawionym na trójstopniowym podwyższeniu, zwrócony w trzech czwartych w prawo. Ukazany jako młodzieniec, z jasnymi włosami, w białej tunice oraz jasnoróżowym płaszczu podbitym gronostajem, na głowie ma koronę otwartą, w lewej ręce trzyma berło. Nad nim zawieszony zielony baldachim, z fragmentem tkaniny przymocowanej do kolumny, stojącej obok. Przed królem, na stole nakrytym niebieską tkaniną młody mężczyzna spisuje piórem dokument. Ukazany jest frontalnie, z głową skierowaną w lewo. Przedstawiony jako młody mężczyzna z jasnymi włosami, ubrany w żółtą szatę i jasnoróżowy płaszcz. Druga scena ukazana we wnętrzu kościoła w Gdowie. Po prawej stronie ołtarz główny zwieńczony glorią, z obrazem Matki Boskiej Gdowskiej. Przed nim ksiądz przedstawiony tyłem z uniesionymi w górę rękami, w których trzyma hostię. Ubrany jest w białą albę i jasnoróżowy ornat z niebieską kolumną. Po jego lewej stronie klęczy ministrant, ukazany tyłem, z uniesioną prawą ręką, w której trzyma dzwonek. Ubrany jest w czerwoną tunikę i białą komżę. W lewej części sceny klęczący mężczyzna, zwrócony profilem w lewo, z pochyloną głową, prawą rękę kładzie na piersi, w lewej, wyciągniętej do przodu trzyma dokument. Ukazany jest jako starzec z siwymi włosami i brodą oraz łysiną na głowie. Ubrany jest w jasnoniebieską tunikę oraz niebieski płaszcz. U dołu obrazu wierszowany czarny napis na białym tle objaśniający przedstawione sceny: „Na dowód tedy powinnej wdzięczności / Pisze Przywilej przytomnej wieczności / Sosien trzydzieści Dębów pięć dotego / Grubych siedemnaście jelenia rosłego / By niepołomski Starosta tameczny / Tu miejscu temu na pożytek wieczny / Odwoził drzewo jelenia i grzywny / O jak Bóg zawsze w swoich sprawach dziwny / Tenże Przywilej potym jak był dany / Wlat półtorasta był Aprobowany / Odtąd jak zginał ani wiedzieć zgoła / Czyli oddany czy wzięty z Kościoła / Niechciał utaić Bóg Maryi Cudu / Dowiadomości w Polsce swego ludu / Wraca Przywilej Cudem znaleziony / By honor Panny był znowu wsławiony / Peregryn jakiś Bóg wie jak się zowie / Zubioru prostak jednak grzeczny w mowie / Wdom Lubomirskich gdy się wsłużbie został / W pańskich papierach w Gdańsku tego dostał / Myślałem mówi zawsze o tym Gdowie / Azali przecie kto mi o nim powie / Więc wszedszy w kościół o Obraz się pyta / Przed nim klęknąwszy za piersi się chwyta / Wyjmuje Prawo wraca Kościołowi / Kładzie na Ołtarz Księdzu Plebanowi / Który gdy chce mu dać pieniędzy cosi / Przyjąć nie chce o momento prosi / Więc gdy u dworu IKM toprawo uznano / Na złotych osiemset tam redukowano / Które niech będzie Bóg pochwalon zato / Zawsze oddają już dwunaste lato. 1877” oraz „odnowiono napis i obrazy 1948r(oku) Wład(ysław) Porabik”.
obraz
Historia zapisu Władysława Warneńczyka na rzecz kościoła w Gdowie
Zdjęcie nr 1: Kościół jest usytuowany w centrum wsi Biały Kościół, na północ od głównej drogi z Krakowa do Olkusza. Teren wokół niego jest otoczony wysokim, kamiennym murem, otynkowanym. Główne wejście znajduje się w murze od zachodu z bramką i dwiema furtkami, flankowanymi przez cztery masywne filary, zdobione ostrołukowymi blendami. Na szczycie filarów ustawione są rzeźby św. Mikołaja i św. Stanisława oraz dwa wazony płomieniste po bokach. Na południowy zachód od kościoła wybudowana jest w ogrodzeniu kaplica. Ponadto w murze są jeszcze trzy wnęki, przykryte daszkami, w których umieszczone są figury. Kościół jest orientowany, murowany, otynkowany. Wnętrze świątyni tworzy niewielkie, prostokątne, jednoprzęsłowe prezbiterium zakończone prostą ścianą i nakryte pozornym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Nawa jest szersza, na planie prostokąta, nakryta drewnianym stropem z kasetonami, oddzielona od prezbiterium szeroką ostrołukową arkadą w ścianie tęczowej. Od południa do prezbiterium przylega założona na planie prostokąta zakrystia ze sklepieniem beczkowym (pozostawiona ze starego kościoła). Do tej części wzdłuż południowej ściany nawy przylegają kruchta oraz nowo wybudowana druga zakrystia. Na zachodniej ścianie nawy chór muzyczny, dostępny klatką schodową od strony nawy. Nawę oświetlają umieszczone w południowych i północnych ścianach prostokątne, zamknięte ostrołukowo, rozglifione okna. Na ścianie północnej trzy, a na południowej dwa oraz jedno mniejsze, usytuowane pośrodku nawy nad kruchtą. W prezbiterium są dwa okna na ścianie wschodniej. Wszystkie otwory okienne w kościele wypełnione są witrażami. Do świątyni prowadzą trzy wejścia: główne od strony zachodniej, drugie przez zakrystię od strony wschodniej oraz trzecie przez kruchtę od południa. Wejście główne prowadzi poprzez dwuskrzydłowe drzwi z kruchty pod wieżą. Drzwi między kruchtą a nawą główną są dębowe, przeszklone; za nimi zamocowana jest metalowa krata. W zewnętrznej elewacji kościoła widoczny jest niewysoki, kamienny cokół, wykonany z regularnych ciosów kamienia. Prezbiterium niższe od nawy. We wschodniej ścianie, pomiędzy dwoma oknami znajduje się niewielka wnęka, zakończona łukiem półkolistym z figurą Matki Boskiej w polu; powyżej w trójkątnym szczycie umieszczone jest niewielkie, wąskie okienko zakończone łukiem ostrołukowym. Elewacje są bez podziałów architektonicznych. Do zachodniej fasady kościoła dostawiona jest założona na planie kwadratu trójkondygnacyjna wieża-dzwonnica. Poszczególne kondygnacje ustawione są na niskich cokołach i zamknięte profilowanymi gzymsami. W dolnej kondygnacji na osi kościoła, prostokątne wejście do kruchty zaakcentowane rozglifionym portalem w kształcie ostrołukowej arkady i dwustopniowymi schodami. W drugiej kondygnacji ostrołukowe okno zamknięte parą ostrołukowych blend, połączonych jednym parapetem, od góry zamknięte dekoracyjnym trójarkadkowym fryzem. Trzecia kondygnacja ośmioboczna, w każdej ze ścian naprzemiennie ostrołukowe okno lub blenda. Całość nakryta ośmiobocznym, smukłym dachem wieżowym, zakończonym krzyżem osadzonym na kuli; u dołu artykułowanym ośmioma, małymi wieżyczkami. Po bokach wieży, na ścianie zachodniej nawy dwie prostokątne blendy, zamknięte ostrołukowo. Prezbiterium i nawa przykryte stromymi dachami dwuspadowymi. Wieżyczka na sygnaturkę ośmioboczna z latarnią.
kościół
Kościół św. Mikołaja w Białym Kościele
Zdjęcie nr 1: Feretron utworzony z prezentowanej w obramieniu postaci Marii Niepokalanie Poczętej na prostopadłościennej podstawie z otworami na drążki. Na froncie podstawy napis „Marcin Miśkowic 1877 r(oku) / dał sprawić” . Maria została ukazana całopostaciowo, frontalnie. Spogląda nieznacznie w prawo, ma podłużną twarz z wąskim nosem, dużymi oczami i zaznaczonymi rumieńcami. Na lewej ręce trzyma Dzieciątko, prawą podtrzymuje jego stopę. Stoi na złotym półksiężycu opartym na srebrnych obłokach. Jest ubrana w ciemnobrązową suknię, na którą ma narzucony jasnobrązowy płaszcz oraz srebrny welon zakrywający głowę i opadający na ramiona; wokół głowy ma nimb z 12 gwiazdami. Dzieciątko siedzi, jest nagie, prawą ręką czyni gest błogosławieństwa, lewą dotyka dłoni Marii, patrzy w tym samym kierunku co Matka. Oboje mają na głowach otwarte korony. Figury otacza obramienie utworzone z symetrycznie ułożonych, jasnobrązowych liści akantu złączonych fragmentami roraille’a, palmety i posadowionych na wolutach zdobionych cekinami. Polichromia w partiach ciała naturalistyczna, podstawa granatowa.
feretron
Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Ambona zawieszona jest na ścianie, z wejściem w zaplecku. Kosz ambony, na rzucie owalu, artykułują cztery pilastry osadzone na obiegającym jego podstawę cokole, wspierające wyłamujący się ponad nimi gzyms wieńczący. Podwieszenie kosza jest w formie czterech wolutowych kabłąków spiętych spłaszczonym pierścieniem. Zaplecek jest w formie prostokątnej płyciny ujętej parą pilastrów wspierających wyłamujące się ponad nimi belkowanie z wydatnym gzymsem. Zwieńczenie ma formę półkolistego przyczółka. Pola kosza ambony wypełniają płaskorzeźbione przedstawienia trzech świętych Janów. W środkowym znajduje się św. Jan Kanty siedzący przy pulpicie z otwartą księgą, poniżej znajduje się kartusz herbowy, o krawędziach zdobionych ornamentyką akantową, z napisem: „Et lex / clementia / in linqua / eius”, natomiast w medalionie powyżej jest zamknięta księga z siedmioma pieczęciami. Po lewej znajduje się św. Jan Ewangelista, poniżej na kartuszu napis: „Quia verum est testimo/nium eius”, w medalionie zaś klatka. Po prawej jest przedstawienie św. Jana Chrzciciela z kartuszem z napisem: „Et enim / manus Domini / errat /cum / suo” oraz medalionem ze znakiem ręki trzymającej trąbę. Pilastry zdobią motywy kampanulli oraz uskrzydlonych główek anielskich, z których niektóre są na tle konch. Tuż pod gzymsem wieńczącym podwieszona jest girlanda kwiatowa. Belkowanie zaplecka ambony wsparte jest dodatkowo na wolutowych wspornikach, trzony pilastrów zdobią kampanulle. Po środku płyciny zaplecka, nad wejściem znajduje się ujęty akantem kartusz herbowy z napisem: „Docebit vos omnia”. Zwieńczenie ambony zdobią figurki dwóch par aniołków, z czego jedna usytuowana jest na krawędziach przyczółka, druga wypełnia pole tympanonu. Ukazane naprzeciw siebie w pozycjach półleżących, o przeplatających się nogach obuczącz podtrzymują otwartą księgę z napisem: „EVANGELIUM IESU CHRISTI”. Szczyt zwieńczenia jest w formie promienistej glorii z gołębicą Ducha Świętego po środku. Struktura ambony jest pomalowana na biało, podobnie, jak odsłonięte partie ciał aniołków. Detal architektoniczny, ornamnetyka, szaty i skrzydła są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona wisząca, przyścienna, umieszczona na ścianie łuku tęczowego, z parapetem dziś nieistniejących schodów od strony prezbiterium i usytuowanej przy nim kaplicy. Kosz ambony założony na rzucie trójliścia z trójkątnymi występami, wsparty na puklowanej konsoli z podwieszoną szyszką. Dolna część ambony wybrzuszona, pokryta rozłożystymi liśćmi akantu, kosz prosty na rzucie odcinków koła z prostokątnymi płycinami wypełnionymi liśćmi akantu, zakończony profilowanym gzymsem. Zaplecek z profilowaną płyciną zakończoną łukiem półkolistym nadwieszonym. Nad koszem baldachim powielający rzut kosza, zwieńczony silnie wystającym gzymsem, z podwieszoną w podniebieniu gołębicą Ducha Świętego na tle glorii promienistej. Nad baldachimem kabłąki w formie spływów wolutowych opatrzonych liśćmi akantu, podtrzymujące koronę zamkniętą z kulą i krzyżem. Parapet schodów z dekoracją w postaci trzech płycin w kształcie równoległoboku obwiedzionych profilowanymi ramami. Płycina w polu łączącym parapet schodów z podestem przed amboną w formie stojącego prostokąta z uszakami, ujętego motywami roślinnymi. Ambona w kolorze czarnym, z zielonymi i czerwonymi imitacjami marmoryzacji, ze złoconymi ornamentami.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca ustawiona przy północnej ścianie, dostępna jednobiegowymi schodami z balustradą od strony prezbiterium. Kosz na planie sześcioboku u dołu z ćwierćwałkiem, zdobionym na narożach dekoracją rokokową; u góry zamknięty profilowanym gzymsem. Ścianki artykułowane spływami wolutowymi o karbowanych trzonach. W polach prostokątne płyciny mieszczące płaskorzeźbione rocaille. Podwieszenie w formie stożka o wklęsło-wypukłych bokach, zakończonego płaskorzeźbioną rozetą. Ścianki flankowane w narożach analogicznie jak kosz, w polach trapezoidalne płyciny, przerwane pośrodku okręgiem z rozetką. Zaplecek prostokąty ujęty płaskim obramieniem o zgeometryzowanych wolutach w dolnych narożach oraz rocaille'm w górnych. Pośrodku płaskorzeźbione przedstawienie św. Jana Chrzciciela na tle pejzażu. Baldachim powtarzający plan kosza, zwieńczony wazonem ustawionym na sześciu spiętych kabłąkach. W podniebiu gołębica Ducha Świętego na tle promienistej glorii, na brzegach zawieszony lambrekin. Balustrada schodów pełna, od dołu ujęta półwałkiem, zamknięta profilowanym gzymsem, w polu dwie płyciny w kształcie rombów, w których umieszczone są rocaille. Balustrada zakończona filarkiem, na którym ustawiony jest wazonik. Całość struktury ambony polichromowana w odcieniach brązu, płaskorzeźba wielobarwna, profilowania i detal architektoniczny pozłacany, podniebienie baldachimu malowane na niebiesko, lambrekin posrebrzany.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona stojąca, ustawiona w prezbiterium. Stopa na planie ośmioboku z uskokiem; tuleja na podwójnym cokole, ośmioboczna, przechodząca w podstawę dla kosza; dekorowana w narożach maswerkiem. Kosz na planie sześciu boków z ośmioboku. Ścianki wydzielone wąskimi kolumienkami na wysokich cokołach podtrzymujących wysokie imposty i parapet kosza. W polu ścianek bocznych prostokątne płyciny z maswerkiem, powyżej fryz z kwadratowymi płycinami ze stylizowanymi rozetkami. Kosz u spodu dekorowany motywem geometrycznym i krenelażem. Na parapecie ustawiony na nóżce kwadratowy pulpit w profilowanej ramie. Z boku dwustopniowe schodki z metalową, ażurową balustradą, dekorowaną motywem roślinnym. Polichromia w kolorze jasnozielonym, z marmoryzowanymi i czerwonymi elementami, detale złocone.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca z dostępem od zakrystii. Podwieszenie w formie odwróconego ostrosłupa o ściętym wierzchołku, na krawędziach flankowane pilastrami zakończonymi u góry wolutowo, a na ściankach zdobione płycinami. Kosz na planie kwadratu umieszczony na wybrzuszonej podstawie, dekorowanej rocaille'owymi kartuszami, o ściętych górnych narożach; ścianki wklęsłe, zwężające się ku górze, ujęte w narożach pilastrami z trzonami dekorowanymi rocaille'em i zwisami z różanych gałązek. Podpory dźwigają gzyms wyłamany na ich osi, tworzący parapet. W polu ścianek płyciny z rocaille'ami w narożach z malowanymi olejem na desce obrazami przedstawiającymi ewangelistów. Od strony lewej: św. Mateusz z aniołem, pośrodku św. Marek z lwem i św. Łukasz z wołem, a po prawej św. Jan z orłem. Ewangeliści ukazani w pozycji siedzącej z księgami w dłoniach, ubrani w różnokolorowe, powłóczyste szaty na złotym tle. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta, ujęty pilastrami dekorowanymi rocaille'ami. W polu płycina w kształcie stojącego prostokąta, zamkniętego łukiem nadwieszonym z płaskorzeźbionymi tablicami dekalogu, ujętymi od dołu skrzyżowanymi gałązkami oliwnymi, związanymi wstęgą. Belkowanie nad zapleckiem o wypukłej linii, z przerwanym pośrodku gzymsem, od góry wypełnionym rocaille'em, od dołu ozdobionym podwieszonym lambrekinem z chwostami. Zwieńczenie ma formę zbliżoną do trapezu, ujęte jest wolutami spływającymi na belkowanie, na których ustawione są rokokowe wazony. W polu zwieńczenia znajduje się medalion z glorią pośród obłoków, a powyżej gołębica Ducha Świętego. Zwieńczenie flankują umocowane na ścianie, uskrzydlone główki aniołków dobrej i złej rady: po lewej o jasnej karnacji, a po prawej o czarnej karnacji. Szczyt zwieńczenia ma formę gzymsu z podwieszonym lambrekinem. Całość wieńczy zawieszona na ścianie promienista gloria z wieńcem utworzonym z obłoków. Struktura polichromowana jest w kolorze czerwonym, z czarnymi profilami oraz złoconą i srebrzoną ornamentyką.
ambona

Ambona

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od strony zaplecka. Kosz jest na planie ściętego sześcioboku ze ściankami wydzielonymi półfilarami o kapitelach korynckich. Pola ścianek wypełniają płyciny w kształcie stojącego prostokąta o narożach w formie uszaków, ujęte profilowanym obramieniem. Dół kosza obiega belkowanie z wybrzuszonym architrawem, szerokim fryzem i delikatnym gzymsem. Podwieszenie kosza zakończone jest motywem złoconej szyszki. Parapet ambony jest w formie belkowania ze znacznie wysuniętym gzymsem. W dolnej części zaplecka znajdują się prowadzące na ambonę drzwi. Powyżej jest płycina w kształcie leżącego prostokąta z płaskorzeźbioną, złoconą parą tablic Mojżeszowych, ujętych srebrzonymi obłokami. Baldachim na rzucie sześcioboku tworzy sześć wklęsłych płycin, dołem obiega je belkowanie z wydatnym gzymsem. Powyżej gzymsu znajduje się niewysoki cokół wyłamujący się na narożach, na których ustawione są płonące wazony. Baldachim wieńczy krzyż. Płyciny kosza ambony zdobią motywy stylizowanej ornamentyki roślinnej, w podniebiu znajduje się sylwetka gołębicy Ducha Świętego ujętej promienistą glorią. Struktura ambony utrzymana jest w odcieniach brązu, detal architektoniczny i ornamentyka są złocone i srebrzone.
ambona

Ambona

Jak cytować?

ks. Szymon Tracz, "ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-114

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności