Św. Wojciech

Dzieje zabytku

Rzeźba została wykonana w 1863 roku do ołtarza, w którym się znajduje.

Opis

Figura drążona, na cokole. Święty Wojciech przedstawiony w całej postaci, stojący frontalnie, obie ręce ma zgięte w łokciach, w prawej trzyma ferulę, czyli pastorał zakończony podwójnym krzyżem, lewą przytrzymuje oparte o ziemię wiosło. Wojciech ma pociągła twarz z dużymi, szeroko otwartymi oczami, szerokim nosem i ustami o kącikach skierowanych w dół. Ciemne włosy ma zaczesane do tyłu, gęsta, długa broda równoległymi pasmami opada na pierś. Jest ubrany w strój biskupi: niebieską albę, białą rokietę zdobioną złotym pasem koronki przy dolnej krawędzi i paliusz z aplikowanymi krzyżami greckimi. Na to założoną ma obszerną, złotą kapę podbitą czerwienią, która spięta pod szyją okrywa ramiona i spływa do ziemi; na głowie ma infułę, a na rękach niebieskie rękawiczki. Polichromia w odkrytych partiach karnacji postaci jest traktowana naturalistycznie.

Zarys problematyki artystycznej

Święty Wojciech urodził się w Czechach, podczas bierzmowania przyjął imię Adalbertus. Był biskupem Pragi, misjonarzem na Węgrzech, w Polsce i w Prusach, gdzie został zamordowany w 997 roku. Jest głównym patronem Polski. Wiosło, które trzyma w dłoni, nawiązuje do podróży, którą odbył między Gnieznem a Prusami częściowo drogą wodną. Według przekazów również jeden z pierwszych, śmiertelnych ciosów, zadano mu właśnie wiosłem.
Święty został ukazany frontalnie, w konwencjonalny sposób, trzymając atrybuty, które pozwalają go zidentyfikować. Rzeźba została wykonana przez miejscowego rzeźbiarza, jednego z braci – Jędrzeja Sikorę. Stworzył on również ustawioną po przeciwnej stronie ołtarza głównego figurę św. Stanisława oraz rzeźby dekorujące ołtarz główny i drugi boczny. Tak przynajmniej przekazują autorzy opracowań dotyczących wyposażenia kościoła. Biorąc pod uwagę różnorodny poziom artystyczny rzeźb dekorujących ołtarze, trudno poprzeć tę tezę lub orzec, które z figur wyszły spod dłuta Jędrzeja Sikory. Jędrzej wraz z bratem Piotrem wykonali stacje drogi krzyżowej, samemu Piotrowi przypisuje się budowę i wykończenie ambony. Twórczość braci Sikorów, oceniając ją na postawie stacji drogi krzyżowej, nosi cechy sztuki ludowej – pozy postaci są sztywne i schematyczne, jednak można zauważyć u nich niespotykaną często dbałość o detale.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Figurę przedstawiającą św. Wojciecha wykonał w 1863 roku miejscowy rzemieślnik – Jędrzej Sikora (?), który wraz z bratem był odpowiedzialny za część wyposażenia kościoła w Ponikwi.

Bibliografia