Św. Rodzina

Dzieje zabytku

Z kroniki parafialnej wynika, że ołtarz, w którym znajduje się obraz, został ukończony tuż po 1773 roku. W latach 2004-2005 odnowiono go w pracowni konserwatorskiej Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie pod nadzorem Danuty Prządy

Opis

Obraz w kształcie czworoliścia z przedstawieniem Świętej Rodziny. Na środku sceny mały Jezus, widoczny w całej postaci, siedzi na poduszce umieszczonej na postumencie. Patrzy przed siebie, lewą ręką obejmuje św. Józefa, prawą bawi się jego brodą. Jest nagi, między nogami przechodzi mu jedynie biała tkanina. Ma podłużną twarz z wysokim czołem, szeroko rozstawionymi oczami, małym nosem i ustami. Jego jasne włosy kręcą się w loki; wokół głowy nimb. Święty Józef widoczny do pasa, stoi za postumentem. Patrzy na Dzieciątko, prawą ręką przytrzymuje jego plecy, w lewej, uniesionej trzyma kwiat lilii. Jest ubrany w białą, rozciętą pod szyją suknię i żółty płaszcz. Stojąca z lewej strony kompozycji Maria, również widoczna do pasa, spogląda na plecy Dzieciątka. W prawej, uniesionej ręce trzyma kwiat goździka. Ma owalną, młodą twarz, z wysokim czołem, drobnym nosem i ustami. Jest ubrana w czerwoną suknię i niebieski płaszcz. Ma misternie upięte włosy przewiązane czerwoną wstążką, spod niej w lewą stronę rozwiewa się biały welon. Wszystkie tkaniny gną się grubymi fałdami, tło jest jednolicie ciemnobrązowe.

Zarys problematyki artystycznej

Ukazany na płótnie temat Świętej Rodziny wyodrębnił się z wcześniejszych pokrewnych przedstawień, takich jak Narodzenie Chrystusa czy Ucieczka do Egiptu. Sposób ujęcia sceny tak, jak na jurgowskim obrazie, na którym ukazano jedynie trzy osoby święte w zbliżeniu, a mały Jezus, siedząc na poduszce, jest prezentowany przez towarzyszących mu rodziców, został rozpropagowany w XVIII wieku przez grafiki dewocyjne, a później również przez oleodruki. Interesującym szczegółem jest trzymany przez Marię w palcach goździk – symbol miłości oraz przyszłej męki Chrystusa. Obraz nie jest sygnowany, jednak można go przypisać działającemu w Kieżmarku Imrichowi Jagušičowi po cechach stylowych. Wszystkie jego dzieła odznaczają się intensywną i kontrastową kolorystyką oraz charakterystycznym sposobem ujęcia twarzy. Jagušič malował wszystkim postaciom grube, półprzymknięte powieki poniżej wyraźnie zaznaczonych łuków brwiowych. Działał w latach sześćdziesiątych i osiemdziesiątych XVIII wieku. Do jego prac można zaliczyć obrazy w ołtarzach bocznych w kościołach w Spiskiej Sobocie i Wyżnych Rużbachach oraz ołtarzach głównych w kościołach w Wierzbowie i Starej Lubowni. Imrich Jagušič i Johann Feeg kilkakrotnie współpracowali ze sobą. Prócz omawianego Jurgowa, razem sporządzali nastawy ołtarzowe w kościołach Pijarów w Kieżmarku, parafialnym w Popradzie Wielkiej oraz w Wierzbowie.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ołtarz w latach 2004-2005 został odnowiony w pracowni konserwatorskiej Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie pod nadzorem Danuty Prządy.

Streszczenie

Obraz przedstawiający Świętą Rodzinę został namalowany między 1770 a 1774 rokiem przez działającego w Spiskiej Sobocie malarza Imricha Jagušiča. Grupa została ukazana w silnym zbliżeniu, w chwili kiedy rodzice prezentują Dzieciątko.

Bibliografia