Matka Boska Różańcowa

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
tatrzański
Gmina
Bukowina Tatrzańska
Miejscowość
Jurgów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Białka Tatrzańska
Parafia
Św. Sebastiana
Tagi
Matka Boska Różańcowa rzeźba
Miejsce przechowywania
ołtarz główny, nisza
Identyfikator
DZIELO/14271
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
XVIII/XIX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 140 cm
Wymiary szczegółowe
Wysokość figury – 129 cm
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Wszystkie prawa zastrzeżone

Dzieje zabytku

W 1869 i 1938 roku rzeźba została odzłocona wraz z ołtarzem. Ponownie odnowiono ją w 2009 roku.

Opis

Rzeźba pełna, Madonna ukazana w całej postaci, zwrócona frontalnie, stojąca na chmurach, z księżycem pod prawą stopą, dłońmi złożonymi do modlitwy i głową lekko uniesioną do góry. Ma wydłużoną twarz o pełnych policzkach, oczy niewielkie, zwrócone ku górze, prosty nos, usta małe i pełne. Długie, gęste, falowane włosy opadają jej na plecy. Na głowie korona otwarta, wokół niej nimb złożony z 12 gwiazd. Jest ubrana w długą suknię spodnią o wąskich rękawach i krótszą wierzchnią o szerokich rękawach, obficie drapowaną w drobne fałdy, brzegi stroju rozwiane. Na piersi ma zawieszony różaniec, którego koniec sięga wysokości kolan. Postać okrywa płaszcz zapięty pod szyją i opadający na ramiona i plecy, z odwiniętym brzegiem. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty i atrybuty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

W polu centralnym ołtarza głównego znajduje się figura Matki Boskiej Różańcowej, która została oparta na typie Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej. Czerpanie z dawnych rozwiązań ikonograficznych i wykorzystanie ich do nowych tematów było i wciąż jest bardzo częstym zjawiskiem w sztuce europejskiej. O powielaniu tego zabiegu można mówić w przypadku przedstawienia Niepokalanej, opartego na typie Madonny Apokaliptycznej, które silnie oddziaływało na formującą się ikonografię Matki Boskiej Różańcowej. Z wykształconego w XVI wieku przedstawienia Niepokalanej zaczerpnięto gest złożonych do modlitwy rąk. Na wykształcenie pierwowzoru wpływ miała niewątpliwie działalność hiszpańskich malarzy Estebana Murilla i Francisca Pacheca oraz włoskiego arcybiskupa, św. Karola Boromeusza, którzy postulowali, by Madonnę malować jako młodą dziewczynę, o pięknej twarzy, z rozpuszczonymi włosami, ubraną w płaszcz i „obleczoną blaskiem”. Księżyc pod stopami oznaczał czystość Marii, korona na głowie stała się atrybutem Królowej Różańca Świętego oraz 12 apostołów, a gest złożonych dłoni podkreślał nadrzędną rolę modlitwy, w tym przypadku szczególnie różańcowej.
Być może ten sam rzeźbiarz wykonał figurę św. Sebastiana z ołtarza głównego oraz tzw. „Diabła jurgowskiego”.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

W 1869 i 1938 roku rzeźba została odzłocona wraz z ołtarzem. Ponownie odnowiono ją w 2009 roku.

Streszczenie

Figura Matki Boskiej Różańcowej, która znajduje się w niszy ołtarza głównego powstała w końcu XVIII lub na początku XIX wieku. Opiera się na typie Matki Boskiej Niepokalanej, ukazując Marię stojącą na półksiężycu, z 12 gwiazdami wokół głowy i złożonymi do modlitwy rękami.

Bibliografia

Trajdos Tadeusz, "Z dziejów wsi i parafii Zamagórza Spiskiego", Nowy Targ 2011
Cisowski Bartłomiej, Duda Marta, "Szlak architektury drewnianej. Małopolska", Kraków 2005
Michniewski Artur, Michniewska Magdalena, Duda Marta, Wypych Sebastian, "Kościoły drewniane Karpat. Polska i Słowacja", Pruszków 2006
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987
Muzyk Zbigniew, "Drewniane kościoły od Tatr po Gorce", Nowy Sącz 2003
Plucińska Sylwia, "Zmiany w jurgowskim kościele" , „Prace Pienińskie” , s. 441-445
Moisan-Jablonski Christine, "Matka Boska Różańcowa" , [w:] "Maryja. Orędowniczka wiernych" , Warszawa 1987 , s. 44-94

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Matka Boska Różańcowa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-rozancowa-22

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności