Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
tatrzański
Gmina
Bukowina Tatrzańska
Miejscowość
Jurgów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Białka Tatrzańska
Parafia
Św. Sebastiana
Tagi
ambona aniołek Chrystus Dobry Pasterz
Miejsce przechowywania
nawa główna
Identyfikator
DZIELO/14155
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
koniec XVIII lub początek XIX wieku
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie i rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – około 3 m
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane. W 1963 roku ambona była opisywana jako brązowa, w 2010 roku została odnowiona przez Danutę Prządę w pracowni Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie.

Opis

Ambona wisząca, przyścienna złożona z kosza, zaplecka oraz baldachimu. Kosz siedmioboczny, o lekko wybrzuszonej dolnej części, zakończony od góry wydatnym gzymsem. W polach plakiety utworzone z liści, górą fryz z plakietami z rozwijających się liści akantu. Ambona zamknięta od dołu ostrosłupowo, z szyszką. Zaplecek w kształcie stojącego prostokąta ujętego uszakami utworzonymi z liści akantu, z drzwiami dekorowanymi płyciną zamkniętą od góry łukiem nadwieszonym. W płycinie wizerunek Chrystusa Dobrego Pasterza. Baldachim powtarza kształt kosza, składa się z fryzu i gzymsu. W podniebiu ma wizerunek gołębicy Ducha Świętego na tle glorii promienistej, a na trzech ściankach fryzu uskrzydlone główki anielskie, zaś w zwieńczeniu rzeźbę anioła grającego na trąbce i trzymającego hierogram „IHS” . Struktura malowana na zielono; detale i ornamenty złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona, dawniej miejsce czytania tekstów liturgicznych i głoszenia kazań, choć jest we współczesnej liturgii już praktycznie nieużywana, pozostaje częścią wystroju większości kościołów. Miejsce, w którym ją lokowano – przy pierwszym lub środkowym filarze nawy głównej, ustaliło się w późnym średniowieczu. Typ ambony zawieszonej na ścianie lub filarze, z wejściem po schodkach wykształcił się w XVI wieku.
Ambona jurgowskiego kościoła nawiązuje do form barokowych zwłaszcza rozszerzającym się koszem i wieńczącą ją figurą aniołka. Jej najważniejszym elementem jest wizerunek Chrystusa Dobrego Pasterza ukazanego w typowym ujęciu ikonograficznym jako młody mężczyzna z barankiem na ramionach.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Ambona w 2010 roku została odnowiona przez Danutę Prządę w pracowni Muzeum Archidiecezjalnego w Krakowie.

Streszczenie

Wykonana w końcu XVIII lub na początku XIX wieku ambona jurgowskiego kościoła nawiązuje do form barokowych. Jej najciekawszym elementem jest wieńczący baldachim aniołek grający na trąbce.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011
Cisowski Bartłomiej, Duda Marta, "Szlak architektury drewnianej. Małopolska", Kraków 2005
Skorupa Andrzej, "Zabytkowe kościoły polskiego Spisza", Kraków 2001
Janicka-Krzywda Urszula, "Zabytkowe kościoły Orawy, Spisza, Podhala, Gorców i Pienin", Kraków 1987
"„Prace Pienińskie”",

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-18

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności