Matka Boska Niepokalanie Poczęta

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
tatrzański
Gmina
Bukowina Tatrzańska
Miejscowość
Jurgów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Białka Tatrzańska
Parafia
Św. Sebastiana
Tagi
aniołek feretron Matka Boska Niepokalanie Poczęta
Miejsce przechowywania
kaplica boczna
Identyfikator
DZIELO/14169
Kategoria
feretron
Ilość
1
Czas powstania
XX wiek
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, polichromia, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
wysokość – około 1,5 m
Autor noty katalogowej
Agata Felczyńska
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Dzieje zabytku nie są znane.

Opis

Feretron złożony z kompozycji rzeźbiarskiej ustawionej na prostopadłościennej podstawie z otworami na drążki. Na środku całopostaciowa figura Marii ustawionej frontalnie, ze złożonymi rękami. Maria patrzy przed siebie, ma małe, niebieskie oczy, szeroki nos i drobne usta. Ciemnobrązowe, kręcone włosy spływają jej na plecy. Jest ubrana w długą, złotą suknię przewiązaną w pasie i dekorowaną pasami srebrnej koronki na rękawach i powyżej dolnej krawędzi. Na głowie ma koronę zamkniętą zwieńczoną krzyżykiem na kuli. Maria stoi na niebieskiej półkuli, na tle glorii promienistej utworzonej z wiązek złotych, prostych promieni ułożonych naprzemiennie z pojedynczymi, srebrnymi, na końcach których umieszczono sześcioramienne gwiazdki. Postać jest flankowana przez dwie srebrne kolumny jońskie, na których ustawiono postumenty dla zwróconych do siebie aniołów trzymających nad głową Marii jej monogram w otoczeniu obłoków i glorii promienistej. Anioły kierują wzrok na Marię, stoją na srebrnych obłokach, mają złote skrzydła i złote szarfy owinięte wokół bioder.
Polichromia w partiach ciała naturalistyczna, podstawa granatowa z czerwonym profilem.

Zarys problematyki artystycznej

Feretron (łac. feretrum) służył w starożytności do obnoszenia posągów bóstw podczas procesji triumfalnych; podobną funkcję pełni obecnie w kościele katolickim podczas uroczystych procesji. Jest to przenośny, obustronny obraz lub rzeźba na podstawie, w którą wsuwa się drążki, rodzaj przenośnego ołtarzyka.
Będący głównym przedstawieniem feretronu, wizerunek nawiązuje do schematu Niewiasty Apokaliptycznej. Ukazuje stojącą postać Matki Boskiej, której wyobrażenie czerpie z wizji św. Jana z czwartej części Apokalipsy, w której mowa jest o „Niewieście obleczonej w słońce”. Słońce w tym ujęciu było interpretowane jako Jezus. Otaczających ją 12 gwiazd symbolizowało początkowo znaki zodiaku, a później 12 apostołów. Z czasem zaczęto w Madonnie Apokaliptycznej widzieć Immaculatę – Matkę Boską Niepokalanie Poczętą, otoczoną nimbem słonecznym.
Rzeźba w feretronie wykazuje cechy sztuki ludowej. Przedstawienie jest symetryczne i zamyka się w prostokącie. Marię ukazano frontalnie, anioły z profilu. Ich sylwetki są sztywne, schematyczne, twarze nie noszą cech indywidualnych. Szaty drobnymi fałdami spływają sztywno do ziemi.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Feretron z rzeźbiarskim przedstawieniem Matki Boskiej Niepokalanej został wykonany w XX wieku. Nosi cechy sztuki ludowej – pozy postaci są sztywne, sposób ukazywania szat uproszczony, a twarze nie noszą cech indywidualnych.

Bibliografia

"Słownik terminologiczny sztuk pięknych", Warszawa 2011
Biernacka Małgorzata, Dziubecki Tomasz, Graczyk Hanna, Pasierb Janusz Stanisław, "Maryja Matka Chrystusa", Warszawa 1987
Plucińska Sylwia, "Zmiany w jurgowskim kościele" , „Prace Pienińskie” , s. 441-445

Jak cytować?

Agata Felczyńska, "Matka Boska Niepokalanie Poczęta", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/matka-boska-niepokalanie-poczeta-16

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności