Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Niedzica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/04481
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
1770 rok
Technika i materiał
drewno; techniki stolarskie, rzeźbienie, polichromowanie, laserowanie, marmoryzowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Ambona sprawiona do kościoła w czasie modernizacji wnętrza w trzeciej ćwierci XVIII wieku.

Opis

Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od tyłu dwubiegowymi schodami z podestem. Kosz na rzucie owalu o wklęsłych ściankach bocznych i wypukłej frontowej, na wypukłym cokole zdobionym od frontu płaskorzeźbionym motywem rocaille’u. U spodu kosza pięć kabłąków dekorowanych u góry palmetami i fragmentami rocaille’ów, zakończonych zwisem w formie winnego grona. Ścianki kosza opięte wklęsłym pilastrami; od frontu z figurami św. Jana i św. Mateusza siedzących na obłokach, trzymających otwarte księgi z napisem: OVI EX DEO EST VERBA DEI AUDIT / PROPTEREA VOS NON AUDITIS, QVIA EX DEO NON ESTIS. Joanne 8,47; oraz: ERAT ENIM / DOCENS EOS / SICUT PO=/TESTATEM /HABENS / ET NON / SICUT / SCRIBAE / EORUM / ET PHARI=/SAEI. Mat 7,18; na tle pozostałych pilastrów symbole ewangelistów: orzeł trzymający w ‘szponach kałamarz oraz głowa wołu. Ścianki w polach dekorowane rocaille’ami, frontowa z różanymi gałązkami. Kosz zwieńczony profilowanym gzymsem, występującym nad pilastrami. Na zaplecku obraz Szymona Kawalskiego Rozesłanie Apostołów, w kształcie leżącego prostokąta, w profilowanej, złoconej ramie, ujęty uszami utworzonymi z motywów rocaille’ów. Baldachim powtarza rzut kosza, wsparty na belkowaniu dekorowanym palmetami i rocaille’ami w partii fryzu, z podwieszonym lambrekinem. Powyżej ażurowa konstrukcja z wolut dekorowanych rocaille’ami, zbliżona do korony, otaczająca półpostać Chrystusa trzymającego jabłko królewskie i laskę pasterską. U spodu baldachimu podwieszona Gołębica Ducha Świętego w glorii. Struktura marmoryzowana laserunkowo, profile srebrzone, ornamenty złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Rokokowa ambona z warsztatu Johannesa Feega z Kiežmarku

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ambona drewniana, polichromowana i złocona, zawieszona na północnej ścianie nawy. Kosz i baldachim i kosz na rzucie owalu o wklęsło-wypukłym obrysie, zdobione pilastrami, palmetami i rocaille’ami. Kosz z rzeźbami ewangelistów św. Jana I Mateusza oraz ich symbolami. W zwieńczeniu rzeźbione przedstawienie Chrystusa w półpostaci. W zaplecku obraz Szymona Kawalskiego Rozesłanie Apostołów. Rokokowa ambona wykonana w warsztacie Johannesa Feega z Kiežmarku, około 1770 roku, w czasie modernizacji wyposażenia kościoła; tworzy kompozycyjną i konstrukcyjną całość z ołtarzami bocznymi i belką tęczową.

Bibliografia

Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian , "Sztuka Ziemi Krakowskiej", Kraków 1982

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-91

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności