Droga krzyżowa

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
oświęcimski
Gmina
Zator
Miejscowość
Palczowice
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Zator
Parafia
Św. Jakuba
Miejsce przechowywania
nawa główna
Identyfikator
DZIELO/05204
Kategoria
obraz
Ilość
14
Czas powstania
XIX wiek
Technika i materiał
olej na płótnie (?); drewno, rzeźbione
Wymiary podstawowe
szerokość – 150 cm
wysokość – 70 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Chełmecka
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Opis

Podobrazia cyklu obrazów stacji drogi krzyżowej mają kształt stojących prostokątów. Charakteryzują je wielopostaciowe, zdynamizowane, wielofiguralne kompozycje najczęściej osadzone na tle pejzażu lub architektury. Malowidła cechuje stosunkowo plastyczny modelunek postaci – fizjonomii, muskulatury, draperii. Kolorystyka obrazów jest żywa, nasycona i jednocześnie wyważona, o szerokiej gamie barw. Obrazy ujmują drewniane, profilowane, polichromowane w odcieniu brązu i czerni ramy z wklęsło-wypukłym w formie podwieszeniem i zwieńczeniem z motywem krzyża o trójlistnie zakończonych ramionach. W górnej partii ram znajdują się numery stacji, a w dolnej ich nazwy w formie napisów wykonanych czarną farbą.

Zarys problematyki artystycznej

Nabożeństwo drogi krzyżowej stanowi zespół rozważań nad ostatnimi chwilami życia Jezusa od momentu skazania na śmierć, poprzez przejście z krzyżem ulicami Jerozolimy na miejsce stracenia, po złożenie jego ciała do grobu. Wraz ze wzmożonym w średniowieczu ruchem pielgrzymkowym kult, jakimi na terenie Jerozolimy otaczano miejsca ostatniej ziemskiej wędrówki Jezusa, stopniowo przenosił się na tereny zachodniej Europy. Tam kształtował się pod wpływem przybierającej różne formy pobożności pasyjnej i wiążącym się z nią pragnieniem współczucia umęczonemu Chrystusowi oraz uczestnictwa w jego cierpieniach. Wraz z potrzebą stworzenia odpowiedniego nabożeństwa pojawiała się konieczność wydzielenia służących dewocji miejsc w obrębie kościołów lub w ich najbliższym otoczeniu (np. korytarze klasztorne, dziedzińce przykościelne), a także powstawania tzw. kalwarii (najstarsza w Polsce Kalwaria Zebrzydowska, 1609-1617). Początkowo liczba stacji drogi krzyżowej wahała się od kilku do kilkunastu. Ostateczny układ 14 stacji ukształtował się z końcem XVIII wieku. Nabożeństwo to, początkowo praktykowane głównie w zgromadzeniach zakonnych, stopniowo wprowadzano w parafiach, gdzie szerzyło się od lat siedemdziesiątych XIX wieku. Cykle plastyczne w układzie 14 scen upowszechniły się w XVIII wieku, m.in. dzięki twórczości Giovanniego Battisty Tiepola (kościół Frari w Wenecji, 1745) a na terenie Polski Szymona Czechowicza (kaplica zamkowa w Podhorcach, 1763). Na przestrzeni XIX wieku stacje drogi krzyżowej wykonywane na potrzeby kościołów parafialnych w różnorodnych technikach (od malarstwa olejnego, przez litografie, odlewy gipsowe, płaskorzeźby po oleodruki) cechowały przede wszystkim wielopostaciowe sceny o charakterze narracyjnym.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Stan zachowania dobry.

Streszczenie

Znajdujące się na ścianach wnętrza kościoła parafialnego w Palczowicach stacje drogi krzyżowej powstały najprawdopodobniej w XIX wieku.

Jak cytować?

Paulina Chełmecka, "Droga krzyżowa", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/droga-krzyzowa-2

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności