Św. Piotr

Opis

Rzeźba pełna, przedstawiająca św. Piotra. Święty ustawiony frontalnie z głową skierowaną w górę, przechyloną delikatnie w lewą stronę. W prawej, wyciągniętej przed siebie dłoni trzyma dwa złote klucze, a lewą unosi w geście oratorskim. Twarz szeroka, o delikatnie rzeźbionych rysach, oczach skierowanych ku górze; okolona krótką brodą. Włosy średniej długości, brązowe, delikatnie falowane, zasłaniające uszy. Ubrany jest w niebieską suknię, sięgającą do kostek ze złotą lamówką u szyi, przewiązaną w talii szerokim, złotym pasem. Przez lewe ramię i biodro przerzucony jest diagonalnie beżowy płaszcz. Spod tuniki widoczne są na stopach złote sandały.
Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, detale złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Figura św. Piotra przedstawia cechy formalne dziewiętnastowiecznej rzeźby. Dzieło wykonał prawdopodobnie Andrzej Czesacz w 1840 roku. Artysta żył na przełomie XVIII i XIX wieku, był stolarzem i rzeźbiarzem, pochodził z Waksmundu. Jest autorem ołtarzy bocznych i ambony w Czarnym Dunajcu, ołtarza głównego w kościele w Osielcu oraz tabernakulum w kościele św. Jana Chrzciciela w Olszówce. Jego dzieła znajdują się również w Klikuszowej i Nowym Targu. Prace artysty zostały wysoko ocenione przez Józefa Łepkowskiego i Józefa Jerzmanowskiego: „wielkie tym utworom zalety przyznać należy”. Biografia artysty jest jednak jak dotąd mało znana. Święty Piotr został ukazany w tradycyjnym ujęciu z dwoma kluczami – symbolizującymi władzę namiestnika Chrystusa, a także w oratorskim geście lewej dłoni, nawiązującym do jego udziału w misji apostolskiej. We wcześniejszych epokach św. Piotr był zwykle ukazywany w rzeźbie jako łysy lub mający tylko kępkę włosów na głowie starszy mężczyzna. Tutaj widać powolne odejście od tradycyjnego ujęcia tematu. Liczba atrybutów przypisywanych św. Piotrowi w ikonografii chrześcijańskiej jest nieliczna. Niektóre charakteryzują go jako apostoła, inne jako papieża. Najwcześniejszym i najbardziej rozpowszechnionym atrybutem są klucze, które po raz pierwszy w ikonografii świętego pojawiły się w połowie V wieku, a następnie stały się wręcz jego znakiem rozpoznawczym. Zwykle świętego przedstawiano z dwoma kluczami złotym i srebrnym (sporadycznie tylko z jednym). Klucze symbolizują jego władzę w sprawach życia wiecznego i doczesnego, moc rozwiązywania i wiązania wszystkiego, zgodnie ze słowami, jakie wypowiedział Jezus do św. Piotra: „I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16, 19).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry, po konserwacji.

Streszczenie

Rzeźba św. Piotra została wykonana prawdopodobnie przez Andrzeja Czesacza i umieszczona w ołtarzu głównym w 1840 roku. Świętego Piotra ukazano w tradycyjnym ujęciu z dwoma kluczami – symbolizującymi władzę namiestnika Chrystusa, a także w oratorskim geście lewej dłoni, nawiązującym do jego udziału w misji apostolskiej.

Bibliografia