Ołtarz boczny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
krakowski
Gmina
Wielka Wieś
Miejscowość
Giebułtów
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Bolechowice
Parafia
Parafia Św. Idziego
Kościół
Św. Idziego
Tagi
ołtarz boczny rzeźba XIX Wincenty Mędrek
Miejsce przechowywania
kaplica boczna
Identyfikator
DZIELO/01404
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
druga połowa XIX wieku, przed 1882 rokiem
Fundator
Wincenty Mędrek, Kunegunda Mędrek Rožchowa z Siwków
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Wymiary podstawowe
szerokość – 2,30 m
wysokość – 4,30 m
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ksiądz Wojciech Strzelichowski opisując historię kościoła w Giebułtowie, w kronice parafialnej pod datą 1882 zapisał: „W kaplicy bocznej sklepionej, która obecnie służy za zakrystię, gdyż właściwa jest zburzona od lat kilkadziesiąt jest obraz S(więtej) Anny lichego pędzla, ten ołtarz wraz z ołtarzem S(więtego) Izydora Oracza, fundował uczciwy Wincenty Mędrek włościanin z Trojnowic wraz ze swoją małżonką Kunegundą 1o voto Rožchową z Siwków [...]”. Ołtarz został zatem postawiony przed 1882 rokiem.

Opis

Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny, ze zwieńczeniem. Ołtarz drewniany, prostopadłościenny. Antepedium w kształcie leżącego prostokąta, ujęte profilowaną ramą, w polu płaskorzeźbiony grecki krzyżyk, a w narożach stylizowane wici akantu. W część cokołową wbudowane tabernakulum, z drzwiczkami ozdobionymi płaskorzeźbionym kielichem z hostią. Nastawa ustawiona na wysokim cokole, ujęta kolumnami o gładkich, posrebrzanych trzonach, z głowicami kompozytowymi, które podtrzymują silnie wysunięte do przodu wyłamane belkowanie ze wspólnym, bogato profilowanym, wysuniętym do przodu gzymsem. Na osi kolumn ponad gzymsem wolutowe przyczółki, na których siedzą uskrzydlone putta. W polu środkowym obraz w kształcie stojącego prostokąta, zamknięty łukiem nadwieszonym, ujęty w profilowaną ramę z przedstawieniem św. Anny Samotrzeć. Z przodu na tle kolumn ustawione dwie wolnostojące figury aniołów o złoconych skrzydłach i szatach. Po zewnętrznych stronach kolumn, na konsolach usadowione figury św. Józefa (po lewej) oraz św. Joachima (po prawej). Kondygnacja ujęta uszami ze stylizowanego ornamentu akantowego.
Zwieńczenie flankowane półkolumnami o kompozytowych kapitelach podtrzymujących profilowany gzyms przybierający kształt dwóch stykających się wolut, zwieńczony muszlą palmetową i krzyżem. W polu zwieńczenia ażurowy prześwit w kształcie prostokąta o uskokowo i ćwierćkoliście ściętych narożach, wypełniony okiem Opatrzności na tle promienistej glorii. Struktura polichromowana w kolorze jasnego beżu, ornamentyka oraz detale złocone i srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz neobarokowy, wykonany przez nieznanego artystę około 1882 roku z fundacji Wincentego Mędrka (zm. 1887) i jego żony Kunegundy. Struktura opiera się na wzorach wykształconych w sztuce nowożytnej. Nastawa jest posadowiona na wysokim cokole, z polem głównym flankowanym podporami, z obrazem w pierwszej kondygnacji oraz glorią promienistą w zwieńczeniu. Wolnostojące figury aniołów powstały również w XIX wieku, jednak mogą pochodzić z innego kompletu ołtarzowego.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ołtarz neobarokowy, wykonany przez nieznanego artystę około 1882 roku. Struktura opiera się na wzorach wykształconych w sztuce nowożytnej. Nastawa jest posadowiona na wysokim cokole, z polem głównym flankowanym podporami, z obrazem w pierwszej kondygnacji oraz glorią promienistą w zwieńczeniu. Wolnostojące figury aniołów powstały również w XIX wieku, jednak mogą pochodzić z innego kompletu ołtarzowego. Stylizowana ornamentyka giebułtowskiego ołtarza również nawiązuje do form barokowych poprzez naśladownictwo stosowanych wówczas motywów akantowych.

Jak cytować?

Maria Działo, "Ołtarz boczny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-boczny-49

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności