Ołtarz główny

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
suski
Gmina
Jordanów
Miejscowość
Osielec
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Św. Apostołów Filipa i Jakuba
Tagi
Matka Boska Różańcowa ołtarz główny św. Paweł św. Piotr
Miejsce przechowywania
prezbiterium
Identyfikator
DZIELO/05046
Kategoria
ołtarz
Ilość
1
Czas powstania
1840 rok
Miejsce (państwo, miasto, region geograficzny)
Waksmund
Technika i materiał
drewno, techniki stolarskie, snycerskie i rzeźbiarskie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Maria Działo
Domena Publiczna

Dzieje zabytku

Ołtarz główny w kościele w Osielcu wzniesiono wkrótce po wybudowaniu świątyni w 1840 roku.

Opis

Nastawa architektoniczna, trójosiowa, jednokondygnacyjna ze zwieńczeniem, na podwójnym cokole zakończonym gzymsem. Ołtarz i mensa w marmurowej okładzinie, ustawione na czterostopniowym podwyższeniu na planie prostokąta o ściętych narożach. Tabernakulum w kształcie prostopadłościennej skrzynki, ujęte czterema kolumnami w narożach. Drzwiczki dwuskrzydłowe z aplikowanymi kielichem z hostią w glorii w otoczeniu kłosów zbóż i winnego grona. Tron wystawienia w formie półkolistej glorietty oraz półkopuły, zwieńczonej kulą z krzyżem.Osie wydzielone są dwiema parami kolumn korynckich, dźwigających pełne belkowanie wyłamane w ich partii oraz przerwany przyczółek z klęczącą parą aniołów. W polu osi bocznych pilastry; na ich tle wsporniki z figurami św. Piotra po lewej i św. Pawła po prawej. W polu środkowym rama w formie stojącego prostokąta, we wnęce płaskorzeźbione przedstawienie Matki Boskiej Różańcowej. Zwieńczenie w kształcie promienistej glorii o naprzemiennych falistych i prostych wiązkach promieni z rzeźbioną półpostacią Boga Ojca pośród obłoków. Cokoły dekorowane płycinami w formie stojącego prostokąta z uszakami. Rama obrazu profilowana, zdobiona kimationem; na wewnętrznych ściankach wnęki bujny akant. U spodu obrazu dwie wiązki akantu. Wsporniki dla figur utworzone są z palmet akantu oraz tralek. Architraw dekorowany jajownikiem oraz pasem perełkowania; fryz zdobiony stylizowanym akantem, nad polem środkowym ornament roślinny, na osiach kolumn rozety. Gzyms belkowania i przyczółka dekorowany kimationem, kostkowaniem i perełkowaniem.
Nastawa polichromowana na kolor jasnozielony z ciemnozielonymi detalami; kolumny, ornamentyka oraz detale architektoniczne złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Ołtarz główny w kościele w Osielcu wykonał Andrzej Czesacz w 1840 roku. Struktura opiera się na wzorach wykształconych w sztuce nowożytnej. Nastawa jest posadowiona na wysokim cokole, z polem głównym flankowanym podporami, z glorią promienistą w zwieńczeniu. Andrzej Czesacz (Czesarz) żył na przełomie XVIII i XIX wieku, był stolarzem i rzeźbiarzem, pochodził z Waksmundu. Jest autorem ołtarzy bocznych i ambony w Czarnym Dunajcu, ołtarza głównego w kościele w Osielcu oraz tabernakulum w kościele św. Jana Chrzciciela w Olszówce. Jego dzieła znajdują się również w Klikuszowej i Nowym Targu. Prace artysty zostały wysoko ocenione przez Józefa Łepkowskiego i Józefa Jerzmanowskiego: „wielkie tym utworom zalety przyznać należy”. Biografia artysty jest jednak jak dotąd mało znana.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Bardzo dobry, po konserwacji.

Streszczenie

Ołtarz główny w kościele w Osielcu wykonał Andrzej Czesacz z Waksmundu w 1840 roku. Struktura opiera się na wzorach wykształconych w sztuce nowożytnej. Nastawa jest posadowiona na wysokim cokole, z polem głównym flankowanym podporami, z glorią promienistą w zwieńczeniu. W polu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Różańcowej, a po bokach figury św. Piotra i św. Pawła.

Bibliografia

Kociołek Janusz, "Najcenniejsze zabytki architektury powiatu suskiego", Sucha Beskidzka 2001
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Łepkowski Józef, Jerzmanowski Józef, "Ułamek z podróży archeologicznej po Galicyi odbytej w r. 1849. Okolica podkarpacka: obwód sądecki", Warszawa 1850
Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian , "Sztuka Ziemi Krakowskiej", Kraków 1982

Jak cytować?

Maria Działo, "Ołtarz główny", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/oltarz-glowny-127

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności