Św. Katarzyna Aleksandryjska

Dzieje zabytku

Rzeźba św. Katarzyny Aleksandryjskiej powstała wraz z ołtarzem w czasie, gdy proboszczem Sidziny był ksiądz Stanisław Sowicki, czyli między 1867, a 1888 rokiem. Pierwotnie ołtarz nosił wezwanie Serca Pana Jezusa ze względu na umieszczony w polu głównym obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa oraz wizerunek św. Marii Alacoque. Obecnie jest to ołtarz św. Józefa.

Opis

Rzeźba pełnoplastyczna ustawiona na szarym, niskim cokole o ściętych narożach. Święta Katarzyna Aleksandryjska ukazana jest frontalnie w delikatnym kontrapoście z lewą nogą ugiętą w kolanie. Prawą ręką wspiera się na dużym, złamanym kole, a w lewej dłoni złożonej na piersi trzyma palmę męczeństwa. Twarz szeroka z małymi i wąskimi ustami, długim nosem, małymi oczami ze wzrokiem skierowanym ku górze. Jej długie ciemnobrązowe włosy opadają na plecy i zasłaniają uszy. Święta ubrana jest w długą, srebrną suknię, przewiązaną w talii złotym pasem oraz zarzucony na plecy, złoty płaszcz, spięty pod szyją; na stopach ma założone czarne, pełne buty. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, strój złocony i srebrzony.

Zarys problematyki artystycznej

Rzeźby św. Katarzyny Aleksandryjskiej, św. Wawrzyńca oraz aniołków w zwieńczeniu ołtarza zostały wykonane w czasie powstania całej nastawy ołtarzowej w jednym warsztacie rzeźbiarskim. Figury pozbawione są silnej ekspresji, cechuje je statyka, ręce usytuowane są blisko ciała, a draperia szat została potraktowana powierzchniowo. Omawiana rzeźba przedstawia św. Katarzynę Aleksandryjską, patronkę filozofów chrześcijańskich oraz uniwersytetów, ponieważ za życia miała otrzymać wysokie wykształcenie. Zalicza się ją do grona Czternastu Świętych Wspomożycieli. Święta zginęła śmiercią męczeńską na początku IV wieku, gdy odmówiła wykonania rozkazu cesarza Maksencjusza – złożenia ofiar pogańskim bogom. W rzeźbie ołtarza bocznego została ukazana z kołem u stóp, które nawiązuje do jej męczeńskiej śmierci. W trakcie tortury miażdżenia kołem sprawiła modlitwą, że rozpadło się ono w rękach oprawców. Ostatecznie została ścięta mieczem. Oba atrybuty są często wykorzystywane w ikonografii świętej.

Streszczenie

Rzeźba św. Katarzyny Aleksandryjskiej umieszczona jest po lewej stronie ołtarza bocznego, południowego. Została wykonana wraz z całą nastawą ołtarzową między 1867 a 1888 rokiem. Przedstawia patronkę filozofów chrześcijańskich oraz uniwersytetów, która zginęła śmiercią męczeńską na początku IV wieku, gdy odmówiła wykonania rozkazu cesarza Maksencjusza – złożenia ofiar pogańskim bogom.

Bibliografia