Św. Jan Kanty

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
wielicki
Gmina
Wieliczka
Miejscowość
Wieliczka
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Wieliczka
Parafia
Św. Sebastiana
Tagi
rzeźba późnobarokowa rzeźba XVIII wieku
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/09062
Kategoria
rzeźba
Ilość
1
Czas powstania
lata pięćdziesiąte XVIII wiek (przed 1759 rokiem)
Technika i materiał
drewno, techniki rzeźbiarskie, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 103 cm
Autor noty katalogowej
Paulina Kluz
Uznanie autorstwa 4.0

Dzieje zabytku

Figury św. Jana Kantego i św. Jana Nepomucena zostały wykonane razem z całym ołtarzem głównym w latach pięćdziesiątych XVIII wieku (przed 1759), najprawdopodobniej w warsztacie Korneckich. Prawdopodobnie były odmalowywane i odnawiane razem z ołtarzem w latach 1849 i 1903. W 1997 roku przeszły gruntowną konserwację.

Opis

Rzeźba jest ścięta i wydrążona z tyłu, ustawiona na nieregularnej podstawie. Figura zwrócona jest frontalnie, w kontrapoście, z lekko pochylonymi głową i torsem, skierowanymi w lewo. Święty prawą ręką trzyma księgę opartą o jego biodro, lewą dłoń kładzie na piersi. Twarz ma wychudzoną, z podkreślonymi kośćmi policzkowymi, migdałowatymi, głęboko osadzonymi oczami, wąskim, małym nosem o ostrym profilu oraz wąskimi, otwartymi ustami, okoloną krótką, gęstą brodą, silnie wysuniętą do przodu oraz kręconymi włosami po bokach i z tyłu głowy. Święty ubrany jest w długą silnie fałdowaną tunikę oraz togę rektorską o szerokich rękawach, rozchyloną z przodu postaci z zygzakowato układającą się fałdą na jego prawej nodze. Figura w całości pozłocona.

Zarys problematyki artystycznej

Wykonanie ołtarza głównego wraz z jego dekoracją figuralną przez warsztat Korneckich po raz pierwszy zaproponował Andrzej Gaczoł, zaś z jego atrybucją zgodziła się później Beata Stec w opracowaniu historyczno-artystycznym w dokumentacji konserwatorskiej obiektu. Bardzo charakterystyczny sposób kształtowania rysów twarzy omawianej figury, rzeźbienia włosów, jak również modelunek szat bliski jest repertuarowi formalnemu stosowanemu w warsztacie Korneckich. Typ twarzy św. Jana Kantego odpowiada postaciom św. Piotra, wykonanym kilkakrotnie w tym warsztacie, jak chociażby w bazylice św. Mikołaja w Bochni, potwierdzonym archiwalnie dziele Korneckich. Zbliżony względem omawianej rzeźby układ ciała z jedną ręką złożoną na piersi, drugą przytrzymującą atrybut również pojawiał się w dziełach warsztatu, jak w rzeźbie św. Hieronima w Bochni, św. Jana Ewangelisty w ołtarzu głównym w Gdowie czy figur św. Kazimierza i postaci w turbanie w kościele w Dziekanowicach.
Piotr Kornecki razem ze swoim przyrodnim bratem Stanisławem założyli w Gdowie warsztat stolarsko-rzeźbiarski i malarski. Z czasem pracowali w nim również synowie tego pierwszego oraz krewniacy mieszkający w tej wsi. Rodzinny warsztat Korneckich był szczególnie prężny w trzeciej ćwierci XVIII wieku, wykonując prace w wielu kościołach na terenie południowej Małopolski. Rodzina Korneckich w późniejszych latach była szczególnie związana z Wieliczką.
Święty Jan z Kęt pochodził z rodziny mieszczańskiej, studiował na Uniwersytecie Krakowskim, na którym uzyskał stopień magistra teologii i gdzie wykładał. Uważany jest za jednego z najbardziej uczonych świętych polskich. Wyróżniał się ogromną pracowitością oraz miłosierdziem. Przedstawiany jest w todze profesorskiej, często z księgą.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Delikatne zabrudzenia figury. Odnawiana w latach 1849 i 1903. W 1997 roku została poddana konserwacji.

Streszczenie

Figury św. Jana Kantego i św. Jana Nepomucena zostały wykonane razem z całym ołtarzem głównym w latach pięćdziesiątych XVIII wieku (przed 1759), najprawdopodobniej w warsztacie Korneckich. Święty Jan z Kęt pochodził z rodziny mieszczańskiej, studiował na Uniwersytecie Krakowskim, na którym uzyskał stopień magistra teologii i gdzie wykładał. Przedstawiany jest w todze profesorskiej, często z księgą.

Bibliografia

Zaleski Wincenty, "Święci na każdy dzień", Warszawa 1989
Gaczoł Andrzej, "Zabytki sztuki w Wieliczce" , [w:] "Wieliczka. Dzieje miasta (do roku 1990)" , red.Gawęda Stanisław, Jodłowski Antoni, Piotrowicz Józef , Kraków 1990 , s. 333-363

Osoby związane z dziełem

Jak cytować?

Paulina Kluz, "Św. Jan Kanty", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/sw-jan-kanty-1

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności