Figury aniołów (kariatydy)
Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
Zdjęcie nr 2: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
Zdjęcie nr 3: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
Zdjęcie nr 4: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
Zdjęcie nr 5: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
Zdjęcie nr 6: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
Zdjęcie nr 7: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.
Zdjęcie nr 8: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.

Figury aniołów (kariatydy)

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
nowotarski
Gmina
Łapsze Niżne
Miejscowość
Niedzica
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Dekanat
Niedzica
Parafia
Św. Bartłomieja Apostoła
Miejsce przechowywania
ołtarz główny
Identyfikator
DZIELO/04491
Kategoria
rzeźba
Ilość
2
Czas powstania
1775 rok
Technika i materiał
drewno; rzeźbienie, polichromowanie, złocenie
Wymiary podstawowe
wysokość – 210 cm
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Sprawione wraz z ołtarzem głównym z inicjatywy proboszcz Michała Lorencza.

Opis

Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne, z tyłu drążone. Figury analogiczne, zwrócone antytetycznie. Anioły ukazane en face, stojące w kontrapoście, o lekko esowato wygiętych sylwetkach, na głowach podtrzymują woluty, ręce od wewnętrznej strony ołtarza, ugięte, uniesione do góry, podtrzymują woluty, zewnętrzne wyciągnięte w bok, dzierżą miecze o płomienistych ostrzach. Twarze pociągłe, o niewielkich oczach i długich prostych nosach. Włosy długie, opadające gęstymi puklami na ramiona. Anioły ubrane w białe tuniki sięgające do kolan, ze złotą lamówką, szatę spodnią sięgającą do kostek, odsłaniającą prawe nogi, obficie drapowane w grube fałdy, ekspresyjnie poruszone; łuskowy puklerz oraz przewieszony ukośnie przez prawe ramię płaszcz. Na głowach hełm, na nogach wysokie sandały. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty białe, detale i skrzydła złocone.

Zarys problematyki artystycznej

Późnobarokowe rzeźby wykazujące wpływ dzieł Olafa Engelholma, Szweda, który w latach 1694-1700 pracował w Lewoczy. Anioły-kariatydy podtrzymujące konstrukcję ołtarza, podobne do tych w Niedzicy, są motywem charakterystycznym dla warsztatu Engelholma.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Rzeźby drewniane, polichromowane i złocone, umieszczone w nastawie ołtarza głównego. Para antytetycznie upozowanych aniołów, stojących w kontrapoście, głowami podtrzymujących woluty ołtarza; w jednej ręce trzymają ognisty miecz, drugą unoszą do góry. Rzeźby z około 1750 roku, wykazująca wpływy dzieł Olafa Engelholma, Szweda, czynnego w latach 1694-1700 w Lewoczy.

Bibliografia

Szydłowski Tadeusz, "Zabytki sztuki w Polsce. Inwentarz topograficzny, cz. 3: Województwo krakowskie, t. 1, z. 1: Powiat nowotarski", Warszawa 1938
"Katalog zabytków sztuki w Polsce, t. 1: Województwo krakowskie", Warszawa 1953
Chrzanowski Tadeusz, Kornecki Marian , "Sztuka Ziemi Krakowskiej", Kraków 1982

Inne dzieła z tego miejsca

Zdjęcie nr 1: Ambona przyścienna, wisząca, z wejściem od tyłu dwubiegowymi schodami z podestem. Kosz na rzucie owalu o wklęsłych ściankach bocznych i wypukłej frontowej, na wypukłym cokole zdobionym od frontu płaskorzeźbionym motywem rocaille’u. U spodu kosza pięć kabłąków dekorowanych u góry palmetami i fragmentami rocaille’ów, zakończonych zwisem w formie winnego grona. Ścianki kosza opięte wklęsłym pilastrami; od frontu z figurami św. Jana i św. Mateusza siedzących na obłokach, trzymających otwarte księgi z napisem: OVI EX DEO EST VERBA DEI AUDIT / PROPTEREA VOS NON AUDITIS, QVIA EX DEO NON ESTIS. Joanne 8,47; oraz: ERAT ENIM / DOCENS EOS / SICUT PO=/TESTATEM /HABENS / ET NON / SICUT / SCRIBAE / EORUM / ET PHARI=/SAEI. Mat 7,18; na tle pozostałych pilastrów symbole ewangelistów: orzeł trzymający w ‘szponach kałamarz oraz głowa wołu. Ścianki w polach dekorowane rocaille’ami, frontowa z różanymi gałązkami. Kosz zwieńczony profilowanym gzymsem, występującym nad pilastrami. Na zaplecku obraz Szymona Kawalskiego Rozesłanie Apostołów, w kształcie leżącego prostokąta, w profilowanej, złoconej ramie, ujęty uszami utworzonymi z motywów rocaille’ów. Baldachim powtarza rzut kosza, wsparty na belkowaniu dekorowanym palmetami i rocaille’ami w partii fryzu, z podwieszonym lambrekinem. Powyżej ażurowa konstrukcja z wolut dekorowanych rocaille’ami, zbliżona do korony, otaczająca półpostać Chrystusa trzymającego jabłko królewskie i laskę pasterską. U spodu baldachimu podwieszona Gołębica Ducha Świętego w glorii. Struktura marmoryzowana laserunkowo, profile srebrzone, ornamenty złocone.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Belka profilowana, o formie pełnego belkowania, wygięta faliście, pośrodku wyłamana łukiem półkolistym nadwieszonym. Od frontu fryz dekorowany akantem i rozetami; od strony prezbiterium data: 1770; od spodu dekorowana rozetami. Na belce Grupa Ukrzyżowania. Rzeźby pełnoplastyczne, polichromowane. Pośrodku krzyż z figurą martwego Chrystusa. Ciało w lekkim zwisie, o szeroko rozłożonych ramionach. Kolana delikatnie ugięte, stopy przebite jednym gwoździem, założone prawa na lewą. Ciało wychudzone, smukłe, o podkreślonej muskulaturze, z zaznaczonymi śladami męki. Twarz pociągła, szczupła, oczy zamknięte; okolona zarostem. Włosy długie, opadające na ramiona. Na głowie korona cierniowa. Perizonium krótkie, ściśle opinające biodra, delikatnie drapowanie, ze zwisem tkaniny przy prawym boku. Na górnej belce krzyża titulus w formie kartusza z literami: INRI. U dołu krzyża klęcząca św. Maria Magdalena zwróconej en trois quarts w lewo, z głową skierowaną ku górze. Lewą ręką przytrzymuje stopę Chrystusa, prawa wyciągnięta przed siebie. Włosy upięte z tyłu głowy. Ubrana w bogatą suknię z gorsetem i dekoracyjnych rękawach oraz płaszcz zarzucony na ramiona. Po prawej stronie krzyża Matki Boska, ukazana frontalnie, z delikatnie pochylona głową i dłońmi złożonymi w geście modlitwy. Twarz pociągła, z uwypuklonym podbródkiem. Maria ubrana w suknię oraz płaszcz przewiązany na lewym ramieniu. Na głowie welon. Po lewej stronie krzyża św. Jan Ewangelista, ukazany en face, z głową skierowaną ku górze i dłońmi skrzyżowanymi na piersi. Twarz pociągła o młodzieńczych rysach, włosy długie, kręcone. Ubrany w długa tunikę przewiązaną w talii oraz płaszcz przewiązany na lewym ramieniu. Polichromia naturalistyczna w odsłoniętych partiach ciała, szaty złocone z laserunkiem.
rzeźba
Belka tęczowa z grupą Ukrzyżowanie
Zdjęcie nr 1: Drewniana, rzeźbiona chrzcielnica ustawiona na okrągłej, ściętej podstawie. Trzon w formie nagiego aniołka stojącego na srebrzonym obłoku, ze złoconymi skrzydłami i draperią przerzucona przez lewe ramię, podtrzymującego oburącz wspartą na głowie czarę w kształcie puklowanej, marmoryzowanej półkuli o wywiniętym kołnierzu. Boki czary ozdobione kwiatową girlandą podwieszoną na wstążkach. Pokrywa ażurowa uformowana z czterech srebrzonych, akantowych wolut wspartych na wieńcu laurowym, w zwieńczeniu promienista gloria z przedstawieniem popiersia Boga Ojca. Pod wolutami, pośrodku pokrywy, rzeźbiona grupa Chrzest Chrystusa. Podstawa i czara marmoryzowana.
chrzcielnica
Chrzcielnica
Zdjęcie nr 1: Konfesjonał do słuchania spowiedzi usznej, dwuosobowy, prostopadłościenny, od przodu z parą drzwiczek osadzonych na zawiasach, zwieńczony gzymsem pośrodku wyłamanym trójbocznie. Drzwiczki konfesjonału przedzielone kolumienką, zdobione prostokątnymi płycinami zamkniętymi łukiem półpełnym nadwieszonym. Wewnątrz siedziska oddzielone pionową ścianką o dekoracyjnym wykroju. Płyciny i tylna ściana wnętrza marmoryzowane. Po bokach dwie ścianki parawanowe z prostokątnymi zamkniętymi łukiem kotarowym bramkami dla penitentów. Bramki ujęte pilastrami o kapitelach w formie główki aniołka ze złoconymi skrzydełkami, dźwigającymi uproszczone belkowanie i gzyms występujący nad podporami. W przyłuczach bramek dekoracja malarska. Na gzymsie ustawione rzeźby pełnoplastyczne, polichromowane: w osi środkowej święta Weronika z chustą, w osiach bramek na konsolach o ozdobnym wykroju święty Jan Nepomucen (po lewej) i święty Jan Chrzciciel po prawej.
konfesjonał
Konfesjonał
Zdjęcie nr 1: Orientowany, na rzucie prostokąta, jednonawowy, trójprzęsłowy, z węższym jednoprzęsłowym zamkniętym wielobocznie prezbiterium, przy którym od północy prostokątna zakrystia; przy nawie od południa kruchta, od północy kaplica Matki Boskiej Bolesnej, na rzucie prostokąta, ze ścianą północną wybrzuszoną w połowie długości. Od zachodu przy kaplicy wieża z prostokątną przybudówką od południa. W prezbiterium sklepienie krzyżowo-żebrowe z cylindrycznymi zwornikami wiązanymi z rodem Berzeviczych; w nawie kolebkowe z lunetami na filarach przyściennych. Arkada tęczy ostrołukowa. Zewnątrz mury opięte uskokowymi przyporami. Okna ostrołukowe dwudzielne, z maswerkami. W kruchcie południowej portal do nawy kamienny, ostrołukowy. Portal do kruchty neogotycki. Dach nad nawą dwuspadowy, na kalenicy pseudogotycka wieżyczka na sygnaturkę; dach prezbiterium wielopołaciowy.
kościół
Kościół parafialny św. Bartłomieja Apostoła
Zdjęcie nr 1: Obraz w kształcie stojącego prostokąta zwieńczonego łukiem wklęsło-wypukłym, z przedstawieniem Matki Boskiej wręczającej różaniec św. Dominikowi (Dominik Guzmán OP). Matka Boska, ukazana w całej postaci, stoi na obłokach w prawej części obrazu, ubrana w długą, białą suknię i obszerny niebieski płaszcz okrywający głowę i plecy. Lewą ręką podtrzymuje Dzieciątko Jezus, w prawej trzyma różaniec. Biodra i nóżki Dzieciątka otulone są białą szatą. W lewej rączce trzyma kulę ziemską, prawa uniesiona w geście błogosławieństwa. Wśród obłoków oraz przy płaszczu Marii ukazane aniołki. U dołu, po lewej stronie obrazu ukazany w trzech czwartych, tyłem do widza klęczący św. Dominik. Głowa lekko uniesiona do góry, wzrok skierowany w stronę Matki Boskiej, ręce rozłożone, uniesione do góry. Święty ubrany w habit dominikański i narzuconą na wierzch czarną kapę. Tło przestawienia stanowi rozległy, górzysty pejzaż z płynącą pośrodku rzeką. Kolorystyka delikatna, stonowana gama barwna. W prawym dolnym narożu sygnatura: Tary Lajos / 1912 Budapest .
obraz
Matka Boska Różańcowa

Inne dzieła z tego roku

Zdjęcie nr 1: Konfesjonał do słuchania spowiedzi usznej, dwuosobowy, prostopadłościenny, od przodu z parą drzwiczek osadzonych na zawiasach, zwieńczony gzymsem pośrodku wyłamanym trójbocznie. Drzwiczki konfesjonału przedzielone kolumienką, zdobione prostokątnymi płycinami zamkniętymi łukiem półpełnym nadwieszonym. Wewnątrz siedziska oddzielone pionową ścianką o dekoracyjnym wykroju. Płyciny i tylna ściana wnętrza marmoryzowane. Po bokach dwie ścianki parawanowe z prostokątnymi zamkniętymi łukiem kotarowym bramkami dla penitentów. Bramki ujęte pilastrami o kapitelach w formie główki aniołka ze złoconymi skrzydełkami, dźwigającymi uproszczone belkowanie i gzyms występujący nad podporami. W przyłuczach bramek dekoracja malarska. Na gzymsie ustawione rzeźby pełnoplastyczne, polichromowane: w osi środkowej święta Weronika z chustą, w osiach bramek na konsolach o ozdobnym wykroju święty Jan Nepomucen (po lewej) i święty Jan Chrzciciel po prawej.
konfesjonał
Konfesjonał
Zdjęcie nr 1: Ołtarz architektoniczny, przyścienny, jednoosiowy, jednokondygnacyjny z mensą. Mensa prosta, kamienna; antepedium płaskorzeźbione ze sceną Zesłania Ducha Świętego. Kompozycja jest niemal symetryczna, postacie apostołów oraz dwie Marie siedzą lub stoją poniżej rozchodzących się promieni glorii. Nastawa ołtarzowa ustawiona na wysokim, zdwojonym cokole, którego szersza oś środkowa jest flankowana parami cokołów ustawionych skośnie. Pierwsza kondygnacja również ustawiona na cokole, którego pola wypełniają płyciny z płaskorzeźbioną, symetryczną dekoracją z ceownicami wokół kwiatu róży. Na środku, na mensie prostopadłościenne tabernakulum na cokole. Na jego ścianie frontowej wypełnione czerwonym kolorem drzwi w kształcie stojącego prostokąta zamkniętego od góry łukiem nadwieszonym, flankowane kolumienkami jońskimi. W polu środkowym pierwszej kondygnacji ołtarza obraz „Oblicze Chrystusa” (XVII w.) w profilowanej, prostokątnej ramie z uskokiem i półkolistym zamknięciem od góry. Pole flankowane skośnie ustawionymi kolumnami korynckimi na tle pilastrów, wspierającymi wyłamane nad nimi belkowanie i fragmenty przerwanego przyczółka. Trzony kolumn ozdobione plastycznymi płomieniami. Na pilastrach płyciny z wypełnieniem z płaskorzeźbionych ornamentów o motywach regencyjnych. Na tle pilastrów, po obu stronach środkowego obrazu, rzeźbione figury św. Heleny i św. Barbary w obficie drapowanych szatach. Zwieńczenie ołtarza w formie glorii promienistej z gołębicą Ducha Świętego pośrodku. Poniżej niej, na banderoli inskrypcja „EMITTE SPIRITUM TUUM ET CREABUNTUR”. Przedstawienie ujęte otokiem utworzonym z obłoków i uskrzydlonych główek. Po bokach, na częściach przerwanego belkowania, na obłokach siedzą putta. Są zwrócone do siebie i spoglądają lekko w dół. Mają uniesione ręce i są przepasane złotymi szarfami. Struktura ołtarza dekorowana imitacją marmoryzacji za pomocą polichromii na kolor jasnoszary z ciemniejszymi żyłkami; profile, ornamenty, gloria, szaty świętych złocone; obłoki, gołębica, elementy strojów, fragmenty antepedium srebrzone; polichromia w partiach ciała postaci naturalistyczna.
ołtarz
Ołtarz Ducha Świętego w kaplicy bocznej
Zdjęcie nr 1: Ambona jest przyścienna, wisząca, z dostępem od zakrystii przez drzwiczki w zaplecku. Kosz ma na planie połowy ośmioboku, na podstawie w formie wałka dekorowanego liśćmi, z podwieszeniem zakończonym szyszką. Ścianki kosza wydzielone są pilastrami rozmieszczonymi w narożach wieloboku, zakończonymi palmetami. Pomiędzy pilastrami znajdują się prostokątne płyciny dekorowane w górnej części ornamentem roślinnym, parapet przyjmuje formę gzymsu. Rolę zaplecka pełnią prostokątne drzwi we wnęce ujęte prostą ramą. Baldachim niepołączony z zapleckiem, na planie ośmioboku, ma formę pełnego belkowania dekorowanego kostkowaniem, w partii fryzu widnieje napis: „A(NNO) D(OMINI) 1601. [CUSTO]DIVNT ILLV[D] VERBVM DEI. BEATI QUI”. Podniebienie baldachimu malowane jest w motywy roślinne z podwieszoną rzeźbioną gołębicą Ducha Świętego w glorii promienistej. Struktura polichromowana jest w kolorze błękitnym, szarym i kremowym, z czerwonymi, pozłacanymi i posrebrzanymi elementami.
ambona
Ambona
Zdjęcie nr 1: Rzeźby aniołków na segmentowych przyczółkach ukazane w pozycji klęczącej, natomiast rzeźby w partii zwieńczenia w pozycji siedzącej. Wszystkie figury zwrócone ku sobie, przeciwstawnie, z głowami uniesionym do góry, z rękami wyrażającymi teatralne gesty, w pasie przewiązane złotą chustą; modelunek ciała subtelny. Twarze okrągłe, z pucułowatymi policzkami i otwartymi ustami. Włosy średniej długości, ciemnobrązowe, zasłaniające uszy. Polichromia w odsłoniętych partiach ciała naturalistyczna, skrzydła i chusty złocone.
rzeźba
Cztery anioły w zwieńczeniu
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta zamkniętego łukiem półkolistym nadwieszonym z uskokiem. W centrum kompozycji znajduje się św. Sebastian przywiązany do drzewa. Postać zwrócona jest w trzech czwartych w lewo, jej prawa ręka przywiązana jest wysoko do gałęzi, lewa z tyłu, za pniem drzewa. Ciało świętego na lekko ugiętych nogach opada bezwładnie. Jego twarz jest owalna, o młodzieńczych rysach, przymrużonych, migdałowatych oczach, dużym, lekko garbatym nosie oraz wąskich ustach. Okolona jest długimi jasnobrązowymi, kręconymi włosami opadającymi na ramiona. Ciało jest szczupłe, o delikatnie zarysowanej muskulaturze klatki piersiowej i ramion podkreślonej silnym światłocieniem, przebite jest czterema strzałami. Biodra świętego przepasane są białą, silnie drapowaną tkaniną, opadającą po jego bokach. Z tyłu na gałęziach zawieszony jest czerwony płaszcz opadający na ziemię, na który osuwa się ciało. W prawym dolnym rogu obrazu na ziemi leżą hełm, miecz, puklerz, łuk, kołczan ze strzałami oraz drapowana niebieska tkanina. Scena ukazana jest na tle pejzażu z zachmurzonym błękitno-żółtym niebem oraz z widocznymi po prawej stronie obrazu w oddali budynkami. Kolorystyka jasna, pastelowa, forma ciała i tkaniny wydobyte silnie skontrastowanym światłocieniem.
obraz
Męczeństwo św. Sebastiana
Zdjęcie nr 1: Obraz w formie stojącego prostokąta, ujęty profilowaną ramą, dekorowaną szczytem utworzonym z rocaille'owego kartusza z monogramem Marii w polu, flankowanym rocaille'm i kwiatami, podtrzymywanym w narożach konsolami. U dołu ramy podwieszenie utworzone z rocaille'owego kartusza z napisem „S(ANTA) MARIA / ORA PRO NOBIS”, ujęte rocaille'm i konsolami w narożach. Po bokach ramę trzymają nadlatujące putta. W centralnej części obrazu Matka Boska ukazana w pozycji stojącej pośród obłoków, z pochyloną głową i rozłożonymi na boki rękami podtrzymującymi płaszcz. Ubrana jest w różową suknię, przepasaną w talii, na ramionach ma obszerny, niebieski płaszcz, wokół głowy zawiązaną jasnobrązową chustę, na głowie koronę otwartą. W dolnej części kompozycji ukazane dwie grupy klęczących świętych, zwróconych do wewnątrz. Po lewej tronie św. Piotr. św. Stanisław i św. Stefan (?). Na pierwszym planie św. Stefan ukazany z profilu, z wyciągniętą w przód prawą ręką. Okolony jest krótką brodą i długimi, brązowymi włosami, ubrany w czerwony płaszcz królewski, ze złoconym wzorem, obszyty futrem. Przed nim na różowej poduszce z chwostami leży korona i jabłko królewskie. Obok niego św. Stanisław pozbawiony brody, w stroju biskupim, w żółtej kapie i infule oraz św. Piotr ukazany jako strzec, okolony siwymi włosami i brodą, w żółtym płaszczu. Po prawej stronie obrazu klęczą św. zakonnica, św. Katarzyna Aleksandryjska i św. Elżbieta Węgierska. Zakonnica ubrana jest w brązowy habit i welon oraz białą podwikę, prawą ręką przytrzymuje białą flagę, lewą wyciąga w bok. Obok niej klęczy św. Katarzyna z rekami złożonymi w geście modlitwy, o długich jasnych włosach. Ubrana jest w różowy płaszcz, na głowie ma koronę otwartą. Obok niej leży fragment koła. Za nimi postać św. Elżbiety, która podtrzymuje kwiaty róż. Ubrana jest w zielony płaszcz, na głowie ma czarny welon i koronę otwartą. Scena ukazana na tle jasnobłękitnego nieba wypełnionego żółto-brązowymi obłokami. W górnej części obrazu ukazane trzy putta. W dolnej części obrazu napis: „FUNDATORZY / MYSLIWIEC LUDWIK. IGLAR MACIEJ. GURCZYK PAWEŁ”. W prawym dolnym narożu obrazu sygnatura: „MAL(OWAŁ) KÛC ANTONI / 1932.”
obraz
Obraz Matki Boskiej w płaszczu opiekuńczym ze świętymi w rokokowej ramie

Podobne dzieła

Po tytule

Po kategorii

Po technice i materiale

Zdjęcie nr 1: Dwie pełnoplastyczne przyścienne rzeźby, przedstawiające w całej postaci dwa siedzące w antytetycznych pozach uskrzydlone anioły. W rozłożonych na boki rękach trzymają: trzcinę z gąbką (anioł po lewej) i dzidę (anioł po prawej). Anioły, okryte złotą draperią, siedzą ukośnie na srebrzystych obłokach.
rzeźba

Aniołowie

Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, przyścienne wyobrażające dwóch aniołów ze skrzydłami, ukazanych w całej postaci, w antytetycznych pozach, w kontrapoście, w trzech czwartych zwróconych ku środkowi ołtarza, z głowami skierowanymi do widza. Anioł po prawej prawą ręką uniesioną na wysokość barku, a anioł po lewej lewą ręką wskazują wymownym gestem na obraz Matki Boskiej umieszczony w retabulum. Obaj aniołowie o młodzieńczych twarzach okolonych ciemnymi kędzierzawymi włosami. Ramiona i tors nagie, o jasnej karnacji. Brzuch, biodra i uda okryte silnie pofałdowaną dynamicznie złotą draperią spływającą z tyłu postaci aż do ziemi. Na nogach wysokie buty odsłaniające palce. Pod stopami srebrzyste laserowane na niebiesko obłoki.
rzeźba

Aniołowie

Zdjęcie nr 1: Rzeźby pełnoplastyczne, z tyłu drążone. Figury całopostaciowe, zwrócone antytetycznie, stojące w kontrapoście, z pochylonymi głowami, z obiema rękoma skierowanymi ku środkowi ołtarza, przytrzymują latarnie. Twarze owalne, o indywidualnych rysach, delikatnie zarysowanych oczach i ustach oraz płaskim nosie. Włosy w postaci krótkich, gęstych loków. Ubrane w przewiązaną diagonalnie przez tors, obficie drapowaną szatę, opadającą na tył postaci. Skrzydła złożone. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty i skrzydła złocone.
rzeźba

Figury aniołów

Zdjęcie nr 1: Feretron tworzy dwustronne pole obrazowe w kształcie stojącego prostokąta, zamknięte w profilowaną ramę, ujęte z trzech stron ornamentalnym, płaskorzeźbionym obramieniem utowrzonym z winnej latorośli. Obramieni na górnej ramie flankuje owalny medalion z monogramem maryjnym na awersie i chrystogramem "IHS" na rewersie. Całość przymocowana jest do prostopadłościennego, wydłużonego i profilowanego postumentu przeprutego po bokach otworami na drążki do noszenia. Pomiędzy nimi umiejscowiono niewielki ornament roślinny. Na awersie umieszczono obraz w kształcie stojącego prostokąta z wyobrażeniem Marii jako Królowej Nieba. W centrum kompozycji przedstawiono frontalnie stojącą na brązowobiałych obłokach Matkę Boską z rozłożonymi rękami. Madonna w prawej ręce trzyma berło, a w lewej wielokwietną gałązkę. Matka Boża lekko pochylając głowę w lewo ma owalną twarz o rumianych policzkach, wydatny nos i pełne usta. Jej głowę otaczają długie, ciemne włosy spływające na ramiona. Na głowie ortoczonej fantazyjnym nimbem ma złotą, zamkniętą koronę. Ubrana jest w długą suknię przewiązaną w talii oraz równomiernie opadający na jej ramiona spięty pod szyją płaszcz. Elementy stroju Marii przykrywa srebrzona i złocona sukieka wotywna. Po obu jej stronach ukazano jedną nad drugą rodzielone postzacią Madonny trzy pary muzykujących aniołków. Górna para w zielonych tunikach gra na flecie i trąbce. Środkowa w czerwono-różowych szatach gra na skrzypcach i kontrabasie, a ostania w niebiesakich tunikach na trąbkach. Dolną cześć kompozycji flankują kanelowane pilastry z korynckimi kapitelami. Na ich tle na postumentach z prawej strony przedstawiono w całej postaci stojacego św. Piotra w niebieskiej tunice i ochrowym płaszczu z kluczami w ręce, a z lewej św. Pawła Apostoła w zielonej tunice i czerwonym płaszczu z mieczem w lewej ręce. Na postumentach widnieją podpisy: "Ś[więty] Piotr" i "Ś[więty] Paweł". Na głowicach pilastrów z prawej strony wyobrażono w różowej tunice św. Michała Archanioła z wagą w rece, a z prawej Archanioła Gabriela w czerwono-niebiskich szatach z krzyżem i lilią w dłoniach. Ponad Marią przedatwiono na jasnoochrowym tle Trójcę Świętą siedzącą na obłokach. Z prawej strony ukazano frontalnie ujętego Boga Ojca wyobrażonego jako siwobrodego starca o bujnych siwych włosach. W prawej ręce trzyma złote berło, lewą zaś wyciąga przed siebie. Bóg Ojciec lewą nogę ugiętą w kolanie wspiera o obłoki. Jego twarz charakteryzuje jasna karnacja, szeroko otwarte oczy, wydatny nos i usta. Wokół głowy widać trójkąt. Ubrany jest w bladoniebieską tunikę i zielony płaszcz lamowany perełkami. Naprzeciw Boga Ojca z lewej strony siedzi Chrystus, który ma nieznacznie skrzyżowane nogi. Zbawiciel trzymający oburącz na wysokości ramienia drewniany krzyż, został przedstawiony w trzech czwartych w prawo. Jest to dojrzały mężczyzna o pociągłej twarzy okolonej brązowymi, długimi włosami spływającymi na ramiona oraz brodą. Ma jasną karnację, prosty nos i wydatne usta. Nagi tors okrywa czerwony płaszcz odsłaniający stopy. Na dłoniach i stopach widoczne są rany po gwoździach. Głowę Jezusa okala fantazyjny nimb. Powyżej obu postaci unosi się widziana z profilu gołębica Ducha Świętego w promienistym otoku. Na rewersie umieszczono czworoboczny obraz w kształcie stojacego prostokąta z przedsatwieniem Marii jako Królowej Aniołów. W centrum kompozycji na tle obłoków w otoczeniu aniołów ukazano stojącą frontalnie Marię trzymającą obiema rękami na lewym przedramieniu Małego Jezusa. Maria ma lekko pochyloną głowę w prawo z owalną twarzą, jasną karnacją oraz drobnym nosem i ustami. Ubrana jest w maforion i suknię, które w całości pokrywa srebrzona sukienka wotywna. Dzieciątko ma rozłożone obie rączki. Ma owalną twarz o jasnej karnacji drobny nos i usta. Ubrane jest w tunikę przykrytą srebrzoną sukienka wotywną odsłaniającą częściowo skrzyżowane nogi. Wokół Madonny ukazano siedem igrajacych na tle obłoków aniołów w róznokolorowych tunikach trzymający girlandę z różnokolorowych róż.
feretron

feretron z obrazami Matki Boskiej Królowej Nieba i Matki Boskiej Królowej Aniołów

Zdjęcie nr 1: Drewniany, polichromowany na niebiesko strop, na planie ośmioboku, ujęty profilowaną ramą. W jego centrum grupa Koronacji Marii w glorii promienistej. W środku grupy figura Matki Boskiej na tle opaski dekorowanej kwiatami. Maria ukazana frontalnie, w kontrapoście, z rękami złożonymi w geście modlitwy. Twarz ma pociągłą, szczupłą, o młodzieńczych rysach, okoloną długimi włosami, upiętymi z tyłu głowy. Ubrana jest w srebrzoną suknię oraz złocony płaszcz narzucony na ramiona i zawinięty na lewej nodze, na głowie ma koronę zamkniętą. Marię flankują dwie banderole z napisem: „FIAT”. Po jej prawej znacznie większa figura Chrystusa, ukazanego frontalnie, w pozycji siedzącej, z głową skierowaną do wewnątrz; jego lewa ręka spoczywa na piersi, prawa jest ugięta i uniesiona w geście wskazującym. Twarz ma pociągłą, szczupłą, okoloną brodą skręconą w dwa pukle, oraz kręconymi włosami. Chrystus przewiązany jest w partii bioder złoconym płaszczem otaczającym postać i odsłaniającym lewą nogę. Jego ciało w odsłoniętych partiach, ma delikatnie zarysowaną muskulaturę, z zaznaczonymi śladami męki. Po lewej stronie Marii znacznie większa figura Boga Ojca, ukazanego frontalnie, w pozycji siedzącej. Lewą ręką przytrzymuje jabłko królewskie, w dłoni dzierży berło, prawą wyciąga w geście błogosławieństwa. Twarz ma pociągłą, o starczych rysach, okoloną długą, kręconą brodą opadającą na pierś oraz krótkimi włosami. Ubrany jest w obficie drapowaną srebrzoną tunikę, przepasaną w talii oraz złocony płaszcz z dekoracyjną, kameryzowaną lamówką, zapięty na piersi i opadający na boki, z zawiniętym fragmentem tkaniny na lewej nodze. Nad postaciami nadlatująca gołębica Ducha Świętego w glorii promienistej z banderolą z napisem: „FIAT”. Grupa na tle trzystrefowej glorii promienistej dekorowanej gwiazdami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Glorię z grupą Koronacji otacza dwunastu aniołów, ułożonych naprzemiennie w cztery pary muzykujących postaci (ze skrzypcami, wiolonczelą, gitarą, trąbką, harfą) z czterema aniołami podtrzymującymi tace z symbolicznymi przedmiotami (różaniec, wieniec laurowy, chleb (?), dyscyplina). Strop dekorowany jest w całości gwiazdami i uskrzydlonymi główkami anielskimi. Figury w partiach ciała polichromowane są naturalistycznie, ich szaty są złocone, srebrzone i laserowane; atrybuty są srebrzone.
rzeźba

Drewniany strop z dekoracja rzeźbiarską grupy Koronacja Marii i muzykujących aniołów

Zdjęcie nr 1: Obraz w formie medalionu w kwadratowej ramie z przedstawieniem Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz dwóch adorujących aniołów. W centrum kompozycji Matka Boska z pochyloną w lewą stronę głową, ukazana jako siedząca, która lewą dłonią przytrzymuje stojące Dzieciątko, a w prawej trzyma chusteczkę. Twarz ma trójkątną o małych oczach i ustach, z długim nosem. Ubrana jest w czerwoną suknię oraz niebieski płaszcz z zieloną podszewką, spięty pod szyją złotą klamrą, zarzucony na głowę i otulający całą postać. Dzieciątko ukazane nagie, zwrócone delikatnie w prawo, lewą rączkę opiera na biodrze, a prawą błogosławi. Twarz ma pełną o rysach dziecięcych, silnie zarumienioną na policzkach, okoloną jasnymi włosami, wokół głowy ma nimb krzyżowy. Po bokach stoją aniołowie, delikatnie pochyleni ku środkowi. Anioł po lewej stronie ma skrzyżowane na piersi ręce. Ubrany jest w żółtą suknię z długimi rękawami oraz niebieską tunikę. Anioł po prawej stronie składa ręce w geście modlitwy. Jets ubrany w brązową suknię z długimi rękawami oraz czerwoną tunikę. Obaj mają delikatne rysy twarzy oraz długie i jasne włosy. Maria oraz aniołowie mają wokół głów koliste nimby nakreślone czarnym konturem. Tło jednolite, złocone. Rama kwadratowa z polem obrazowym w kształcie medalionu, zdobiona na brzegu motywem skręconego sznura, a w przyłuczach stylizowanymi liśćmi akantu. Na odwrociu kartka z drukowanym napisem „Ze zbiorów księdza Jana kniazia z Kozielska Puzyny księcia biskupa krakowskiego, no 11”.
obraz

Matka Boska z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Figury aniołów (kariatydy)", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2025, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/figury-aniolow-kariatydy

Strona:
Dodaj do porównania

Zaloguj się aby dodać do tablicy

Przejdź do logowania

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności