Św. Dominik Guzman

Dzieje zabytku

Figura św. Dominika razem z towarzyszącą jej rzeźbą św. Katarzyny Sieneńskiej powstały wraz z ołtarzem bocznym Matki Boskiej Różańcowej przed 1748 rokiem. Ich wykonanie przypisywane jest warsztatowi Korneckich, prawdopodobnemu twórcy całości wyposażenia kościoła w Gdowie. Figury były odnawiane i konserwowane razem z całym retabulum w 1905 roku, w latach 1976-1979 oraz w 1998 roku.

Opis

Rzeźba drążona z tyłu, ukazana frontalnie z głową skierowaną w prawo, w kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce. Lewa ręka świętego podtrzymuje księgę opartą na biodrze, prawa jest zgięta i uniesiona w bok. Twarz pociągła, o długim nosie, półprzymkniętych oczach zwróconych ku górze. Okolona jest krótką brodą oraz włosami z tonsurą na czubku głowy. Święty ubrany jest w habit oraz płaszcz zawinięty na prawej nodze. Habit o delikatnych załamaniach tkaniny, ściśle przylegający do ciała. Płaszcz głęboko rzeźbiony, silnie marszczony o grubych, ostrych fałdach. Polichromia naturalistyczna w partiach ciała, szaty złocone, atrybuty srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Dekoracja rzeźbiarska ołtarza bocznego, w tym omawiana figura św. Dominika, odpowiada repertuarowi formalnemu stosowanemu przez Piotra Korneckiego, dlatego można mu przypisać jej wykonanie. Figura posiada typ twarzy dojrzałego mężczyzny z krótką brodą, wykonywany przez niego wielokrotnie, by wymienić tylko analogiczne rzeźby św. Jana Chrzciciela i św. Dominika w bazylice w Bochni czy św. Jana Chrzciciela w kościele w Chełmie (potwierdzone archiwalnie dzieła Korneckiego), a nawet figurę św. Franciszka z sąsiadującego ołtarza z Gdowa. Sposób pozowania ciała oraz miękkie kształtowanie delikatnie drapowanych, przylegających do ciała szat oraz obficie fałdowanego płaszcza, zawiniętego na boku odpowiada tworzonym przez tego rzeźbiarza postaciom.
W ikonografii Matce Boskiej Różańcowej bardzo często towarzyszą postacie św. Dominika i św. Katarzyny Sieneńskiej. Święty miał szczególne nabożeństwo do Matki Boskiej, według późniejszej tradycji sama Maria miała mu wręczyć różaniec. Przypisuje mu się również ułożenie modlitwy świętego różańca. Święty Dominik Guzman był założycielem nowej wspólnoty opartej o regułę św. Augustyna – dominikanów, która stała się z czasem zakonem mendykanckim (żebraczym).

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Delikatne zabrudzenia. Figura była odnawiana i konserwowana razem z całym retabulum w 1905 roku, w latach 1976-1979 oraz w 1998 roku.

Streszczenie

Figura św. Dominika razem z towarzyszącą jej rzeźbą św. Katarzyny Sieneńskiej powstały wraz z ołtarzem bocznym Matki Boskiej Różańcowej przed 1748 rokiem. Ich wykonanie przypisywane jest warsztatowi Korneckich, prawdopodobnemu twórcy całości wyposażenia kościoła w Gdowie. W ikonografii Matce Boskiej Różańcowej bardzo często towarzyszą postacie św. Dominika i św. Katarzyny Sieneńskiej. Święty miał szczególne nabożeństwo do Matki Boskiej, według późniejszej tradycji sama Maria miała mu wręczyć różaniec. Przypisuje mu się również ułożenie modlitwy świętego różańca. Święty Dominik Guzman był założycielem nowej wspólnoty zakonnej opartej o regułę św. Augustyna – dominikanów.

Bibliografia