Św. Apolonia

Dzieje zabytku

Figura św. Apolonii powstała razem z ołtarzem głównym przed 1779 rokiem, a więc po pożarze kościoła (1752), ale przed jego ponowną konsekracją. Została wymieniona w aktach wizytacji z 1832 roku.

Opis

Rzeźba drążona, ustawiona na podstawie na planie kwadratu. Święta ukazana frontalnie, w kontrapoście, o esowato wygiętej sylwetce, z głową przechyloną na prawe ramię. Prawa ręka na piersi, w dłoni trzyma obcęgi zwieńczone lilią heraldyczną, lewa odchylona od boku, w dłoni ma liść palmy. Twarz ma owalną, o wydatnym podbródku, migdałowatych oczach, o głęboko rzeźbionych kącikach, prostym nosie i pełnych, rozchylonych ustach. Włosy ma długie, kręcone, sięgające ramion, zawinięte nad czołem. Ubrana jest w suknię przewiązaną w talii, z dekoltem odsłaniającym ramiona, ściśle przylegającą do ciała oraz w płaszcz zarzucony na lewe ramię i zawiązany z przodu postaci. Figura w całości złocona.

Zarys problematyki artystycznej

Wszystkie figury z ołtarza głównego cechują smukłość sylwetki, lekkość i swoboda w oddaniu pozy oraz miękki modelunek szat, odzwierciedlający ruch postaci. Twarze rzeźbione są w bardzo znamienny sposób, o głęboko osadzonych oczach, z drążonym kącikiem, prostym nosie i pełnych ustach. Włosy i brody układane są w niewielkie falujące pukle, różnej długości, ściśle okalające twarz. Zwłaszcza w postaciach kobiecych zauważyć można duże przywiązanie do szczegółu w precyzyjnym sposobie oddania elementów stroju, a także jego zdobień i detali. Dekoracja rzeźbiarska ołtarza w Nowej Białej została wykonana na wysokim poziomie, przez bardzo wprawnego rzeźbiarza, być może z terenu Spisza, jednak wciąż nierozpoznanego.
Apolonia została pojmana przez pogan w okresie prześladowań chrześcijan w Aleksandrii w 249 roku. Jej oprawcy wybili jej wszystkie zęby, później została spalona. W ikonografii Apolonia przedstawiana jest jako młoda kobieta, często w bogatym stroju. Jej atrybutami są obcęgi lub kleszcze, w których trzyma ząb, a także palma męczeńska.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry, drewnojady, przetarcia złoceń.

Streszczenie

Figura św. Apolonii powstała razem z ołtarzem głównym przed 1779 rokiem, a więc po pożarze kościoła (1752), ale przed jego ponowną konsekracją. W ikonografii Apolonia przedstawiana jest jako młoda kobieta, często w bogatym stroju. Jej atrybutami są obcęgi lub kleszcze, w których trzyma ząb, a także palma męczeńska.

Bibliografia