Ambona

Województwo
MAŁOPOLSKIE
Powiat
myślenicki
Gmina
Dobczyce
Miejscowość
Dobczyce
Metropolia
Krakowska
Diecezja
Krakowska
Parafia
Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych
Miejsce przechowywania
nawa główna, ściana północna
Identyfikator
DZIELO/10971
Kategoria
ambona
Ilość
1
Czas powstania
po połowie XX wieku
Technika i materiał
drewno; techniki stolarskie, rzeźbienie, polichromowanie, złocenie, srebrzenie
Autor noty katalogowej
Andrzej Włodarek
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0

Dzieje zabytku

Sprawiona do wyposażenia kościoła wzniesionego w latach 1948-1949.

Opis

Ambona przyścienna, ustawiona na niskim filarze, dostępna od prawej strony schodami umieszczonymi przy filarze międzynawowym. Filar czworoboczny, na profilowanym cokole, naroża opięte filarkami o czworobocznych trzonach, zamknięty prostym gzymsem. Na ściankach płytkie płyciny w kształcie prostokąta o wklęsłych narożach, w złoconych obramieniach. Gzyms zdobiony rzędem niskich ostrosłupów ozdobionych rzeźbionym i złoconym greckim krzyżykiem. Filar wspiera kosz na rzucie siedmioboku, opięty na narożach kolumienkami wspierającymi belkowanie i gzyms. Ścianki kosza zdobione prostokątnymi niszami zamkniętymi łukiem półkolistym nadwieszonym. Nad niszami fryz zdobiony analogicznie jak w podstawie ambony ostrosłupami z krzyżykami greckimi, poniżej fryz z motywów rybiej łuski. We niszach, na wysokich postumentach ustawione rzeźby od lewej: kielich, św. Jan, św. Łukasz, św. Marek i św. Mateusz. Kolumny o gładkich, złoconych trzonach i kapitelach kompozytowych. Parapet w formie prostego gzymsu. Zaplecek wysoki, z płyciną zamkniętą łukiem półkolistym nadwieszonym. W polu płaskorzeźbione tablice Dekalogu umieszczone na obłokach, otoczone sześcioma wiązkami promieni o nierównej długości. Belkowanie zdobione analogicznie jak na koszu. Baldachim na rzucie ośmioboku, w formie ostrosłupa, z wydzielonym cokołem, podzielony na dwie strefy, zwieńczony umieszczonym na niskim cokole krzyżem łacińskim z odchodzącymi ze skrzyżowania ramion grubymi promieniami. Cokół baldachimu ozdobiony nad narożnikami małymi wazonikami na wysokich postumentach oraz podwieszonym lambrekinem z liści akantu. Na podniebieniu rzeźbiona Gołębica Ducha Świętego otoczona wiązkami promieni nierównej długości. Ewangeliści w niszach ukazani w pozycji stojącej, ubrani w długie i złocone szaty. Twarze szerokie, z małymi i wąskimi ustami, włosy średniej długości, ciemnobrązowe. Wokół głów złote i koliste nimby. Św. Jan zwrócony en trois quarts w lewo, z otwartą księgą Pisma Świętego w lewej dłoni, w której napis: A SŁOWO BYŁO U BOGA / I BOGIEM BYŁO SŁOWO. Św. Łukasz ukazany en face, z głową zwróconą w lewo. Św. Marek ukazany en face, z głową zwróconą w prawo. Po jego prawej stronie kolumna. Św. Mateusz ukazany frontalnie z otwartą księgą w dłoni, w tle, po jego prawej stronie drzewo. Z prawej strony jednobiegowe schody z balustradą zakończoną słupkiem w formie filaru, z arkadami zamkniętymi łukiem półkolistym. Struktura malowana w kolorze jasnobrązowym, profile i ornamenty złocone oraz srebrzone.

Zarys problematyki artystycznej

Ambona utrzymana w duchu tradycji przedsoborowej, ze standardowym programem ikonograficznym.

Stan zachowania / Prace konserwatorskie

Dobry.

Streszczenie

Ambona drewniana, polichromowana, złocona, stojąca przy filarze północnym w nawie głównej; wsparta na czworobocznym filarze. Kosz na rzucie siedmioboku, opięty złoconymi kolumienkami, ozdobiony niszami, w których rzeźbione przedstawienia czterech ewangelistów oraz kielich. Na zaplecku płycina z płaskorzeźbionym motywem kamiennych tablic Dekalogu wśród obłoków i promieni. Baldachim na rzucie ośmioboku, stożkowy, zwieńczony krzyżem. Na podniebiu rzeźbiona Gołębica Ducha Świętego. Dzieło małopolskiego warsztatu z początku drugiej połowy XX wieku.

Jak cytować?

Andrzej Włodarek, "Ambona", [w:] "Sakralne Dziedzictwo Małopolski", 2024, źródło:  https://sdm.upjp2.edu.pl/dziela/ambona-97

Uwaga. Używamy ciasteczek. Korzystanie ze strony sdm.upjp2.edu.pl oznacza, że zgadzasz się na ich używanie. Więcej informacji znajdziesz w zakładce Polityka prywatności